គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ឱ្យដឹងថា មានគណបក្សនយោបាយចំនួន១០ បានបន្តដាក់បញ្ជីបេក្ខភាពរបស់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ នៅថ្ងៃទីមួយនេះ ដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ឆ្នាំ២០២២ខាងមុខ។
មន្រ្តីនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា ប្រាប់វីអូឌីនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា សម្រាប់ថ្ងៃទី១ នៃការទទួលបញ្ជីឈ្មោះរបស់គណបក្សនយោបាយនៅតាមការិយាល័យរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នេះ មានគណបក្សប្រមាណ១០ហើយបានដាក់បញ្ជីឈ្មោះបេក្ខភាពរបស់ខ្លួន។
លោកបន្តថា បើទោះជាបែបណា នេះគ្រាន់តែជាតួលេខបឋមនៅឡើយតែប៉ុណ្ណោះ ហើយតួលេខនេះអាចនឹងមានការប្រែប្រួល ព្រោះពេលវេលានៃការដាក់បញ្ជីឈ្មោះបេក្ខភាពមេឃុំចៅសង្កាត់នេះ នៅមានពេល២ថ្ងៃទៅមុខទៀត ចាប់ពីថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២។។
លោកបន្តថា៖ «យើងឃើញថា គណបក្សនីមួយៗសុទ្ធតែបានត្រៀមខ្លួនជាមុន ដាក់នូវរាល់ឯកសារផ្សេងៗ ហើយ គ.ជ.ប មិនទាន់បានពិនិត្យជាក់លាក់នៅឡើយទេ ថាឯកសារណាមានភាពត្រឹមត្រូវ ហើយឯកសារណាខ្លះដែលមិនមានភាពត្រឹមត្រូវនោះទេ»។
អគ្គហិរញ្ញឹក នៃគណបក្សខ្មែរស្រឡាញ់ជាតិ លោក សៀវ វិសុទ្ធ បានប្រាប់វីអូឌីថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១នេះ គណបក្សរបស់លោកបានដាក់បញ្ជីឈ្មោះរបស់បេក្ខភាពដែលត្រូវឈរឈ្មោះជាមេឃុំ-ចៅសង្កាត់បានប្រមាណ៥០ភាគរយហើយ ក្នុងចំណោមឃុំសង្កាត់សរុបចំនួន១៣ខេត្ត ក្រុង។ លោកបន្តថា ក្នុងពេលដែលដាក់បញ្ជីឈ្មោះនៅថ្ងៃដំបូងនេះ គណបក្សថ្មីថ្មោងមួយនេះ ត្រូវជួបបញ្ហានៃការរើសអើងនិងគំរាមកំហែងជាបន្តបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅតាមឃុំ-សង្កាត់ដែលពួកគេឈរឈ្មោះ។
លោកបន្តថា៖ «អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានពិនិត្យទៅលើឈ្មោះហ្នឹង ហើយគាត់ចុះទៅគំរាមកំហែង។ គ្នីគ្នាគាត់ហ្នឹងចុះទៅគំរាមកំហែងបេក្ខជនរបស់យើង តាមរយៈរូបភាពបំភិតបំភ័យ ផ្ដាច់ជំនួយ ដែលគេហៅថា បណ្ណក្រីក្រ ឬបណ្ណសមធម៌អ៊ីចឹងទៅ។ គេនិយាយថា អំណោយទាំងនោះបានមកពីបក្ស ប៉ុន្តែបើយើងពិនិត្យជាក់ស្ដែងទៅ គឺជាការឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋទៅទេ មិនមែនជាគោលការណ៍បក្សទេ»។
មិនខុសគ្នាទេ ប្រធានគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា លោក អ៊ូ ចន្ទរ័ត្ន ឱ្យដឹងថា បេក្ខជនមេឃុំចៅ-សង្កាត់នៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន ក៏ត្រូវរងការគំរាមកំហែងនិងយាយីពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែរ។ លោកបន្តថា ជាផែនការគណបក្សនេះគ្រោងនឹងដាក់មេឃុំ-ចៅសង្កាត់ឱ្យបានយ៉ាងហោចណាស់១០០ឃុំ-សង្កាត់នៅទូទាំងប្រទេស។ ប៉ុន្តែផែនការនេះប្រហែលទៅមិនរួចទេ បើស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈនេះ គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជាត្រូវជួបឧបសគ្គតាំងពីដើមទីទៅហើយនោះ។
លោក យ៉ែម បុញ្ញឬទ្ធិ ប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយម បញ្ជាក់ថា សម្រាប់គណបក្សនេះបានយកបញ្ជីបេក្ខភាពមេឃុំ-ចៅសង្កាត់ទៅដាក់នៅតាមការិយាល័យរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់បានមួយចំនួនហើយ ក្នុងចំណោមរាជធានីខេត្តទាំង១០ ដែលគណបក្សដាក់ជាគោលដៅនៃការប្រកួតប្រជែង។
លោកបន្តថា៖ «យើងឱ្យក្រុមការងារដែលទទួលបន្ទុកកិច្ចការបោះឆ្នោត លោកពិនិត្យទៅតាមខេត្តដែលយើងបានរៀបចំ ហើយមានឃុំមួយចំនួនកំពុងតែបាន គាត់កំពុងតែយកទៅដាក់ព្រឹកមិញខ្លះដែរហើយ»។
បើតាមលោក យ៉ែម បុញ្ញឬទ្ធិ សម្រាប់គណបក្សដែលទើបតែកកើតថ្មីនេះ មិនមានបញ្ហាអ្វីដូចជាមានការគំរាមកំហែងជាដើម នៅថ្នាក់មូលដ្ឋាននោះទេ។ បើទោះបែបណា លោកថា គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅតែប្រើប្រាស់ការចុះឈ្មោះ និងដាក់បញ្ជីបេក្ខភាពតាមទម្លាប់ចាស់ គឺចុះដោយដៃ បើទោះជាមកដល់ពេលនេះ គ.ជ.ប បានដាក់ឱ្យដំណើរការចុះឈ្មោះ និងដាក់បញ្ជីបេក្ខភាពដោយម៉ាស៊ីនកំព្យូទ័រយ៉ាងណាក្ដី។
សម្រាប់លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត អះអាងថា ទាក់ទងការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន មិនមែនជាកិច្ចការដែល គ.ជ.ប ត្រូវដោះស្រាយទេ។ លោកបន្តថា គ.ជ.ប មានភារកិច្ចតែទៅលើផ្នែកបច្ចេកទេស ទាំងនីតិវិធី និងបទប្បញ្ញត្តិនានាអំពីដំណើរការនៃការបោះឆ្នោតប៉ុណ្ណោះ។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា គណបក្សកាន់អំណាចមួយនេះបានបញ្ជូនឈ្មោះបេក្ខភាពមេឃុំ-ចៅសង្កាត់ទៅតាមការិយាល័យរៀបចំការបោះឆ្នោត ឃុំ-សង្កាត់នៅទូទាំងប្រទេសរួចរាល់អស់ហើយ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១នេះ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការរិះគន់ថាមានការគំរាមកំហែងពីអាជ្ញាធរទៅគណបក្សដទៃនៅថ្ងៃដាក់បញ្ជីបេក្ខភាពនេះ ត្រូវបានលោក សុខ ឥសាន ចាត់ទុកថា នោះក៏ព្រោះតែពួកគេមិនយល់ពីរបៀបនៃការធ្វើការ ហេតុនេះទើបបង្កទៅជាវិវាទកើតឡើង។
លោកបន្តថា៖ «លើកលែងតែគណបក្សមួយចំនួនទេ ដែលចេះតែរអ៊ូរទាំតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ ខ្ញុំយល់ថា មកពីខ្វះទំនាក់ទំនង ដោយសារថា គាត់ថាគាត់ចុះបញ្ជីរួចហើយ គាត់ចេះតែទៅធ្វើតែពីសតែពាសនៅតាមមូលដ្ឋាន ដែលមិនយល់គ្នាពីអ្នកគ្រប់គ្រងមូលដ្ឋាន គេទទួលខុសត្រូវអំពីសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈសង្គម»។
យ៉ាងនេះក្ដី អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិ នៃអង្គការខុមហ្រ្វែល លោក កន សាវាង្ស យល់ឃើញថា ប្រសិនបើគណបក្សនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល រងការគំរាមកំហែង និងយាយីផ្នែកស្មារតី និងពេលខ្លះឈានទៅដល់ហិង្សាថែមទៀត ឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា វាប្រាកដណាស់នឹងជះឥទ្ធិពលមិនល្អអំពីលទ្ធផលឆ្នោត។
លោកបន្តថា៖ «ជាទូទៅ ជាកាលណាបើមានការគំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យ ឬក៏ធ្វើខុសអំពីតួនាទី ដូច្នេះមានន័យថា វាប៉ះពាល់ហើយទៅលើដំណើការនៃការបោះឆ្នោត។ មូលហេតុអីបានថាប៉ះពាល់ ព្រោះទី១ សិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ ការប្រើប្រាស់សិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងមិនត្រូវបានប្រើប្រាស់សិទ្ធិហ្នឹងឱ្យបានពេញលេញ»។
យោងប្រតិទិនដែលចេញដោយ គ.ជ.ប បញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នេះ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃអាទិត្យទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២៕
