ប្រទេសចំនួន៥០ នៅថ្ងៃចន្ទម្សិលមិញនេះ បានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស «ធ្ងន់ធ្ងរ និងជាប្រព័ន្ធ» នៅតំបន់ស៊ីងជាំង (Xinjiang) ប្រទេសចិន ក្នុងអំឡុងពេលប្រជុំពិភាក្សារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន CNA នៅថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នេះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលត្រូវបានអានដោយប្រទេសកាណាដា ក្នុងអំឡុងពេលប្រជុំពិភាក្សារបស់គណៈកម្មាធិការទី៣ ទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ និយាយថា៖ «យើងមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ជាពិសេសការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែលកំពុងបន្តកើតមានលើជនជាតិអ៊ុយហ្គ័រ [Uyghurs] និងជនជាតិភាគតិចមូស្លីមនៅក្នុងតំបន់ Xinjiang»។
ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស (OHCHR) កាលពីខែសីហា បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍អំពីតំបន់ Xinjiang ដោយលើកឡើងពីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលអាចកើតមានប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ចំពោះជនជាតិ Uyghurs និងជនជាតិភាគតិចមូស្លីមផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់នេះ។
ទីក្រុងប៉េកាំង បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ ដោយអះអាងថាកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម និងធានាការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានបន្ថែមថា៖ «ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងជាប្រព័ន្ធបែបនេះ មិនអាចលើកហេតុផលថាជាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្មនោះទេ។ ដោយយោងតាមការវាយតម្លៃរបស់ OHCHR យើងមានការព្រួយបារម្ភថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ប្រទេសចិនបដិសេធមិនពិភាក្សាអំពីការរកឃើញនេះ»។
ប្រទេសហត្ថលេខីទាំង៥០ ក្នុងនោះក៏មានសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស ជប៉ុន បារាំង អូស្ត្រាលី អ៊ីស្រាអែល តួកគី ហ្គាតេម៉ាឡា និងសូម៉ាលី ផងដែរ។
ប្រទេសហត្ថលេខីទាំងនោះបានជំរុញទីក្រុងប៉េកាំងឱ្យ «អនុវត្តអនុសាសន៍នៃការវាយតម្លៃរបស់ OHCHR» ដែលរួមមាន «ការចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីដោះលែងបុគ្គលទាំងអស់ ដែលសេរីភាពរបស់ពួកគេត្រូវបានដកហូតតាមអំពើចិត្ត នៅតំបន់ Xinjiang និងបញ្ជាក់ពីជោគវាសនា និងទីកន្លែងលាក់ខ្លួនរបស់សមាជិកគ្រួសារដែលបាត់ខ្លួន និងសម្របសម្រួលឱ្យមានទំនាក់ទំនងប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងការជួបជុំគ្រួសារឡើងវិញ»។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) បានអំពាវនាវកាលពីថ្ងៃចន្ទ ឱ្យក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ «ព្យាយាមម្តងទៀត» ដើម្បីរៀបចំការប្រជុំពិភាក្សានេះឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
លោក លូអីស ចាបូនូ (Louis Charbonneau) នាយកអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បាននិយាយថា៖ «កម្លាំងចលករផ្នែកការទូតក្នុងការជំរុញឱ្យទីក្រុងប៉េកាំងទទួលខុសត្រូវចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់ខ្លួន កំពុងមានសន្ទុះខ្លាំងឡើង»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សកំពុងជំរុញឱ្យសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាព្យាយាមម្តងទៀត ដើម្បីពិភាក្សា និងពិចារណាជម្រើសសម្រាប់ការបង្កើតយន្តការគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀតអំពីការទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន»៕
