លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចេញបញ្ជាបន្ទាន់មួយឱ្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ពន្លឿនវិធានការច្បាប់ ដើម្បីរឹបអូសដីនិងផ្ទះមួយកន្លែងរបស់លោក គង់ គាំ នៅសង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលជាស្នាក់ការគណបក្សភ្លើងទៀន ក្រោយលោក គង់ គាំ ថ្លែងសារនយោបាយរិះគន់ប្រភពថ្ងៃ៧មករា។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក នៅព្រឹកថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះថា លោកបានបញ្ជាទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ឱ្យបើកការស្រាវជ្រាវជាបន្ទាន់ ដើម្បីចាត់វិធានការច្បាប់ក្នុងការរឹបអូសដី និងផ្ទះរបស់លោក គង់ គាំ ដែលោកថា គាត់បានលួចបន្លំធ្វើបណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើដីនិងផ្ទះដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រសួងការបរទេស។
លោកបន្តថា៖ «ដើម្បីពន្លឿនដំណើរការស្វែងរកការពិត ជុំវិញការរៀបចំឯកសារបន្លំយកដី និងផ្ទះរបស់ក្រសួងការបរទេស ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិឯកជន ដែលប្រព្រឹត្តដោយ គង់ គាំ នៅមុននេះបន្តិច ខ្ញុំបានស្នើទៅកាន់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដើម្បីស្រាវជ្រាវជាបន្ទាន់ អំពីភាពមិនប្រក្រតីនានានៃការលួចបន្លំធ្វើបណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើដីនិងផ្ទះដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រសួងការបរទេស និងចាត់វិធានការបន្តតាមផ្លូវច្បាប់តាមការចាំបាច់ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃលទ្ធផលដែលបានស្រាវជ្រាវរកឃើញ»។
ជុំវិញវិធាននេះ ក្រសួងការបរទេស កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែមករា ម្សិលមិញ តាមរយៈមេធាវីរដ្ឋាភិបាល បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីឱ្យចេញសាលក្រមកំណត់ឱ្យលោក គង់ គាំ ប្រគល់ដីនិងអគារមួយកន្លែងស្ថិតនៅភូមិ៥ សង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ ត្រលប់មកឱ្យក្រសួងការបរទេសវិញ ជាមួយនឹងការទាមទារសំណងជំងឺចិត្ត ៤ពាន់លានរៀល ឬស្មើ ១លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
ពាក្យបណ្តឹងដដែល ក្រសួងក៏ស្នើមោឃភាពឯកសារកាន់កាប់អចលនទ្រព្យមួយចំនួន រួមទាំងវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុ លេខ ១២០១០១០៥-០១១៣ ចុះថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៥ ចេញដោយប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្មសំណង់ និងសុរិយោដី រាជធានីភ្នំពេញ។
ដីនិងផ្ទះរបស់លោក គង់ គាំ ដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងជំរុញវិធានការច្បាប់ឱ្យរឹបអូសត្រលប់មកវិញ ភ្ជាប់នឹងការទាមទារជំងឺចិត្តចំនួន១លានដុល្លារ នោះជាអតីតស្នាក់ការកណ្តាលគណបក្សសម រង្ស៊ី តែបច្ចុប្បន្នជាស្នាក់កណ្តាលរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន។
ដោយឡែក ការជំរុញវិធានរឹបអូសអចលនទ្រព្យលោក គង់ គាំ ពីសំណាក់មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចនេះ បានកើតឡើង ក្រោយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រតិកម្មខ្លាំងៗទៅនឹងលោក គង់ គាំ ក្រោយលោក គង់ គាំ បានទម្លាយថា កាលពីលោកនៅជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គេបានផ្តល់ដំបូន្មានថា «ផឹកទឹកឱ្យនឹកប្រភព ជ្រកម្លប់ឱ្យនឹកអ្នកដាំ» តែថាថ្ងៃ៧មករា ទំនងជាមិនមានប្រភពនៅកម្ពុជា ដូចគណបក្សភ្លើងទៀនទេ។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះ គណៈកម្មាធិការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាខេត្តត្បូងឃ្មុំ ក៏បានដាក់ពាក្យប្ដឹងឧត្ដមទីប្រឹក្សាគណបក្សភ្លើងទៀន លោក គង់ គាំ ទៅសាលាដំបូងខេត្តត្បូងឃ្មុំផងដែរ ដោយដើមបណ្តឹងបានស្នើឱ្យតុលាការផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ និងទាមទារសំណងចំនួន ៥០ម៉ឺនដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមហេតុផលថា សម្ដីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងដែលថ្លែងក្នុងវេទិកាសាធារណៈនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនវៀតណាមមួយនេះ កាលពីពេលថ្មីៗនោះ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីចេតនាញុះញង់។
វីអូឌី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ បានទេ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ដោយលោកអះអាងថាជាប់រវល់។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លោក សយ ចាន់វិចិត្ត អះអាងថា ក្រុមការងារកំពុងពិនិត្យឯកសារពាក់ព័ន្ធ ជុំវិញករណីនេះ។
លោកថា៖ «យើងកំពុងតែធ្វើការ តែនីតិវិធីបន្តទៀត វាទាល់តែយើងធ្វើការពិនិត្យឯកសារ ធ្វើស្រាវជ្រាវហ្នឹងសិន ទើបយើងដឹងថានឹងបន្តនីតិវិធីទៅណាទៀត»។
ឧត្តមទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀន លោក គង់ គាំ ធ្លាប់ប្រាប់វីអូឌីថា ដីនិងផ្ទះរបស់លោកស្ថិតនៅសង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្លាប់ព្រមានប្រើវិធានការច្បាប់ដើម្បីដកហូតនោះ មានការទទួលស្គាល់ពីស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩០ រហូតមក ពោលគឺក្រោយថ្ងៃរំដោះពីរបបខ្មែរក្រហម។
លោកថា៖ «នៅឆ្នាំ៩០ [១៩៩០] ខ្ញុំបានទទួលបាន[កម្មសិទ្ធិ]នៅលើកដំបូង។ ហើយនៅឆ្នាំ២០១៥ហ្នឹង បានទទួលវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យហ្នឹង បានន័យថា កម្មសិទ្ធិលើផ្ទះ លើដី ដែលកំពុងរស់នៅបច្ចុប្បន្នហ្នឹងម្តងទៀតជាស្ថាពរ»។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា មើលឃើញថា វិធានការរឹបអូសដីនិងផ្ទះលោក គង់ គាំ ជារឿងនយោបាយច្រើនជាង ព្រោះវិធានការនេះបានកើតឡើងក្រោយពីលោក គង់ គាំ ចេញទៅចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលមហាជនមើលឃើញថាជាបក្សប្រឆាំង និងជាដៃគូប្រកួតប្រជែងមានសក្តានុពលមួយសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំនេះ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា ចំណាត់ការលើលោក គង់ គាំ នៅពេលនេះ អាចនឹងបង្កការភ័យខ្លាចដល់មន្ត្រីជាច្រើនទៀតដែលកំពុងកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ មានដី និងផ្ទះ ក្រោយថ្ងៃរំដោះ។
លោកថា៖ «យើងចង់ឃើញអ្នកនយោបាយយើងមានភាពក្លាហាន […] កុំធ្វើឱ្យល្អក់កករការបោះឆ្នោតអី គឺយើងចង់ឃើញគណបក្សដែលឈ្នះឆ្នោត គឺឈ្នះដោយមានគុណតម្លៃ មានន័យថា មានការសាទរ មានការពេញចិត្តពេញថ្លើម មានការគោរពឱ្យតម្លៃពីមហាជន ពីប្រជាពលរដ្ឋ ពីមតិជាតិ និងអន្តរជាតិ អាហ្នឹងដែលយើងចង់ឃើញទាំងអស់គ្នា»។
ស្ថានិកអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ កត់សម្គាល់ថា វិធានការសើរើ ដើម្បីរឹបអូសអចលនទ្រព្យលោក គង់ គាំ ដែលបានចុះបញ្ជីស្របច្បាប់រួចហើយ បានកើតឡើងក្រោយពីមានការព្រមានផ្ទាល់មាត់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជុំវិញវោហារសាស្ត្រនយោបាយ។
លោកយល់ថា បើអចលនទ្រព្យរបស់មន្ត្រីបក្សជំទាស់រូបនោះត្រូវបានរឹបអូស ដូចសារលើកឡើងរបស់មេដឹកនាំមែននោះ វាបង្ហាញថា របត់នយោបាយនៅកម្ពុជាកំពុងរអិលទៅរករបបផ្តាច់ការ យកបទបញ្ជាថ្នាក់ដឹកនាំជាធំ មិនបានពង្រឹងនីតិរដ្ឋដូចមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ឡើយ។
អង្គការគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (World Justice Project) នៅឆ្នាំ២០២២នេះ បន្តដាក់ចំណាត់ថ្នាក់អាក្រក់ដល់កម្ពុជា ថាជាប្រទេសគោរពនីតិរដ្ឋទាប ដូច២ឆ្នាំកន្លងមកដែរ។
របាយការណ៍ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជានៅជិតបាតតារាង ដោយស្ថិតនៅលេខរៀង១៣៩ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៤០ លើពិភពលោក ដែលបានធ្វើការវាយតម្លៃ។
របាយការណ៍ដដែលបន្តថា មូលហេតុចម្បងដែលទាញទម្លាក់នីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជាឱ្យធ្លាក់ចុះដល់បាតតារាងនេះ ដោយសារតែអំណាចនយោបាយជ្រៀតជ្រែកស្ថាប័នសភា និងតុលាការ ដែលជាសសរស្ដម្ភកំពូលរបស់ជាតិ ដែលធ្វើឱ្យបាត់បង់ប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យអំណាចតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ កម្សោយលើការទប់ស្កាត់អំពើពុករលួយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស រួមទាំងអយុត្តិធម៌សង្គម ជាដើម៕
