ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅលើផ្ទះបណ្ដែតទឹកក្នុងភូមិបាក់ព្រា ឃុំព្រៃចាស់ ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង បាននាំគ្នាធ្វើចំណាកស្រុកជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយពីមុខរបរនេសាទត្រីរបស់ពួកគេបានធ្លាក់ចុះខ្លាំងក្នុងរយៈពេលប្រមាណ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោក ឌុល មៀន បានមករស់នៅលើផ្ទះបណ្ដែតទឹក ដោយប្រកបមុខរបរជាអ្នកនេសាទអស់រយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ នៅភូមិបាក់ព្រា ឃុំព្រៃចាស់ ស្រុកឯកភ្នំ។
លោកបន្តថា ចាប់តាំងពីទិន្នផលត្រីធ្លាក់ចុះខ្លាំងមក លោកជួបការលំបាកជាខ្លាំង ត្បិតរកត្រីមិនសូវបាន ហើយក៏មិនមានចំណូលផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារដូចពីមុននោះដែរ។
លោកបានអះអាងថា ក្រោយពីមុខរបរនេសាទមានការធ្លាក់ចុះប្រមាណ៣ឆ្នាំមកនេះ លោកបានសម្រេចឱ្យកូនធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងរាជធានីភ្នំពេញ ចំនួន៣លើកមកហើយ ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។
បុរសវ័យ៤៥ឆ្នាំរូបនេះបានសង្កត់ធ្ងន់ថា បញ្ហាខ្សត់ត្រីនេះបណ្ដាលមកពីការនេសាទត្រីខុសច្បាប់មានការកើនឡើងខ្លាំង ខណៈអាជ្ញាធរហាក់មិនយកចិត្តទុកដាក់លើបទល្មើសនេសាទទាំងនោះទេ។ លោកបន្តថា បញ្ហាមួយទៀត ដោយសាររដូវវស្សាទឹកទន្លេមិនមានច្រើនដូចមុន គឺមានតែទឹកភ្លៀងខ្លះប៉ុណ្ណោះ។
លោក ឌុល បានលើកឡើងថា៖ «វាខ្សត់ខ្សោយ និងទឹកវាតូចផង។ បើនិយាយទៅ វាខ្លាំងនឹងសាច់ដៃហ្នឹងហ្មង [ឧបករណ៍បទល្មើសនេសាទយកត្រីទាំងតូចទាំងធំ] បើបំបាត់អាសាច់ដៃហ្នឹងបាន ទោះទឹកតូចយ៉ាងណាក៏អាចនឹងមានត្រីសម្បូរដែរ។ នេះរបៀបថាហូបបាយហើយវាយឆ្នាំងហ្នឹងចោល អត់មានឆ្នាំងដាំបាយទៀត។ អានេះត្រីគេរកអ៊ីចឹងហ្អា៎! ដល់ពេលយើងយកត្រីទាំងមេទាំងកូនអស់ វាអត់មានទៀត»។
កំពុងតែអង្គុយនៅមុខផ្ទះបណ្ដែតទឹករបស់ខ្លួន អ្នកស្រី សុខ ស្រីដា បាននិយាយថា បញ្ហាខ្សត់ត្រីនៅទន្លេសាបធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជំពាក់បំណុលគេកាន់តែច្រើន ត្បិតត្រូវខ្ចីប្រាក់គេយកមកទិញម្ហូបនិងអង្ករសម្រាប់បរិភោគប្រចាំថ្ងៃ។ អ្នកស្រីអះអាងថា កាលពី៥ឆ្នាំមុន ពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិបាក់ព្រា មិនមានអ្នកធ្វើចំណាកស្រុកនោះទេ ដោយពួកគេអាចរកចំណូលបានចន្លោះពី១០ទៅ២០ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃពីការនេសាទត្រី ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិជាច្រើន រួមទាំងកូនអ្នកស្រីផង បានធ្វើចំណាកស្រុកទៅតំបន់ឆ្ងាយៗពីផ្ទះជាបន្តបន្ទាប់ ដោយនេសាទត្រីមិនបាន។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «ឥលូវសម្បូរអ្នកចំណាកស្រុកច្រើន យើងរកត្រីអត់បានអ៊ីចឹងទៅ ដូចថាជួបការលំបាកក្នុងគ្រួសារ ក៏ចេះតែឱ្យកូនធ្វើចំណាកស្រុក។ ជួនកាលទៅអស់មួយគ្រួសារក៏មាន ដូចពួកខ្ញុំនេះក៏កំពុងតែរកឱ្យកូនធ្វើចំណាកស្រុកដែរ ទៅធ្វើការ រកអ៊ីអត់បាន។ រាល់ថ្ងៃរកតែ១ម៉ឺនរៀលសឹងតែមិនបានផងរាល់ថ្ងៃ បើសង្ឃឹមនៅលើត្រី អត់បានទេ។ រាល់ថ្ងៃដូចថាដើររើសខ្យងរើសអីទៅ ចេះតែបានខ្លះ ចិញ្ចឹមកូនចិញ្ចឹមចៅ បើសង្ឃឹមលើត្រី អត់មានទេ»។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំព្រៃចាស់ ស្រុកឯកភ្នំ លោក អ៊ុយ ណារ៉ុង មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ លោកបានចុះស្រង់ស្ថិតិនៅមូលដ្ឋាន ដោយមើលឃើញមានភូមិខ្លះ ពលរដ្ឋបានធ្វើចំណាកស្រុកច្រើនរហូតដល់ក្នុងមួយភូមិជាង២០០នាក់។ ចំណែកភូមិបាក់ព្រាឯណោះវិញ មានពលរដ្ឋចំណាកស្រុកជាង១០០នាក់។ លោកយល់ឃើញថា ការចំណាកស្រុកនឹងមានការកើនឡើងបន្ថែមទៀត ប្រសិនបើស្ថានភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋដូចបច្ចុប្បន្ន ពិសេសផលត្រីបន្តធ្លាក់ចុះទៀតនោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការចំណាកស្រុកនេះអាចឈានដល់រយ ហើយផលលំបាករបស់ពួកគាត់ទៅទាំងគ្រួសារតែម្ដង។ អ៊ីចឹងអូសទាំងកូនដែលនៅរៀនទៅចំណាកទាំងឪពុកម្ដាយ។ រឿងសំខាន់ គឺផលនេសាទនេះឯង បញ្ហាជាចម្បងគឺសេដ្ឋកិច្ចដែលអូសទាញក្មេងពីសាលាហ្នឹងចេញពីការរៀនសូត្រ។ ក្ដីសង្ឃឹមរបស់យើងវិញ លុះត្រាណាតែប្រទេសបានធូរស្រាលរឿងជំងឺ [កូវីដ-១៩] វិញ។ ប៉ុន្តែបើត្រលប់ឬមិនត្រលប់នោះអាស្រ័យផលនេសាទ។ បើផលនេសាទរបស់គាត់នេះបានប្រសើរឡើងវិញ គាត់អាចវិលត្រលប់ បើមិនប្រសើរ អាចនឹងបន្តមានអ្នកចំណាកស្រុក»។
មន្ត្រីកម្មវិធីសិទ្ធិពលករចំណាកស្រុក នៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ សង់ត្រាល់ លោក ឌីថេ ហូយ៉ា បានលើកឡើងថា បញ្ហាចំណាកស្រុករបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានប្រែក្លាយជាវប្បធម៌ទៅហើយ ដោយសារតែជីវភាព។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ជាទូទៅ ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបគ្មានបុគ្គលណាចង់ធ្វើចំណាកស្រុកទៅរកការងារធ្វើឆ្ងាយពីផ្ទះនោះទេ។
លោកបានស្នើថា៖ «ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ក្នុងនាមសង្គមស៊ីវិល បើសិនជាពួកគាត់ត្រូវធ្វើការចំណាកស្រុកហើយ ធ្វើម៉េចស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធមេត្តាយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការការពារសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ ឱ្យគាត់ទទួលបានសុវត្ថិភាពក្នុងការចំណាកស្រុក។ ពួកគាត់រស់នៅដោយសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ មានប្រាក់ចំណូលការរស់នៅសមរម្យនៅពេលដែលគាត់ត្រលប់មកវិញ ត្រូវបានការគាំពារសង្គមពាក់ព័ន្ធសេវាកម្មរបស់រដ្ឋផ្សេងផងដែរ»។
លោកបន្ថែមថា ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាកស្រុក រដ្ឋាភិបាលគប្បីយកចិត្តទុកលើការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ និងផ្ដល់ការងារដែលមានប្រាក់ចំណូលសមរម្យជូនពលរដ្ឋ។
កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា សង់ត្រាល់ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវថ្មីមួយស្ដីពី «បញ្ហាប្រឈមរបស់ពលករចំណាកស្រុកខ្មែរ» អំឡុងផ្ទុះការរាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩ ក្នុងរយៈពេល៧ខែដើមឆ្នាំ២០២១។
របាយការណ៍កម្រាស់៤០ទំព័រនោះ អង្គការមួយនេះបានរកឃើញថា មានពលរដ្ឋខ្មែររាប់ពាន់នាក់បានចាញ់បោកមេខ្យល់ចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសដោយខុសច្បាប់ ពិសេសប្រទេសថៃ ដើម្បីរកការងារធ្វើដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពនិងបំណុល ហើយក្នុងនោះមាន៧៤១នាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធរថៃនិងកម្ពុជាចាប់ខ្លួនក្នុងរយៈពេល៧ខែដើមឆ្នាំ២០២១៕
