អ្នកវិភាគ លើកឡើងថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសនៅតែមានសារសំខាន់សម្រាប់កម្ពុជា និងជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះនយោបាយខ្មែរ និងដើម្បីធានាអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យ បូរណភាពទឹកដីមិនអាចរំលោភបាន ព្រមទាំងនាំកម្ពុជាទៅកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាដើម។ ទោះយ៉ាងណាពួកគាត់លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់គោរពតាមស្មារតីនេះឱ្យបានពេញលេញឡើយ។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា បានលើកឡើងថា ខឹ្លមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស មិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលយកមកអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញទេ។ លោកថា ជាក់ស្តែងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅតែរងការរិះគន់ពីអន្តរជាតិ ហើយសហភាពអឺរ៉ុប និងអាមេរិក ក៏តែងតែជំរុញឱ្យកម្ពុជា គោរពស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះផងដែរ។
«យើងលើកផ្តោតពីរ គឺសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប។ សហរដ្ឋអាមេរិកគឺសភាអាមេរិកបានព្រៀងសេចក្តីស្នើច្បាប់ពាក់ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៩ ឬហៅថាH.R ៥២៦នេះ គឺគេជំរុញឱ្យកម្ពុជាហ្នឹងអនុវត្តន៍កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសហ្នឹងឯង។ សហគមន៍អឺរ៉ុប ក៏បានជំរុញឱ្យកម្ពុជាអនុវត្តន៍ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង ក៏តាមគោលការណ៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសហ្នឹងជាមូលដ្ឋានដែរ »។
អ្នកវិភាគដដែល លើកឡើងថាស្មារតីឬខ្លឹមសារ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសនៅតែមានសុពលភាព និងមានសារសំខាន់សម្រាប់ប្រជាជាតិកម្ពុជា ត្បិតវាជាកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ។ លោកថាប្រសិនរដ្ឋាភិបាលដើរប្រាសចាកពីស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាត្រូវប្រឈមមុខនឹងអន្តរជាតិ និងលោកសេរីតែម្តង។
នៅថ្ងៃ ២៣ តុលា ឆ្នាំ២០១៩ គឺជាថ្ងៃខួបគម្រប់២៨ឆ្នាំ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីដំណោះស្រាយនយោបាយរួមមួយនៃជម្លោះកម្ពុជា ឬហៅថាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ដែលចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃទី២៣តុលា១៩៩១ ដោយមានប្រទេសហេត្ថលេខីចំនួន១៨ ដោយរួមមានសហប្រធានគឺប្រទេសបារាំង និងឥណ្ឌូនេស៊ី។
ខ្លឹមសារកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បានធានារៀបចំកម្ពុជាឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស នីតិរដ្ឋ អធិបតេយ្យភាព បូរណៈភាពទឹកដី ដោយមិនអាចរំលោភបាន ហើយបញ្ឈប់ការទទួលយកជំនួយយោធាពីខាក្រៅ ដកកងទ័ពបរទេសចេញពីកម្ពុជា និងរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ព្រមទាំងការទទួលយកជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជាជាដើម។
ដោយឡែកសកម្មជននៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន វិញមើលឃើញថា មានចំណុចជាច្រើនដែលរដ្ឋាភិបាលមិនបានគោរពតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ហើយមានចំណុចខ្លះទៀតលោកថារដ្ឋាភិបាលថែមទាំងរំលោភទៀតផង។
លោកបន្ថែមថា៖ «នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹង គឺឱ្យរដ្ឋាភិបាលហ្នឹងត្រូវគោរព នូវសភានីតិបញ្ញត្តិ ដោយយកគោលការណ៍២ភាគ៣ លូវដូរទៅជា៥០បូក១ គឺមិនត្រឹមតែគោរពទេ រំលោភទៅទៀត»។
លោក ស្រ៊ន់ ស្រ៊ន បានលើកឡើងទៀតថា ខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសនៅតែមានតម្លៃ ដើម្បីការពារអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាព បូរណៈភាពទឹកដីកម្ពុជា ពីការរំលោភបំពាននានា។ លោកបន្តថា តម្លៃនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមានតាំងពីដំណើរការបង្កើត រហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅថ្ងៃអនាគត។ បើតាមលោក ស៊្រន់ ស្រ៊ន ចំណុចខ្លះនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ថ្លែងក្នុងពិធីចែកសញ្ញាបត្រជូននិស្សិតនៅសាកលវិទ្យាល័យមួយនៅភ្នំពេញនាព្រឹកនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន លើកឡើងថាបច្ចុប្បន្នជាពេលត្រូវអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រទេសកម្ពុជា ដោយលោកថាបើអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស គឺត្រូវដោះលែងមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម រំលាយតុលាការកូនកាត់ចោល ហើយកម្ពុជា ក៏មិនត្រូវមានព្រះមហាក្សត្រដែរ។
«ព្រោះគេកំពុងធ្វើអី បាតុកម្មទាមទារហត្ថលេខីប៉ារីសគោរព ស្អីណា។ បើគោរពប៉ារីសត្រូវដោះលែងខៀវសំផនត្រឡប់មកវិញ ហើយលុបចោលអាតុលាការហ្នុងក្រវាត់ចោលទៅ។ រឿងវាបានឈានមកដល់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលត្រូវបានអនុវត្ត ព្រោះមានអ៊ុនតាក់ឯណាទៀត ហើយបើគោរពប៉ារីស កម្ពុជាមិនត្រូវមានព្រះប្រមុខរដ្ឋ ត្រូវមានព្រះមហាក្សត្រទេ »។
សម្រាប់លោក ស៊្រន់ ស្រ៊ន យល់ថា ខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ជាច្បាប់អន្តរជាតិ និងជាម្តាយបង្កើតរបស់ រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
លោកថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះផុតសុពលភាព លុះត្រាតែភាគីជាហត្ថលេខី មកធ្វើសន្និសីទម្តងទៀត ដោយសម្រេចរំលាយចោលឬ ធ្វើមោឃភាពកិច្ចព្រមព្រៀងនេះចោល ដោយថាវាមិនអាចអស់តម្លៃដោយមាត់បុគ្គលម្នាក់ឬ អ្នកនយោបាយនិយាយបានទេ។
កាលពីខែកញ្ញា សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីមួយបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចំនួន២លើកជាប់ៗគ្នា ដោយជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញជំហជាក់លាក់ក្នុងការស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ ប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះរកឃើញថារដ្ឋាភិបាលបានបំផ្លាញមូលដ្ឋានគ្រឹះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរក្នុងរយៈពេលប្រមាណ២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ៕
