លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចាត់ទុកការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានវិជ្ជមានអំពីប្រទេសកម្ពុជា ជាការចូលរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍនប្រទេសជាតិ ហើយលោកអរគុណចំពោះអ្នកាសារព័ត៌មានដែលបានផ្សព្វផ្សាយបែបនេះ
លោក ហ៊ុន សែន សរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកនៅថ្ងៃនេះថា៖ «អរគុណអ្នកសារព័ត៌មានជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលបានចូលរួមផ្សាយព័ត៌មានពិត និងព័ត៌មានវិជ្ជមានល្អពីកម្ពុជា ដែលជាការរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងបែបនេះតែពីរថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ មុនលោកជួបជុំសំណេះសំណាលជាមួយក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានជាលើកទី៣នៅថ្ងៃអង្គារសប្ដាហ៍ក្រោយនេះ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) លោក ម៉ៃ ទិត្យថារ៉ា បានលើកឡើងថា សង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ចាំបាច់ត្រូវមានសារព័ត៌មានដែលសរសេររិះគន់ពីចំណុចអវិជ្ជមានរបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយលោកថា សារព័ត៌មានប្រភេទនេះ ប្រៀបបានទៅនឹងកញ្ចក់យ៉ាងដូច្នោះដែរ។
អ្នកសារព័ត៌មានរូបនេះ ដែលធ្លាប់ទទួលពានអន្តរជាតិសម្រាប់អត្ថបទស៊ើបអង្កេតរបស់លោកនោះ បន្តថា រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនបានដឹងពីបញ្ហាសង្គមគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះឡើយ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលទទួលបានតែព័ត៌មានលើកតម្កើងអំពីខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះនោះ។
លោក ម៉ៃ ទិត្យថារ៉ា និយាយថា៖ «បើមានតែសារព័ត៌មានដែលគាំទ្រ ហើយមិនមានសារព័ត៌មានដែលឯករាជ្យ ហើយសរសេរបែបរិះគន់អំពីកង្វះខាតរបស់រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋាភិបាលពិតជាមិនដឹងថា ខ្លួនខ្វះខាតទេ»។
កម្ពុជាមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដល់ទៅ ៥៣០ស្ថាប័ន ដែលត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងព័ត៌មាន ក្នុងនោះមានកាសែតបោះពុម្ពផ្សាយជាភាសាបរទេសចំនួន ៣៤ស្ថាប័ន វិទ្យុជាង ២០០ស្ថាប័ន ទូរទស្សន៍ ២០ស្ថាប័ន និងសារព័ត៌មានអនឡាញ ១៤៨ស្ថាប័ន។ នេះបើតាមមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន ដែលបានថ្លែងកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧កន្លងមក។
ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា លោក ប៉ែន បូណា លើកឡើងថា សារព័ត៌មាន ត្រូវតែបង្ហាញការពិតទាំងចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយលោកថា អ្នកសារព័ត៌មាន ត្រូវបែងចែកឱ្យច្បាស់រវាងសំណេររិះគន់រដ្ឋាភិបាលក្នុងន័យស្ថាបនា និងសំណេរតិះដៀល ឬជេរប្រមាថ។
លោក ប៉ែន បូណា និយាយថា៖ «សារព័ត៌មាននិយាយការពិត ក៏ប៉ុន្តែ ការពិតមួយជ្រុងក៏វាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ។ វាទាល់តែការពិតគ្រប់ជ្រុង។ ដូច្នេះ ទាំងអ្នករិះគន់ ទាំងអ្នកគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល យើងត្រូវគិតអំពីចំណុចមួយទៀតដែលឆ្លុះបញ្ចាំងការពិតទាំងមូល កុំនិយាយតែមួយជ្រុងៗអ៊ីចឹងណា»។
របាយការណ៍ឃ្លាំមើលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ដែលចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០១៥ ដោយអង្គការអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន (RSF) មានមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសបារាំង រកឃើញថា យ៉ាងហោចណាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយចំនួន ១០ មានម្ចាស់ដែលមានសម្ព័ន្ធភាពជាមួយក្រុមអ្នកនយោបាយកំពុងកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា។
នាយករងអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត បានលើកឡើងថា សារព័ត៌មានឯករាជ្យដែលហ៊ានផ្សព្វផ្សាយការពិត និងចំណុចខ្វះខាតរបស់រដ្ឋាភិបាល គួរតែត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត ដោយលោកថា សារព័ត៌មានប្រភេទនេះ មានតួនាទីសំខាន់ចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍជាតិ។
លោក អំ សំអាត និយាយថា៖ «ខ្ញុំទទួលស្គាល់ថា សារព័ត៌មានមានសារៈសំខាន់ណាស់នៅក្នុងការចូលរួមការអភិវឌ្ឍជាតិ ជាពិសេស យើងចង់បានសារព័ត៌មានឯករាជ្យដែលបង្ហាញទាំងចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន។ យើងចង់ជំរុញ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានសារព័ត៌មានឯករាជ្យដែលហ៊ាននិយាយពីការពិត និងចំណុចខ្វះខាត និងអវិជ្ជមានដែលត្រូវកែលម្អ»។
កម្រិតសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា បានធ្លាក់ចុះពីចំណាក់ថ្នាក់ ១៣២ នៅឆ្នាំ២០១៧ មកដល់ចំណាត់ថ្នាក់ ១៤៣ នៅឆ្នាំ២០១៩កន្លងមកនេះ បន្ទាប់ពីការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនៅចុងឆ្នាំ២០១៧កន្លងមក។
សាស្ត្រាចារ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅដេប៉ាតឺម៉ង់ត៍ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍ (DMC) កញ្ញា ចេង ម៉េងជូ បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវទទួលយក និងលើកទឹកចិត្តដល់សារព័ត៌មានឯករាជ្យ ដែលធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ផ្អែកលើការពិត ដោយកញ្ញាថា សេចក្ដីរាយការណ៍ផ្អែកលើកការពិត និងមានលក្ខណៈរិះគន់ គឺជាមូលដ្ឋាននៃការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការចេញគោលនយោបាយណាមួយ។
កញ្ញា ចេង ម៉េងជូ និយាយថា៖ «សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំជឿថា កាលណាគាត់ស្ដាប់តែសេចក្ដីរាយការណ៍ដែលមានលក្ខណៈលើកជើងអីអ៊ីចឹង គាត់នឹងបាត់ព័ត៌មានពិតក្នុងការពិចារណា ក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយដែលសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាសង្គម។ អ៊ីចឹង គោលនយោបាយដែលគាត់ដាក់ចេញមក អាចនឹងមិនមានប្រសិទ្ធភាពដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹងទេ»។
មិនត្រឹមតែចូលរួមចំណែកទៅដល់រដ្ឋាភិបាលទេ សាសាចារ្យរូបនេះ ប្រាប់ថា សេចក្ដីរាយការណ៍ផ្អែកលើការពិតរបស់សារព័ត៌មានឯករាជ្យ ក៏ចូលរួមចំណែកជួយដល់ការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងការប្រកបរបររកស៊ី ឬអាជីវកម្ម និងការសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសមេដឹកនាំផងដែរ។
កញ្ញា ម៉េងជូ និយាយបន្តថា៖ «ហើយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋវិញ នៅពេលគាត់ខ្វះព័ត៌មានពិត ប្រាកដជាគាត់មិនមានការពិចារណាត្រិះរិះត្រឹមត្រូវទេ នៅពេលគាត់ធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តអ្វីមួយ ពីព្រោះរាល់ការសម្រេចចិត្តទាំងអស់ ទោះបីជាទាក់ទងនឹងការប្រកបរបរអាជីវកម្មរបស់គាត់ សេដ្ឋកិច្ច ការបោះឆ្នោត ការជ្រើសរើសមេដឹកនាំ សុទ្ធតែត្រូវការព័ត៌មានពិតទាំងអស់។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើពួកគាត់មិនមានព័ត៌មានពិតក្នុងការត្រិះរិះពិចារណាទេ គឺការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់ ប្រាកដជាអាចនឹងខុស»។
សកម្មជនដីធ្លីអ្នកស្រី ច្រាយ នីម ដែលត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីលំនៅដ្ឋាននៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ២០១២នោះ បានប្រាប់ថា បញ្ហាបាត់បង់ដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ មិនត្រូវបានរាយការណ៍ពីសំណាក់សារព័ត៌មានផ្សេងទៀតនោះឡើយ ក្រៅពីសារព័ត៌មានខេមបូឌា ដេលី កាសែតភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួនទៀត។
អ្នកស្រី ច្រាយ នីម និយាយថា៖ «ហើយសារព័ត៌មានទាំងនេះ[សារព័ត៌មានឯករាជ្យ] ធ្វើឱ្យសហគមន៍ដែលគាត់រងគ្រោះដូចជានាងខ្ញុំតាំងពីឆ្នាំ២០១២ ប្រសិនជា[ព័ត៌មាន]នាងខ្ញុំមិនត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយទេ គឺរឿងរបស់នាងខ្ញុំដែលមានការបណ្ដេញចេញពីព្រលានយន្តហោះ មិនបានឮដល់សាធារណជនក្នុងស្រុក និងក្រៅប្រទេសនោះទេ ហើយក៏មិនមានការដោះស្រាយដែរ»។
ប៉ុន្តែ កាសែតខេមបូឌា ដេលី បានសម្រេចចិត្តបិទការិយាល័យ និងការបោះពុម្ពផ្សាយរបស់ខ្លួនកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៧ ជុំវិញបញ្ហាពន្ធដែលរដ្ឋាភិបាលបានអះអាងថា កាសែតភាសាអង់គ្លេសមួយនេះ បានជំពាក់រដ្ឋនៅក្នុងរយៈពេលយ៉ាងតិច ១០ឆ្នាំចុងក្រោយ។
អ្នកយកព័ត៌មាន ២រូបរបស់កាសែតមួយនេះ មានលោក អូន ភាព និងលោក Zsombor Peter កំពុងប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ទៅតាមបណ្ដឹងពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានខេត្តរតនគិរីរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ក្រោយពីពួកគេចុះទៅយកព័ត៌មាននៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧។
ចំណែកឯកាសែតភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍វិញ ដែលជាកាសែតភាសាអង់គ្លេសចាស់ជាងគេនៅកម្ពុជា ក៏បានផ្លាស់ប្ដូរម្ចាស់របស់ខ្លួនផងដែរ ជុំវិញបញ្ហាពន្ធដូចគ្នាផងដែរ។
ក្រៅពីនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA) ដែលទទួលបានការគាំទ្រថវិកាពីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកនោះ ក៏បានសម្រេចចិត្តបិទការិយាល័យផ្សាយរបស់ខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ផងដែរ ហើយកម្មវិធីផ្សាយព័ត៌មានរបស់វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) ស្ថាប័នផ្សព្វផ្សាយមួយទៀតដែលទទួលបានថវិកាពីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកផងដែរនោះ និងវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ (VOD) ត្រូវបានក្រសួងព័ត៌មានសម្រេចបិទផងដែរ។
អតីតបុគ្គលវិទ្យុអាស៊ីសេរី ២រូប លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ (ហៅ យាង សុជាមេត្តា) កំពុងស្ថិតក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទធ្វើចារកម្មបម្រើឱ្យរដ្ឋបរទេស ក្រោយពីត្រូវបានសមត្ថកិច្ចរាជធានីភ្នំពេញចាប់ខ្លួនកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧។ សំណុំរឿងរបស់ពួកគេត្រូវបានតុលាការបញ្ជាឱ្យបើកការស៊ើបអង្កេតឡើងវិញ៕
