យុវជនថៃមិនព្រមប្រគល់ការងារដឹកនាំប្រទេសឬប្រគល់វាសនារបស់ប្រទេសជាតិ ឱ្យទៅបុគ្គលណាម្នាក់ជាអ្នកសម្រេចផ្តាច់មុខតែម្នាក់ឯងនោះទេ មិនថាជានាយករដ្ឋមន្ត្រីឬជាព្រះមហាក្សត្រក៏ដោយ។
សកម្មភាពនៃការតវ៉ាចាប់ផ្តើមតាំងពីខែមករាដើមឆ្នាំ២០២០ ប៉ុន្តែត្រូវបានផ្អាក ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩ ហើយសកម្មភាពនៃការតវ៉ាបានផ្ទុះឡើងវិញក្រោយពេលដែលបាត់ខ្លួនសកម្មជនតស៊ូមតិម្នាក់ លោក Wanchalearm Satsaksit កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា។
គោលបំណងនៃការតវ៉ារបស់ក្រុមយុវជនដែលប្រឈមទាំងការបាញ់សម្លាប់ ការចាប់ខ្លួន ការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩ និងអាកាសធាតុត្រជាក់ក្រោមភ្លៀងរលឹមក្នុងរដូវវស្សានេះ គឺពួកគេបញ្ជាក់ថា ចង់ឱ្យមានសេរីភាពពាសពេញប្រទេសនិងមានការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើន។
បើនិយាយពីការអភិវឌ្ឍ គឺថៃជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចលេចធ្លោនៅក្នុងតំបន់មួយដែរ ដែលពលរដ្ឋប្រទេសជិតខាង រួមមានទាំងពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណ២លាននាក់ និងពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាជាង២លាននាក់ ទៅស្វែងរកការងារធ្វើនៅក្នុងប្រទេសថៃ។ ក្រៅពីពលរដ្ឋកម្ពុជានិងពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា ពលរដ្ឋមកពីប្រទេសផ្សេងៗទៀត ក៏បានទៅស្វែងរកការងារធ្វើនៅក្នុងប្រទេសថៃដែរ រួមទាំងវៀតណាម ឡាវ ជាដើម។
ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩ រដ្ឋាភិបាលថៃបានណែនាំឱ្យក្រុមហ៊ុន ម្ចាស់កសិដ្ឋាន ឬសហគ្រាស ឱ្យបញ្ឈប់ការទទួលយកពលករបរទេសមកធ្វើការងារ។
ដោយឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ច ពលរដ្ឋប្រទេសជិតខាងនៅបន្តលួចឆ្លងដែនទៅធ្វើការងារនៅក្នុងប្រទេសថៃដើម្បីបានប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិតនោះ អាជ្ញាធរនៃប្រទេសនេះ បានធ្វើរបងបន្លាលួសតាមព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង ដើម្បីទប់ស្កាត់ការលួចឆ្លងដែន។
ចំណែកពលរដ្ឋថៃ មិនមានរបាយការណ៍ថា ទៅស្វែងរកការងារឬលក់ពលកម្មឱ្យប្រទេសផ្សេងៗរាប់លាននាក់ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតនោះទេ។
នេះបង្ហាញថា ថៃជាប្រទេសមួយដែលមានសេដ្ឋកិច្ចលេចធ្លោនៅក្នុងតំបន់ អាចបង្កើតការងារសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងហើយ និងមានការងារសម្រាប់ពលរដ្ឋប្រទេសផ្សេងៗទៀត។
ប៉ុន្តែទំហំនៃសេដ្ឋកិច្ចនេះ មិនបានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋ ពិសេសក្រុមយុវជនថៃស្កប់ស្កល់នោះទេ ដោយពួកគេបានលើកឡើងពីអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចយឺត ហើយនិស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំ២០២០នេះ ប្រមាណ៥០០ ០០០នាក់ មិនមានការងារធ្វើគ្រប់គ្រាន់ទៅតាមជំនាញរបស់ពួកគេ។
ករណីសេដ្ឋកិច្ចនិងការងារសម្រាប់យុវជននេះ ត្រូវបានក្រុមអ្នកតវ៉ាចោទថា លោក ប្រាយុទ្ធ មិនមានសមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា រួមទាំងឥទ្ធិពលនៃមេរោគកូវីដ១៩ និងមិនអាចជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន។
ចំពោះប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិសេរីភាពខាងកិច្ចការងារនយោបាយ ក្រុមយុវជនចោទថា លោក ប្រាយុទ្ធ ឡើងតំណែងដោយបំពាន ដោយការធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោកស្រី យីង ឡាក់ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ ហើយឡើងកាន់តំណែងដោយខ្លួនឯង និងការជាប់ឆ្នោតកាលពីការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅឆ្នាំ២០១៩។ នេះជាមូលហេតុដែលក្រុមយុវជនទាមទារឱ្យលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា ចុះចេញពីតំណែង ហើយរៀបចំការបោះឆ្នោតឡើងវិញ។
ចំពោះព្រះមហាក្សត្រ គឺក្រុមយុវជនលើកឡើងថា ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រចំណាយលុយជាតិច្រើនដែលគួរត្រូវកាត់បន្ថយ ព្រះមហាក្សត្រជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការនយោបាយ ធ្វើឱ្យការប្រកួតប្រជែងមិនត្រឹមត្រូវ ការជ្រើសរើសមេដឹកនាំមិនមានសមត្ថភាព មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ចំណុចមួយទៀតទាក់ទងជាមួយព្រះមហាក្សត្រដែរនោះ គឺក្រុមយុវជនក៏បានស្នើឱ្យកាត់បន្ថយអំណាច ដោយសារតែព្រះអង្គមានឥទ្ធិពលខ្លាំង គ្រាន់តែពលរដ្ឋរិះគន់ធម្មតា ក៏ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារដល់១៥ឆ្នាំដែរ។
ករណីដែលអ្នកនយោបាយស្ថិតក្រោមការជ្រៀតជ្រែកពីស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ ហើយពលរដ្ឋមិនមានសិទ្ធិសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់ រងការបង្ក្រាបនិងសម្លាប់ម្តងហើយម្តងទៀតនោះ ក្រុមយុវជនថៃចាត់ទុកថា នោះគឺជាគ្រោះកាចដែលពួកគេមិនចង់ឱ្យកើតមានទៀតនោះទេ ទាំងបច្ចុប្បន្ននិងសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។
ចំពោះការសម្រេចលើជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិឬគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិ អ្នកតវ៉ាលើកឡើងថា ជាតិជារបស់ទាំងអស់គ្នា មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់ព្រះមហាក្សត្រតែមួយអង្គឯងនោះទេ។
កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមយុវជនដែលតវ៉ា បានយកស្លាកដែលធ្វើពីដែក បិទភ្ជាប់ដោយស៊ីម៉ង់ បិទនៅទីធ្លានៅមុខព្រះបរមរាជវាំង ក្នុងន័យថា «ប្រទេសនេះជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់គ្នា»។
ទោះយ៉ាងណា ស្លាកដែលក្រុមយុវជនរៀបចំឡើង ហើយយកទៅបិទភ្ជាប់នៅទីធ្លាមុខព្រះបរមរាជវាំងនោះ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចគាស់យកចេញវិញភ្លាមៗ មុន២៤ម៉ោង។
ក្រុមយុវជនថៃដែលមិនប្រគល់ការងារដឹកនាំប្រទេសទៅឱ្យបុគ្គលណាមួយផ្តាច់មុខនោះ គឺពួកគេជាអ្នកដែលតាមដានកិច្ចការដឹកនាំប្រទេស រួមទាំងខ្លឹមសារច្បាប់ សកម្មភាពរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ សមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា។ ក្រៅពីកិច្ចការងារជាតិ កិច្ចការងារអន្តរជាតិក៏ពួកគេភាគច្រើនបានដឹងដែរ។
ក្រុមយុវជនដែលចូលរួមតវ៉ា ក៏ពួកគេធ្លាប់លើកឡើងថា ពួកគេមិនសប្បាយចិត្តទេពេលអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ថៃយឺត ហើយអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់វៀតណាមហាក់កំពុងស្ទុះឡើងលឿន។
ចំពោះច្បាប់ជាតិ ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានសិក្សាស្វែងយល់ពីខ្លឹមសារនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ថៃដែលបង្កើតឡើងដោយលោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា នៅឆ្នាំ២០១៧ ពេលដែលលោកដឹកនាំក្នុងរូបភាពរបបយោធាក្រោយរដ្ឋប្រហារកាលពីឆ្នាំ២០១៤។
ក្រុមយុវជនរកឃើញថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលលោក ប្រាយុទ្ធ បង្កើតឡើង មានចំនួន១៦ជំពូកនោះ គឺបានផ្តល់សិទ្ធិអំណាចខ្លាំងលើសលុបទៅដល់ព្រះមហាក្សត្រនិងក្រុមយោធា។
របាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិបង្ហាញថា ត្រឹមឆ្នាំ២០២០ ប្រជាជនថៃមានចំនួនជិត៧០លាននាក់ ដែលមានអាយុជាមធ្យម៤០ឆ្នាំ។
ចំណែកក្រុមសិស្សនិងនិស្សិតអាយុចន្លោះពី១៥ទៅ៣៥ឆ្នាំ ដែលប្រមូលផ្តុំតវ៉ានៅទីក្រុងបាងកក បីខែចុងក្រោយនេះ មានអ្នកចូលរួមរហូតដល់ប្រមាណ១០ម៉ឺននាក់។ ក្រុមយុវជនបញ្ជាក់ថា បើសំណើរបស់ពួកគេមិនត្រូវបានដោះស្រាយនោះ ការតវ៉ានៅតែបន្ត ហើយអ្នកចូលរួមនឹងច្រើនជាងនេះ។
