របាយការណ៍សម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) បានរកឃើញថា មានអ្នកសារព័ត៌មានជិត១០នាក់បានរងនូវការយាយីនិងជាប់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែរាយការណ៍ពាក់ព័ន្ធរឿងជម្លោះដីធ្លី ក្នុងរយៈពេល៣ខែចុងក្រោយនេះ ក្រោយពីក្រសួងព័ត៌មានបានចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងមួយដោយបើកផ្លូវឱ្យអាជ្ញាធរអាចចោទប្រកាន់ទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលអាជ្ញាធរថាបានរំខានដល់ការងាររបស់ពួកគេ។
យោងតាមរបាយការណ៍ឃ្លាំមើលប្រចាំត្រីមាសជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ស្តីពី «ស្ថានភាពអ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា» ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃម្សិលមិញនេះ ខេមបូចា បានដកស្រង់សង្ខេបនៃករណីដែលទាក់ទងនឹងសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ដោយគិតចាប់ពីខែកក្កដា ដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១។
ក្នុងរបាយការណ៍នោះ ខេមបូចា បានលើកឡើងថា កាលពីចុងឆ្នាំ២០២០ ក្រសួងព័ត៌មានបានចេញសេចក្ដីជូនព័ត៌មានមួយ ដោយអនុញ្ញាតឱ្យអាជ្ញាធរចោទប្រកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ បើរំខានដល់ការងាររបស់ពួកគេ។
ក្រោយចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងនេះ ខេមបូចា ថា៖ «មន្រ្តីមូលដ្ឋាននៅតាមទីតាំងផ្សេងៗគ្នាបានប្រើប្រាស់សេចក្ដីជូនដំណឹងនេះ ដើម្បីផ្ដល់ភាពត្រឹមត្រូវលើការបណ្ដេញអ្នកសារព័ត៌មានដែលព្យាយាមរាយការណ៍អំពីជម្លោះដីធ្លី ឬការបណ្ដេញចេញ ដោយមានទាំងការគំរាមចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ប្រសិនបើអ្នកសារព័ត៌មានខកខានមិនបានចាកចេញ ហើយក្នុងករណីខ្លះមានការចោទប្រកាន់ពីបទព្រហ្មទណ្ឌផងដែរ»។
របាយការណ៍ខេមបូចា បញ្ជាក់ថា មានករណីចំនួន៩ ដែលទាក់ទងនឹងការរំលោភសិទ្ធិបញ្ចេញមតិដោយសេរីភាពរបស់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងអំឡុងពេល៣ខែចុងក្រោយនេះ ករណីភាគច្រើនជាការយាយីទៅលើអ្នកសារព័ត៌មានដែលរាយការណ៍អំពីជម្លោះដីធ្លី រួមទាំងករណីដ៏ចម្រូងចម្រាសនៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ព្រលានយន្តហោះថ្មីនៅខេត្តកណ្ដាល ដែលក្នុងនោះមានអ្នកសារព័ត៌មាន៨នាក់ ត្រូវបានយាយី និងម្នាក់ត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ។
អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាននៅសារព័ត៌មាន វីអូអេ ប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញ លោក ស៊ុន ណារិន មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃនេះថា ក្រោយពីក្រសួងព័ត៌មានអនុញ្ញាតឱ្យអាជ្ញាធរចោទប្រកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន ចំពោះការរំខានដល់ការងាររបស់ពួកគេ ស្របពេលអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានខ្លះខ្វះចំណេះដឹងនោះ បានធ្វើឱ្យរូបគាត់និងអ្នកសារព័ត៌មានមួយចំនួនទៀតជួបការលំបាកច្រើន នៅពេលចុះយកព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធរឿងដីធ្លី សង្គម និងរឿងនយោបាយ ជាដើម។
លោកថា៖ «ថ្នាក់ក្រោម គាត់មិនទាន់យល់ឱ្យច្បាស់ពីតួនាទីសារព័ត៌មាន នៅពេលដែលយើងប្រាប់សារព័ត៌មាន ហើយឮថាមកពីស្ថាប័ន វីអូអេ គាត់តាមយើង គាត់មើលយើងសម្ភាសអ្នកណា ហើយបើទាក់ទងនឹងរឿងនយោបាយទៀត គាត់កាន់តែយកចិត្តទុកដាក់។ ហើយខ្ញុំបានបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ គាត់សុំថតជាកាតយើង ថតរូបយើងទុក មិនដឹងជាគាត់បង្ហាញទៅអ្នកណាទេ។ ហើយគាត់មានការតាមដានជាបន្តបន្ទាប់ ខ្ញុំគិតថា វានៅតែជាបញ្ហា។ ធម្មតា អ្នកកាសែតក៏មានការព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពដែរ នៅពេលដែលធ្វើរឿងបែបរសើប»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន លោក មាស សោភ័ណ្ឌ មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមក ខេមបូចា និងអ្នកសារព័ត៌មានមួយចំនួនតែងតែចោទប្រកាន់មកស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច ថាបានរំលោភបំពានសិទ្ធិសេរីភាពអ្នកសារព័ត៌មាន។
ជាក់ស្តែង លោកថា នាពេលកន្លងមក សមាគមនេះក៍ធ្លាប់បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នានា ឱ្យលុបរូបភាពដកហូតបណ្ណអ្នកសារព័ត៌មានខេមបូចា វីអូអេ ឬជិះម៉ូតូដេញឃាត់អ្នកសារព័ត៌មាន វីអូឌី ជាដើម ប៉ុន្តែនៅពេលក្រសួងព័ត៌មាន និងក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ អញ្ជើញអ្នកសារព័ត៌មានទាំងនោះមកផ្ដល់ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែម បែរជាបុគ្គលទាំងនោះគេចវេះ និងមិនព្រមចូលរួមរាយការណ៍ជាផ្លូវការឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនោះចាត់ទុករបាយការណ៍ខេមបូចា ថាជារបាយការណ៍ដែលមិនមានភាពស្មោះត្រង់ មិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទៅលើបទដ្ឋានគតិយុត្តិ និងមានចេតនាចោទប្រកាន់ទៅលើស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចដែលកំពុងអនុវត្តតួនាទីនិងភារកិច្ចរបស់ខ្លួនតាមច្បាប់ជាធរមាន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការកត់ត្រាទិន្នន័យករណីអ្នកសារព័ត៌មានរបស់ [ខេមបូចា] ថាជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ គឺជាការកត់ត្រាដែលមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនិងត្រឹមត្រូវទាល់តែសោះ ទៅតាមអង្គហេតុនិងអង្គច្បាប់នៃករណីនីមួយៗ ដែលចំណុចនេះអាចនិយាយបានថា របាយការណ៍នេះជារបាយការណ៍ដែលមានបំណងបំភ័ន្តសាធារណមតិ ឱ្យមានការយល់ច្រឡំមកលើការអនុវត្តច្បាប់របស់ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច»។
នាយកប្រតិបត្តិខេមបូចា លោក ណុប វី មានប្រសាសន៍ថា របាយការណ៍ដែលខេមបូចាផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនោះ មានឯកសារយោងនិងភស្តុតាងច្បាស់លាស់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ ប៉ុន្តែលោកថា ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋគួរតែទទួលយកការរិះគន់របស់ខេមបូចា និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្សេងទៀត មកដោះស្រាយ ទាក់ទងនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពសារព័ត៌មានជាដើម ដើម្បីស្ដារមុខមាត់រដ្ឋាភិបាល។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ក្រសួងស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋ គាត់គួរតែពិនិត្យពិចារណា ហើយយើងគួរតែពិនិត្យថាតើយើងគួរតែធ្វើកិច្ចការងាររួមគ្នា ឬមួយក៏សហការគ្នាបន្ថែមទៀត ធ្វើម៉េចបាន ដើម្បីធានាអំពីការអនុវត្តសេរីភាពសារព័ត៌មាន ឬមួយក៏សេរីភាពបញ្ចេញមតិឱ្យបានកាន់តែល្អប្រសើរឡើង ពីព្រោះថា បើសិនជាសេរីភាពទាំងអស់ហ្នឹងល្អប្រសើរឡើង មុខមាត់គឺថានឹងបានទៅដល់រដ្ឋាភិបាលទៅវិញទេ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលលោកជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសជាតិ»។
ក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនស្តីពីសន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានក្នុងឆ្នាំ២០២០ អង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជានៅលេខរៀងទី១៤៤ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៨០ ដែលតួលេខនេះបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក៕
