ប្រែប្រួលពីភ្នែកភ្លឺទៅជាងងឹតទាំងស្រុងពេលអាយុ១៧ឆ្នាំដោយសារតែជំងឺ បានធ្វើឱ្យយុវតីម្នាក់បាក់ទឹកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ដែលអារម្មណ៍បែបនេះមិនមានមនុស្សច្រើនទេដែលយល់។ ទោះយ៉ាងណា ពេលនិយាយពីអនាគត គាត់ហាក់ដូចជារីករាយនិងមានជំនឿចិត្តមាំ ក្នុងការបង្កើតរបរផ្ទាល់ខ្លួននិងធ្វើកិច្ចការដែលធ្លាប់ស្រមៃតាំងពីកុមារមក។
យុវតី អឿត ហំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិប្រាសាទចារ្យ ឃុំដូនកែវ ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប ធ្លាប់មានក្ដីស្រមៃតាំងពីកុមារមក ដោយគាត់ចង់ក្លាយជាអ្នកអភិរក្ស និងផ្សព្វផ្សាយឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាចេះស្រឡាញ់និងចូលរួមថែរក្សាសម្បត្តិធម្មជាតិ។ បំណងប្រាថ្នានេះ ដោយសារតែ ហំ សិក្សាតាមឯកសារនានាឃើញថា ធនធានធម្មជាតិមានសារៈសំខាន់មិនអាចខ្វះបាន។
ប៉ុន្តែក្ដីស្រមៃនោះ ហំ និយាយថា វាបានស្លាប់ម្ដងរួចទៅហើយ គឺស្លាប់ជាមួយរូបគាត់កាលពី១០ឆ្នាំមុន នៅពេលដែលគាត់កំពុងតែសប្បាយជាមួយការសិក្សានៅថ្នាក់ទី៧ ស្រាប់តែមានជំងឺភ្នែករហូតដល់ពិការមើលអ្វីលែងឃើញទាំងស្រុង។ កញ្ញាថា ចាប់ពីពេលនោះមក បានធ្វើឱ្យអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងនៃជីវិតរបស់គាត់ចាប់ផ្ដើមថ្មីទាំងអស់នៅក្នុងទម្រង់ថ្មីមួយទៀតដែលគាត់មិនធ្លាប់បានគិត។
យុវតី អឿត ហំ និយាយថា៖ «ដូចមនុស្សកើតថ្មី ដើរក៏ខ្ញុំអត់ចេះដើរ និយាយក៏និយាយលែងចង់កើត។ និយាយរួម អត់ធ្វើអ្វីបានទាំងអស់ សូម្បីតែញ៉ាំបាយខ្លួនឯង ក៏ខ្ញុំអត់ចេះញ៉ាំដែរ»។
អំឡុងពេលនោះ ភ្នែករបស់គាត់បានងងឹតបន្តិចម្ដងៗ ដោយមិនដឹងថាដោះស្រាយដោយវិធីសាស្ត្រណា ព្រោះគ្រួសារគាត់ក្រីក្រ មិនអាចទៅរកពេទ្យជំនាញឱ្យជួយព្យាបាលនោះទេ។
ក្រោយពេលបាត់បង់ភ្នែកទាំងគូហើយ ហំ ក៏ទទួលរងការប្រមាថមើលងាយពីអ្នកភូមិមួយចំនួនផងដែរ ដែលពេលខ្លះគាត់មានអារម្មណ៍ថា មិនមានអ្នកណាស្រឡាញ់ចូលចិត្តគាត់ទេ។
កញ្ញាបន្តថា៖ «គេរើសអើងខ្ញុំរហូត! ឆ្នាំនោះ ខ្ញុំឃ្លានបបរ សុំលុយម៉ាក់ទៅទិញ។ គេថាឱ្យខ្ញុំ អី! ខ្វាក់ចេះស៊ីបបរដែរ? ខ្ញុំខឹងមែន ខ្ញុំខឹងណាស់»។
ក្រោយពេលប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរទាំងផ្លូវចិត្តនិងផ្លូវកាយមួយរយៈ ហំ បានចាប់ផ្ដើមតាំងចិត្តព្យាយាមរៀនបន្ត ដោយមានការជួយជ្រោមជ្រែងផ្ដល់កម្លាំងចិត្តពីគ្រួសារ សប្បុរសជន និងអង្គការសប្បុរសធម៌នានា។
គិតមកដល់ឆ្នាំ២០២១នេះ ហំ មានអាយុ២៨ឆ្នាំ ហើយគាត់បានបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជំនាញទេសចរណ៍ នៅសាកលវិទ្យាល័យមួយនៅខេត្តសៀមរាប នៅឆ្នាំ២០១៧។ ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សា ហំ បានសុំស្ថាប័នមួយចំនួននៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ដើម្បីធ្វើការងារតាមចិត្តដែលខ្លួនស្រឡាញ់ ប៉ុន្តែត្រូវបដិសេធដោយសារពិការភាព ម៉្យាងការងារទាំងនោះត្រូវចុះតាមភូមិដែលប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅ និងចូលព្រៃ។
ហំ មិនបានខឹងឬអន់ចិត្តជាមួយស្ថាប័នទាំងនោះដែលមិនព្រមទទួលយករូបគាត់ឱ្យបម្រើការងារទេ ព្រោះពួកគេបកស្រាយសមហេតុផល ដោយសារតែការងារត្រូវធ្វើដំណើរទៅតាមភូមិនិងចូលព្រៃ ពេលខ្លះត្រូវឆ្លងកាត់ទឹកដែលរូបគាត់មិនអាចធ្វើកើត។
នៅឆ្នាំ២០១៨ និង២០១៩ ហំ បានបម្រើការងារនៅហាងលក់អាហារមួយកន្លែងក្នុងក្រុងសៀមរាប និងឆ្លៀតរៀនជំនាញម៉ាស្សាបន្ថែម ដើម្បីរកចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត។ គាត់គឺជាកូនទី៥ នៅក្នុងចំណោមបងប្អូន១១នាក់។ ដោយសារតែគ្រួសារក្រីក្រ បានធ្វើឱ្យគាត់ត្រូវប្រឹងប្រែងដើម្បីចិញ្ចឹមខ្លួនឯង និងចំណូលមួយចំណែកយកទៅជួយគ្រួសារទៀតផង។
អំឡុងពេលបំពេញការងារនោះ ហំ សន្សំបានលុយមួយចំនួនយកទៅដាក់ទុនជាមួយកសិករដាំដំឡូងមី ដែលក្នុង១តោនចំណេញបានប្រមាណ១០ម៉ឺនរៀល។
ហំ ក៏ជាមនុស្សម្នាក់រងគ្រោះដោយសារឥទ្ធិពលវិបត្តិកូវីដ-១៩ ដូចមនុស្សទូទៅផ្សេងទៀតដែរ គឺហាងដែលគាត់ធ្វើការងារត្រូវបានបិទ ហើយកន្លែងម៉ាស្សា ក៏មិនមានអតិថិជន។ ចំណែកលុយដែលធ្លាប់រកបានពីមុនក៏អស់ ដោយប្រើសម្រាប់ការចំណាយប្រចាំថ្ងៃ និងជួយព្យាបាលជំងឺឱ្យប្អូន។
យុវតី អឿត ហំ បន្ថែមថា៖ «អត់មានលុយផង ឥលូវ! ដល់ពេលប្អូនឈឺ ម៉ត់អស់អាលីង! ហើយចំណាយផ្សេងៗ»។
យុវតីរូបនេះក៏ធ្លាប់ធ្វើដំណើរទាំងភ័យខ្លាចទៅរកការងារនៅរាជធានីភ្នំពេញ អំឡុងឆ្នាំ២០២០ តែរកការងារធ្វើមិនបាន។ ដោយបារម្ភខ្លាចគេធ្វើបាបដោយសារពិការភ្នែក ពិបាកធ្វើដំណើរ និងពិបាកក្នុងការទំនាក់ទំនងផ្សេងៗផងនោះ គាត់ក៏បានត្រលប់ទៅស្រុកកំណើតវិញ។
បច្ចុប្បន្ន ហំ រស់នៅជាមួយឪពុកម្ដាយនៅស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប រង់ចាំស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចប្រសើរឡើងវិញ គាត់នឹងធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងសៀមរាប រកការងារធ្វើបន្ត ដើម្បីបានដើមទុនចាប់ផ្ដើមមុខរបរខ្លួនឯង។
អ្នកស្រី ប៉ន់ ង៉ិក ជាម្ដាយរបស់ អឿត ហំ ឱ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមកូនគាត់១១នាក់គឺ ហំ រៀនបានច្រើនជាងគេ។ អ្នកស្រីបន្តថា ក្នុងជីវភាពលំបាក កូនបានរៀនដល់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនេះ ដោយសារតែមានការជួយពីអង្គការសប្បុរសធម៌នានា។
អ្នកស្រីបន្តទៀតថា គាត់តែងតែគាំទ្រការងារដែលកូនចង់ធ្វើ ហើយនៅក្នុងបរិបទកូវីដ-១៩ ដែលកូនមិនមានការងារធ្វើនេះ ក៏គាត់រីករាយក្នុងការទទួលកូនមកផ្ទះវិញ ទោះជាការហូបចុកខ្វះខាតក៏ដោយ។
អ្នកស្រី ប៉ន់ ង៉ិក និយាយថា៖ «មិនដឹងធ្វើម៉េចទេ បានប្រហុកហូបប្រហុក បានអំបិលហូបអំបិលជាមួយគ្នាអ៊ីចឹងទៅ»។
ស្របពេលដែលរបាយការណ៍អ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ថយចុះបន្តបន្ទាប់មកនោះ ហើយរដ្ឋាភិបាលប្រកាសពីផែនការត្រៀមបើកប្រទេសវិញ យុវតី អឿត ហំ ក៏កំពុងត្រៀមខ្លួនទៅក្រុងសៀមរាប ដើម្បីរកការងារធ្វើបន្តទៀត។ ហំ មានជួលបន្ទប់មួយនៅក្រុងសៀមរាប ហើយសម្ភារប្រើប្រាស់របស់គាត់មួយចំនួនរក្សាទុកនៅទីនោះ ដោយម្ចាស់បន្ទប់ផ្អាកយកឈ្នួល រហូតដល់ ហំ វិលទៅរស់នៅនិងមានការងារធ្វើឡើងវិញ។
ហំ សង្ឃឹមថា នឹងរកការងារធ្វើបានវិញនៅពេលឆាប់ៗ ដើម្បីបានលុយធ្វើដើមទុនចាប់របរដែលគាត់ចង់ធ្វើ។
យុវតី អឿត ហំ និយាយថា៖ «គោលបំណងខ្ញុំចង់ធ្វើឱ្យទាល់តែបាន។ ខ្ញុំនិយាយប្រាប់ពូតាមត្រង់ចុះ កាលមុន ខ្ញុំនៅធ្វើការអ៊ីចឹង យើងសន្សំបានបួនដប់ម្ភៃម៉ឺនអ៊ីចឹង សល់ពីការចំណាយរបស់យើង គឺយើងរកដូចជា អ្នកធ្វើដំឡូង យើងដាក់បណ្ដាក់ជាមួយគេ ក្នុង១តោន ដាក់២០ម៉ឺន ដល់ពេលលក់វិញបាន១តោន ៣៥ទៅ៣៦ម៉ឺនដែរ»។
ក្រៅពីការបណ្ដាក់ទុនជាមួយកសិករ ហំ ក៏ចង់សាកល្បងធ្វើដោយខ្លួនឯងលើការដាំដំណាំនិងចិញ្ចឹមសត្វ ដែលសហការជាមួយអ្នកភ្នែកភ្លឺ។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ខ្ញុំជឿថា ខ្ញុំសម្រេចគោលបំណងរបស់ខ្ញុំឱ្យទាល់តែបាន ទោះបីថាខ្ញុំធ្វើអត់កើត ក៏ប៉ុន្តែឱ្យតែយើងមានលុយ យើងអាចជួលគេធ្វើបាន»។
មន្ត្រីអង្គការជនពិការកម្ពុជាប្រចាំខេត្តសៀមរាប លោកស្រី កាយ ស្រីអន មានប្រសាសន៍ថា ជនពិការមានការលំបាកកាន់តែខ្លាំង ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃមេរោគកូវីដ-១៩។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «បញ្ហាប្រឈមរបស់ពួកគាត់ គឺបញ្ហាអត់ការងារធ្វើ អត់មានស្បៀងអាហារគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះជនពិការច្រើនតែជាជនក្រីក្រ»។
អង្គការនេះក៏មានការផ្សព្វផ្សាយអប់រំបង្កើនចំណេះដឹងដល់ជនពិការ និងមានការសម្របសម្រួលចែកពូជសត្វឱ្យយកទៅចិញ្ចឹម ដើម្បីឱ្យជនពិការបង្កើតជារបរចិញ្ចឹមជីវិត។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា ឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៧ កម្ពុជាមានជនពិការជិត១លាននាក់។ នៅក្នុងអំឡុងពេលនៃការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ-១៩ ជនពិការជាក្រុមគោលដៅមួយដែលងាយរងគ្រោះ ហើយរដ្ឋាភិបាលក៏មានការជួយឧបត្ថម្ភដែរ។
បើពិនិត្យទៅលើស្ថានភាពអ្នកពិការភ្នែកទាំងសងខាងនេះ ពួកគាត់ប្រឈមការលំបាកជាច្រើនដូចជា ការធ្វើដំណើរ បរិភោគអាហារ ការទិញឬលក់ដូររបរផ្សេងៗ។ ប៉ុន្តែបើនិយាយពីយុវតី អឿត ហំ គាត់មិនលើកយកបញ្ហាដែលលំបាកទាំងអស់មកធ្វើជាបញ្ហាស្មុគស្មាញនោះទេ គឺគាត់ព្យាយាមគិតរកមធ្យោបាយណាដែលគាត់អាចធ្វើទៅបាន ហើយព្យាយាមធ្វើដោយមិនខ្លាចនឿយហត់។
យុវតី អឿត អំ និយាយថា៖ «យើងហត់នឹងការងារអត់សូវប៉ុន្មានទេ ព្រោះហត់នឹងការងារដែលយើងចូលចិត្ត ទោះបីហត់ប៉ុនណា ក៏យើងនៅតែញញឹមដែរ»៕
