សកម្មជនបរិស្ថាន និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស លើកឡើងថា ការអំពាវនាវរបស់លោក ហ៊ុន សែន ឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមការពារធនធានព្រៃឈើ គឺធ្វើឡើងដោយខុសគោលដៅ និងគ្មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការទប់ស្កាត់ធនធានព្រៃឈើនៅកម្ពុជា ដែលពួកគេថា កំពុងបន្តបាត់បង់។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការលោកនៅថ្ងៃម្សិលមិញ ឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមថែរក្សាការពារធនធានព្រៃឈើក្នុងប្រទេសឱ្យបានគង់វង្សគ្រប់ទីកន្លែង ដើម្បីជាប្រយោជន៍សហគមន៍របស់ពួកគេ និងជីវិតសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ។
សកម្មជនព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ បានប្រាប់ថា ការអំពាវនាវរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីបានធ្វើឡើងច្រើនលើកមកហើយ ប៉ុន្តែ ធនធានព្រៃឈើនៅតែបន្តបាត់បង់។ លោកថា ដើម្បីការពារព្រៃឈើនៅកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលគួរបញ្ឈប់ក្រុមហ៊ុននាំចេញឈើ និងចាប់ខ្លួនឈ្មួញឈើមានអំណាចមកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់។
លោក ហេង ស្រស់ និយាយថា៖«គាត់[លោក ហ៊ុន សែន]បានលើកឡើងផ្ទាល់ដែរថា អ្នកដែលមានអំណាច អ្នកដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភហ្នឹង ទៅរកស៊ីខុសច្បាប់ហ្នឹង គាត់នឹងចាត់វិធានការ តែរហូតមកដល់ម៉ោងនេះ យើងនៅតែមិនឃើញគាត់ចាត់វិធានការ។ គាត់បានត្រឹមតែអំពាវនាវ ហាក់បីដូចជាសម្តីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ហ្នឹងនៅតែមិនមានប្រសិទ្ធភាពដដែល»។
សកម្មជនព្រៃឈើមួយរូបទៀត គឺលោក អ៊ូច ឡេង ប្រាប់ វីអូឌី តាមប្រព័ន្ធ Telegram ថា រដ្ឋាភិបាលគួរបង្ហាញឆន្ទៈស្រលាញ់ និងចង់ថែរក្សាធនធានព្រៃឈើពិតប្រាកដ ដោយបិទរោងចក្រអារឈើនៅទូទាំងប្រទេស បិទអាជីវកម្មនាំឈើទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ ពិសេសទៅវៀតណាម និងទៅចិន ជាជាងអំពាវនាវដដែលៗ។
លោក អ៊ូច ឡេង សរសេរបន្ថែមថា៖«រដ្ឋាភិបាលគួរជួយការពារ គាំទ្រ រក្សាសុវត្ថិភាពសកម្មជនព្រៃឈើ ជាជាងលាបពណ៌ ចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន គំរាមកំហែង ឬបាញ់សម្លាប់ ហើយអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមសកម្មជនចូលរួមក្នុងការស៊ើបអង្កេតបទល្មើសព្រៃឈើ និងការរត់ពន្ធឈើខុសច្បាប់»។
មន្ត្រីកម្មវិធីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍មូលដ្ឋាននៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មើលឃើញថា ដើម្បីការពារគម្របព្រៃឈើនៅកម្ពុជាឱ្យបានឋិតថេរ រដ្ឋាភិបាលគួរពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់លើក្រុមឈ្មួញរកស៊ីឈើធំៗ ដើម្បីកុំឱ្យទុកជាគំរូអាក្រក់ ហើយបើកឱ្យមានការចូលរួមចុះល្បាតពីសហគមន៍ការពារព្រៃឈើក្នុងតំបន់ឡើងវិញ។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ថ្លែងថា៖«ការងារយាមល្បាតរបស់សហគមន៍គឺជាចំណែកមួយសំខាន់ណាស់ក្នុងការការពារព្រៃឈើ។ ចឹងក្រសួង ឬមួយរដ្ឋាភិបាលគួរតែលើកទឹកចិត្តឱ្យសហគមន៍ដែលនៅក្បែរៗតំបន់ព្រៃឡង់ហ្នឹង លោកមានសេរីភាព មានលទ្ធភាពពេញលេញក្នុងការចុះល្បាតក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់»។
កូនប្រុសអតីតសកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក ឈុត វុទ្ធី ដែលត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់ គឺ លោក ឆឺយ ឧត្តមរស្មី មើលឃើញថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាចង់ការពារធនធានធម្មជាតិនៅតំបន់របស់ពួកគេ ប៉ុន្តែ ឆន្ទៈនេះត្រូវបានរារាំងដោយក្រសួងបរិស្ថានតាមសេចក្តីព្រមានចេញកាលពីខែមេសា។
លោក ឧត្តមរស្មី និយាយថា៖«នេះគឺជាលេសមួយ ដែលក្រួសងបរិស្ថានបិទបាំងបទល្មើសក្នុងតំបន់របស់ខ្លួន។ ចឹងហើយខ្ញុំគិតថា ក្រសួងបរិស្ថានគួរតែមានចិត្តបើកទូលាយក្នុងការឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលទៅការពារ និងធ្វើការពេញដៃពេញជើងក្នុងការស៊ើបមើលបទល្មើសព្រៃឈើនេះ»។
តំណាងបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ខែត្តកំពង់ធំ លោក ហឿន សុភាព លើកឡើងថា បណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ទាំង៤ខេត្ត មិនអាចចុះល្បាតក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់បានទៀតទេ ចាប់ពីក្រសួងបរិស្ថានចេញបំរាមមក។ លោកបារម្ភថា ការហាមឃាត់នេះនឹងបើកឱកាសដល់ជនខិលខូចចូលក្នុងតំបន់ការពារដើម្បីប្រព្រឹត្តបទល្មើសកាន់តែច្រើន។
លោក សុភាព ប្រាប់ថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងបរិស្ថានហ្នឹង គឺផ្តល់សិទ្ធិឱ្យបណ្តាញព្រៃឡង់ ឬក៏បណ្តាញសហគមន៍ផ្សេងៗចូលរួមនៅក្នុងសកម្មភាពថែរក្សាធនធានធម្មជាតិផ្សេងៗ ក៏ដូចជាសកម្មភាពល្បាតបន្តទៅទៀត ព្រោះដើម្បីងាយស្រួល។ ព្រោះប្រជាជន ឬក៏បណ្តាញសហគមន៍ហ្នឹងគឺជាផ្នែកមួយ ដែលគាត់ជាមនុស្សច្រើន មានគ្នាច្រើនក្នុងការចុះបង្រ្កាប ឬក៏ការឃ្លាំមើលផ្សេងៗ គឺយើងបានឃើញច្រើនមែនទែន»។
វីអូឌី មិនអាចទាក់ទងសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្រ្តា បានទេនៅថ្ងៃនេះ ដោយទូរសព្ទរបស់លោកហៅចូលជាច្រើនដង តែគ្មានអ្នកទទួល និងផ្ញើសារតាមប្រព័ន្ធ Telegram គ្មានការឆ្លើយតប។
ក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី២៤ខែមេសា ក្រសួងបរិស្ថានបានព្រមានចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់លើមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល សមាគម និងសហគមន៍ព្រៃឈើមួយចំនួន មិនឱ្យធ្វើសកម្មភាពចូលក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ ដោយចាត់ទុកថា ពួកគេធ្វើសកម្មភាពអនាធិបតេយ្យខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិការពារដោយច្បាប់។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់សាកលវិទ្យាល័យខូប៉ែនហាក (Copenhagen) របស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា បង្ហាញថា គម្របព្រៃឈើនៅតំបន់ការពារព្រៃឡង់របស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៩ បានបាត់បង់ទំហំផ្ទៃដីជាង ២,៥០០ហិកតា(២ ៥៦៥)។
កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញអនុក្រឹត្យមួយដាក់តំបន់ព្រៃឡង់ ជាតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ«ព្រៃឡង់»លើទំហំផ្ទៃដីជាង ៤៣ម៉ឺនហិកតា គ្របដណ្តប់ទៅលើខេត្តចំនួន៤ រួមមាន ខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តកំពង់ធំ ក្រចេះ និងខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលត្រូវដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន៕
