អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Right Watch) លើកឡើងថា គ្រួសារដែលជំពាក់បំណុលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ត្រូវប្រឈមនឹងការលក់ដី និងផ្ទះសម្បែងដែលពួកគេធ្លាប់រស់នៅ ដើម្បីបានប្រាក់សងទៅម្ចាស់បំណុល ខណៈពលរដ្ឋកំពុងរងផលប៉ះពាល់ដោយវិបត្តិជំងឺកូរ៉ូណា ឬកូវីដ១៩។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា អង្គការ Human Right Watch បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាគួរធ្វើអន្តរាគមន៍បញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការប្រមូលបំណុល និងការប្រាក់ចំពោះអ្នកខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងឡាយ ខណៈដែលពួកគេរងផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរដោយសារជំងឺ Covid-19។
អង្គការដដែលមើលឃើញថា ការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាលលើបញ្ហាបំណុលនេះនាពេលកន្លងមក គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជួយដល់អ្នកខ្ចីប្រាក់ ដើម្បីបញ្ចៀសពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សពីសំណាក់ម្ចាស់បំណុលនៅឡើយទេ។
នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សអន្តរជាតិប្រចាំអាស៊ី លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) មានប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថា ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ដីធ្លីផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួនច្រើនជាងការខ្លាចឆ្លងវីរុសកូវីដ១៩ ដោយសារពួកគេមិនអាចសងប្រាក់កម្ចីទៅម្ចាស់បំណុលបាន ហើយរដ្ឋាភិបាលមិនបានជួយដល់ពួកគេឱ្យបានពេញលេញនោះទេ។
លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន និយាយថា៖ «រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែបញ្ជាឱ្យមានការផ្អាក ឬពន្យារពេលសងបំណុល និងអត្រាការប្រាក់របស់ពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះដោយសារជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ជាបន្ទាន់ ហើយគប្បីចាត់វិធានការចំពោះរាល់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុដែលមិនអនុវត្តតាម»។
Human Right Watch លើកឡើងថា កម្ចីខ្នាតតូចនៅកម្ពុជាមានចំនួនមធ្យមជិត ៤ពាន់ដុល្លារ (៣,៨០៤ដុល្លារ) ដែលនេះគឺជាអត្រាខ្ពស់បំផុតនៅលើពិភពលោក។
អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគ្មានភាពចាំបាច់ក្នុងការឆ្លើយតបទៅអង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះឡើយ ត្បិតជាការលើកឡើងដែលមិនយល់ពីស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៅកម្ពុជា និងមិនបានមើលឃើញពីកិច្ចខិតខំរបស់រដ្ឋាភិបាលលើបញ្ហានេះ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍បន្តថា៖ «ដូច្នេះ យើង[រដ្ឋាភិបាល]បានសេចក្តីថា យើងអត់ត្រូវការអ្នកណាមកប្រាប់ឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលមកធ្វើអញ្ចេះធ្វើអញ្ចុះទេ ត្បិតរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើរួចទៅហើយ»។
ប្រធាននាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនង និងជាអ្នកនាំពាក្យសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា លោក កាំង តុងងី លើកឡើងប្រាប់វី.អូ.ឌីថា អំឡុងវិបត្តិកូវីដ១៩ គ្មានពលរដ្ឋណាម្នាក់ត្រូវបានគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុដែលជាសមាជិករបស់ខ្លួនទៅរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយសារបង់ប្រាក់យឺតយ៉ាវ ឬខ្វះលទ្ធភាពសងប្រាក់នោះឡើយ។
បន្ថែមពីនេះ លោកថា នៅពេលមានពលរដ្ឋជួបបញ្ហាប្រឈម ខាងភ្នាក់ងារគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទៅជួបពួកគាត់ផ្ទាល់ ដើម្បីពិភាក្សាឈានទៅសម្រួល ឬរៀបចំឥណទានឡើងវិញ ឬកម្ចីថ្មីជូនដល់ពួកគេ ដោយភាគច្រើនកូនបំណុលស្នើឱ្យផ្អាកបង់ទាំងប្រាក់ដើម និងប្រាក់ការ ឬស្នើសុំបង់តែការប្រាក់រយៈពេលចន្លោះពី ៣ខែ ទៅ ៦ខែ ហើយខាងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក៏បានធ្វើតាមសំណូមពររបស់ពួកគេផងដែរ។
លោក កាំង តុងងី បន្តថា៖ «ការរៀបចំកម្ចីឥណទានឡើងវិញហ្នឹង គឺយើងមានករណីខ្លះ យើងផ្អាកការបង់សងទាំងការទាំងដើមតែម្តងរយៈពេល ៣ ទៅ ៦ខែ ហើយករណីទីពីរដែលភាគច្រើនគាត់ស្នើសុំទទួលយកហ្នឹង គឺសុំបង់តែការ[ប្រាក់] រយៈពេល ៣ ទៅ ៦ខែ ដោយរក្សាដើម។ អីចឹង នេះជាអ្វីដែលវិស័យ Finance [មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ] បានជួយទៅលើអតិថិជនដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយកូវីដ១៩។ ក៏ប៉ុន្តែ បើឱ្យយើងផ្អាកទាំងស្រុងទាំងអស់ យើងមិនអាចធ្វើទៅបានទេ ព្រោះវាពាក់ព័ន្ធផ្លូវច្បាប់មួយចំនួន»។
លោក កាំង តុងងី អះអាងថា រហូតមកដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ខាងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុបានជួយសម្រួលដល់អតិថិជនជាង ២៣ម៉ឺននាក់ក្នុងអំឡុងកូវីដ១៩ តាមរយៈការរៀបចំប្រាក់កម្ចីឡើងវិញ ក្នុងទំហំឥណទានជាង ១ពាន់លានដុល្លារ។
នាយករងអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា យន្តការរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយ ឬសម្របសម្រួលបញ្ហាបំណុលរបស់ពលរដ្ឋនេះ គឺមានច្រើនចាប់តាំងពីវិបត្តិកូវីដ១៩បានផ្ទុះឡើង ប៉ុន្តែ លោកថា នៅមិនទាន់បានពេញលេញនៅឡើយទេ ខណៈដែលខាងលោកចង់ឃើញចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាល និងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជួយដល់ពលរដ្ឋក្នុងស្ថានភាពនេះកាន់តែទូលំទូលាយបន្ថែមទៀត។
លោក អំ សំអាត ប្រាប់ថា៖ «អ៊ីចឹង យើងឃើញថា នៅក្នុងអនុសាសន៍របស់អង្គការបី ដូចជា លីកាដូ សង់ត្រាល់ និងសហជីព CATU ដែលបានចេញជាអនុសាសន៍ហ្នឹង គឺថា ចង់ឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុហ្នឹង ពិនិត្យមើលបន្ថែមដើម្បីសម្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងកាលៈទេសៈនៃកូវីដ១៩នេះ ដើម្បីកុំឱ្យគាត់ប្រឈមនឹងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត»។
កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ សង់ត្រាល់ អង្គការលីកាដូ និងសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា ហៅថា CATU បានចេញរបាយការណ៍រួមគ្នាដោយផ្អែកលើការស្ទង់មតិជាមួយកម្មករកាត់ដេរចំនួន ១៦២នាក់ មកពីរោងចក្រចំនួន៣ ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ពីវិបត្តិ Covid-19 ។
ក្រុមអង្គការ និងសហជីពទាំងនេះ បានរកឃើញថា មានកម្មករជាច្រើនអះអាងថា ពួកគេជំពាក់បំណុលគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ ឬធនាគារ ខណៈការងារ និងប្រាក់ចំណូលរបស់ពួកគេរងផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺកូវីដ១៩។ បញ្ហាប្រឈមនេះបណ្តាលឱ្យកម្មករមួយចំនួនបានលក់ ឬកំពុងមានផែនការលក់ដីធ្លី ដើម្បីយកប្រាក់សងបំណុលគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ។
បន្ថែមពីនេះ របាយការណ៍ដដែល ក្រុមកម្មករអាចនឹងកាត់បន្ថយរបបអាហារដើម្បីសន្សំប្រាក់សងបំណុលគេ និងត្រូវរកខ្ចីប្រាក់កាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀត ដើម្បីយកមកសងប្រាក់បំណុលដែលមានស្រាប់ជាដើម។
ប៉ុន្តែ របាយការណ៍ក្រុមអង្គការ និងសហជីពនេះ ត្រូវបានខាងសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជាច្រានចោល ដោយចាត់ទុកជារបាយការណ៍ដែលមិនបានបង្ហាញទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែង មានភាពលម្អៀង និងគ្មានលក្ខណៈបែបវិទ្យាសាស្ត្រ៕
