លោក រ៉ុង ឈុន និងសកម្មជននយោបាយ រួមជាមួយសកម្មជនសង្គម ជិត១០នាក់ ត្រូវបានដោះលែងចេញពីពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់នៅថ្ងៃសុក្រនេះ បន្ទាប់ពីសាលាឧទ្ធរណ៍បានកាត់តម្រឹមទោសនិងព្យួរទោសដែលនៅសល់ជាបន្តបន្ទាប់។
អ្នកដែលត្រូវបានដោះលែងចេញពីពន្ធនាគារនៅថ្ងៃនេះ រួមមាន លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហជីព និងជាអ្នកឃ្លាំមើលរឿងព្រំដែន, លោក សួង សុភ័ណ្ឌ ប្រធានគណបក្សខ្មែរឈ្នះ, សកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំង លោក ប៉ែន ច័ន្ទសង្គ្រាម, យុវជនខ្មែរថាវរៈ លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ, អ្នកនាង ឈឿន ដារ៉ាវី លោក តុន និមល និងកញ្ញា ស កណិកា ជាដើម។
កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ចៅក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាត់ទោសឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ជាប់ពន្ធនាគារ២ឆ្នាំ ពីបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» បន្ទាប់ពីលោកចុះទៅពិនិត្យព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ កាលខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០។
ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃនេះ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សានៃសាលាឧទ្ធរណ៍ លោក យន់ ណារ៉ុង បានប្រកាសសាលដីកាដោយសម្រេចកាត់តម្រឹមទោសឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ៣ខែ១១ថ្ងៃ ខណៈកញ្ញា ស កណិកា ជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ៣ខែ៥ថ្ងៃ និងលោក តុន និមល ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ២ខែ២៤ថ្ងៃ ក្រោមបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តអំពើបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»។ ចំណែក ទោសដែលនៅសល់ត្រូវព្យួរ និងដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការរយៈពេល៣ឆ្នាំ ដោយអំឡុងពេល៣ឆ្នាំនេះ បើសិនជាពួកគាត់ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរលំនៅ ចេញទៅក្រៅប្រទេស ត្រូវជូនដំណឹង ដោយមានការឯកភាពពីតុលាការ ជាដើម។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក រ៉ុង ឈុន បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានបន្ទាប់ពីស្ដាប់ចៅក្រមសាលាឧទ្ធរណ៍ប្រកាសសាលដីកាថា រូបលោកមិនអាចទទួលយកបាននៅឡើយទេចំពោះការសម្រេចរបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ ដោយថា ការសម្រេចនេះស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយច្រើនជាងការអនុវត្តច្បាប់លើរូបគាត់។
លោកថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចទទួលបានទេ ការសម្រេចនេះនៅក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយ»។
ក្រៅពីលោក រ៉ុង ឈុន និងសកម្មជនសង្គមទាំង២នាក់នោះ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ ប្រធានគណបក្សខ្មែរឈ្នះ លោក សួង សុភ័ណ្ឌ ក៏ត្រូវបានសាលាឧទ្ធរណ៍កាត់តម្រឹមទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ២ខែនិង២៧ថ្ងៃ ក្រោមបទចោទប្រកាន់ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» ខណៈសកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំង លោក ប៉ែន ច័ន្ទសង្គ្រាម, យុវជនខ្មែរថាវរៈ លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ អ្នកនាង ឈឿន ដារ៉ាវី ក៏ត្រូវបានដោះលែង បន្ទាប់ពីតុលាការបានកាត់តម្រឹមទោសនិងព្យួរទោសដែលនៅសល់ជាបន្តបន្ទាប់។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត កត់សម្គាល់ថា ការដោះលែងសកម្មជនសង្គម បរិស្ថាន សិទ្ធិមនុស្ស រួមទាំងអ្នកនយោបាយមួយចំនួននាពេលនេះ ជាការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយនិងសិទ្ធិមនុស្ស ស្របពេលដែលឆ្នាំ២០២២ខាងមុខ កម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន ខណៈកន្លងមក បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា បានរងការរិះគន់ខ្លាំងពីសហគមន៍អន្តរជាតិនោះ។
លោកបន្តថា ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនសង្គមនិងអ្នកនយោបាយដាក់ពន្ធនាគារ ត្រូវបានស្ថានទូតនានានៅកម្ពុជាបានធ្វើការតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។ លើសពីនេះទៀត លោកថា ការដោះលែងដោយភ្ជាប់ជាមួយលក្ខខណ្ឌនេះនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ឡើយ ដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិ ទាមទារឱ្យទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ទាំងស្រុងលើពួកគាត់។
លោកថា៖ «ទោះជាមានការដោះលែងក៏ដោយ ពួកគាត់រងភាពអយុត្តិធម៌ទៅហើយ ដោយតុលាការបានផ្ដន្ទាទោសពួកគាត់ដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ ហើយទោសនៅសល់ត្រូវព្យួរដោយភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌ ដែលលក្ខខណ្ឌនេះជាការកម្រិតសេរីភាពរបស់គាត់ សេរីភាពរបស់គាត់មិនបានពេញលេញដូចមុនទេ ដោយសារជាប់លក្ខខណ្ឌស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការរយៈពេល២ទៅ៣ឆ្នាំបន្ថែមទៀត។ ករណីនេះ ទាំងអង្គការជាតិ អន្តរជាតិ ទទូចឱ្យមានការទម្លាក់ចោទបទប្រកាន់អ្នកទាំងអស់ហ្នឹង ហើយដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពវិញ ដោយសារពួកគេគ្រាន់តែបំពេញកាតព្វកិច្ចក្នុងនាមជាពលរដ្ឋអនុវត្តសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ជាពិសេសសេរីភាពបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធី ដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងបទដ្ឋានអន្តរជាតិ»។
ចាប់ពីដើមខែវិច្ឆិកាមក តុលាការកម្ពុជាបានដោះលែងសកម្មជនសង្គម បរិស្ថាន និងនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយពីពួកគេត្រូវបានតុលាការកាត់តម្រឹមទោសនិងព្យួរទោសសាកល្បងជាបន្តបន្ទាប់។
តែយ៉ាងណា នៅថ្ងៃនេះ ចៅក្រមសាលាឧទ្ធរណ៍បានសម្រេចតម្កល់សាលក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញទុកជាបានការដដែល ដោយឱ្យស្ថាបនិកក្រុមចលនាមាតាធម្មជាតិ លោក អាឡិចហ្សង់ដ្រូ ហ្គន់ហ្សាឡេស-ដាវិតសុន (Alejandro Gonzalez-Davidson) ជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២០ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួន៤លានរៀល។
លោក អាឡិច ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាត់ទោសកំបាំងមុខ កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២០ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួន៤លានរៀល ពីបទ «ញុះញង់» តែត្រូវប្តូរទៅជាបទ «សមគំនិត» វិញ។
សាលាឧទ្ធរណ៍បានបើកសវនាការលើបណ្ដឹងសាទុក្ខរបស់មេធាវីអាឡិច កាលពីថ្ងែទី៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១។ ក្នុងអំឡុងពេលសវនាការកំបាំងមុខនៃសាលាឧទ្ធរណ៍ មេធាវីការពារក្ដីឱ្យលោក អាឡិច បានស្នើសុំឱ្យតុលាការពិចារណាពិនិត្យលើអង្គហេតុនិងភស្ដុតាងដែលប្រឆាំងនឹងកូនក្ដីរបស់លោកឡើងវិញ ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា មិនមានភស្ដុតាងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីផ្ដន្ទាទោសលោក អាឡិច នោះឡើយ៕
កាលពីថ្ងៃទី២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ អ្នកជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ចំនួន៣រូប បានអំពាវនាវចំៗឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការកាត់ទោសលើអ្នកហ៊ានក្រោកឈរ ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជាបន្តទៀត៕