គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) នៅថ្ងៃពុធនេះ បានទទួលយកសំណើរបស់គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន៤ ដើម្បីពិនិត្យនិងពិចារណា ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណើសុំឱ្យមានការធ្វើកំណែទម្រង់ ឬធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត។
អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា មានប្រសាសន៍ថា គ.ជ.ប បានជួបពិភាក្សាគ្នាជាមួយគណបក្សនយោបាយចំនួន៤ រួមមាន គណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន នៅទីស្នាក់ការ គ.ជ.ប នាព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ។ លោកបន្តថា នៅក្នុងជំនួបនោះ គណបក្សនយោបាយទាំង៤ បានស្នើសុំឱ្យ គ.ជ.ប ធ្វើកំណែទម្រង់ ឬធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោត និងកំណែទម្រង់មួយចំនួនទៀត ទាក់ទិននឹងភាពមិនប្រក្រតីមុនពេលបោះឆ្នោត អំឡុងពេលបោះឆ្នោត និងក្រោយពេលរាប់សន្លឹកឆ្នោត ជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យរូបនោះបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារជំនាញរបស់ គ.ជ.ប បានទទួលយកសំណើរបស់គណបក្សនយោបាយទាំងនោះ ដើម្បីយកមកពិនិត្យនិងពិចារណា ហើយនឹងផ្ដល់ព័ត៌មានត្រលប់ទៅគណបក្សទាំងនោះវិញ នាពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «គ.ជ.ប នឹងរៀបចំសំណូមពរនេះ នឹងពិភាក្សាជាមួយនឹងក្រុមជំនាញ ពីព្រោះរចនាសម្ពន្ធរបស់ គ.ជ.ប មានថ្នាក់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ជាសមាសភាព៩រូប ហើយមានអគ្គលេខាធិការដ្ឋាន អ៊ីចឹងនៅមានការពិភាក្សាគ្នា ហើយអ្វីដែលជាមិនមែនដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ គ.ជ.ប គឺ គ.ជ.ប មិនធ្វើការពិចារណានោះទេ»។
ប្រធានគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គង់ ម៉ូនីកា មានប្រសាសន៍ថា ដើមចមដែលនាំឱ្យគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំង៤ ស្នើទៅ គ.ជ.ប ធ្វើកំណែទម្រង់ ឬធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់បោះឆ្នោតនោះ គឺដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ នាពេលខាងមុខ ទទួលបានភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ខណៈការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កន្លងមក នៅតែមានភាពមិនប្រក្រតីដូចអាណត្តិមុនៗដែរ។
លោកថា៖ «យើងមើលឃើញប្រតិកម្មវិជ្ជមានមួយចំនួន ជាពិសេសសំណើមួយចំនួនដែលពាក់ព័ន្ធបញ្ហាកែលម្អទៅលើលក្ខណៈបច្ចេកទេសក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតហ្នឹង។ ដូច្នេះហើយយើងមានសុទិដ្ឋិនិយមថា គ.ជ.ប អាចនឹងធ្វើការពិចារណាឱ្យបានល្អិតល្អន់អំពីបញ្ហាហ្នឹង ហើយអាចទទួលយកនូវអ្វីដែលជាអនុសាសន៍របស់យើង។ ក៏ប៉ុន្តែចំណុចមួយចំនួនទៀត យើងគិតថា ប្រហែល គ.ជ.ប មិនអាចធ្វើទៅបានដោយសារបញ្ហាណាមួយ»។
សហស្ថាបនិកគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន សង្កេតឃើញថា សមាសភាព គ.ជ.ប ភាគច្រើនជ្រើសរើសចេញពីគណបក្សនយោបាយ និងច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយអាចរំលាយគណបក្សនយោបាយណាមួយបាន ដែលករណីនេះ លោកថា បើមិនធ្វើកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប និងច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយទេ នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតមួយចំនួនអាចមិនចេញទៅបោះឆ្នោត ព្រោះពួកគេបារម្ភខ្លាចមានការរំលាយគណបក្សដែលពួកគេគាំទ្រ ដូចគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងឃើញមានបញ្ហាមួយចំនួន បើសិនជាមិនមានការកែប្រែអ្វីទេ ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យរបស់យើងក៏មិនបានប្រសើរទេ ធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់ សូម្បីតែការបោះឆ្នោតក៏ខ្វះទំនុកចិត្តពីម្ចាស់ឆ្នោត ហើយច្បាប់គណបក្សនយោបាយក៏ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការសម្រេចចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែរ»។
អ្នកសម្របសម្រួល និងអង្កេតនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតខុមហ្វ្រែល លោក កន សាវាង្ស មានប្រសាសន៍ថា គ.ជ.ប ត្រូវយកសំណើរបស់គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលទៅដោះស្រាយ ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតទទួលបានភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ និងមិនមានការតវ៉ា ដូចការបោះឆ្នោតនាពេលកន្លងមក។
លោកថា៖ «បញ្ហាដែលជាចំណែកមួយរបស់ គ.ជ.ប គឺការលើកឡើងអំពីការអនុវត្តរបស់ គ.ជ.ប មិនមានភាពអព្យាក្រឹត្យ។ ដូច្នេះ បើសិនជាចំណុចទាំងឡាយនៃគណបក្សនយោបាយដែលលើកឡើង មិនគោរពតាមគោលការណ៍ [មិនមានការដោះស្រាយ] នោះ បញ្ហាតវ៉ារិះគន់ គ.ជ.ប នៅតែបន្តមានអ៊ីចឹង»។
យ៉ាងណា បរិបទនយោបាយនៅកម្ពុជាត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប តាមរយៈតំណាងរបស់ខ្លួន ក្នុងដំណើរមកកាន់កម្ពុជា នាកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ បានជំរុញជាថ្មីទៀតឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិធ្វើនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា រួមទាំងមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខ ដំណើរការទៅតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ដោយភាគីទាំងនោះព្រួយបារម្ភពីការវិវត្តស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលំហនយោបាយនៅកម្ពុជា កាន់តែរួមតូច៕
