សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចេញដីកាកោះហៅមនុស្សពីរនាក់ឱ្យចូលបំភ្លឺនៅពាក់កណ្ដាលខែធ្នូនេះ ពាក់ព័ន្ធការក្លែងបន្លំស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីយកទៅដាក់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃសុំបង្កើតគណបក្សថ្មីឈ្មោះ «គណបក្សបេះដូងជាតិ»។
ការកោះហៅនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមេធាវីការពារក្ដីឱ្យគណបក្សបេះដូងជាតិ លោក សំ សុគង់ បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការកំពូល កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ដើម្បីសុំឱ្យតុលាការកំពូលទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ហើយបើកផ្លូវឱ្យកូនក្ដីបានចុះបញ្ជីគណបក្សបេះដូងជាតិរបស់ខ្លួនឡើងវិញ ដើម្បីបានចូលរួមបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០២២ និង២០២៣ខាងមុខ តាមលក្ខខណ្ឌច្បាប់។
ក្នុងដីកាកោះហៅពីរដាច់ដោយឡែកពីគ្នាដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ហើយទើបផ្សព្វផ្សាយកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនោះ ព្រះរាជអាជ្ញារងនៃអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានកោះហៅឈ្មោះ ស៊ីម ឆាំ រស់នៅស្រុកសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាប និងឈ្មោះ ជា អ៊ាន រស់នៅស្រុកព្រះស្ដេច ខេត្តព្រៃវែង ដែលធ្លាប់ជាអ្នកគាំទ្រអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិដែរនោះ ឱ្យចូលទៅកាន់អយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ដើម្បីចូលទៅបំភ្លឺពីដំណើររឿងក្លែងបន្លំស្នាមមេដៃពលរដ្ឋយកទៅសុំក្រសួងមហាផ្ទៃ បង្កើតគណបក្សបេះដូងជាតិ។
អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ មានប្រសាសន៍យ៉ាងខ្លីថា តុលាការការធ្វើតាមច្បាប់ ករណីនេះ អ្នកដែលមានឈ្មោះក្នុងដីកាកោះ ត្រូវចូលបំភ្លឺតាមការកោះហៅរបស់តុលាការ។
នៅពេលសួរថា តើនឹងមានអ្នកពាក់ព័ន្ធប៉ុន្មាននាក់ដែលត្រូវតុលាការកោះហៅឱ្យចូលបំភ្លឺជុំវិញសំណុំរឿងក្លែងបន្លំស្នាមមេដៃពលរដ្ឋនោះ? លោក អ៊ី រិន្ទ សុំមិនធ្វើការបកស្រាយនោះទេ។
ស្ថាបនិកគណបក្សបេះដូងជាតិ លោក សៀម ភ្លុក មានប្រសាសន៍ថា សមាជិកគាំទ្រគណបក្សបេះដូងជាតិដែលប្រមូលស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋដាក់ទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងការបង្កើតគណបក្សថ្មីនេះ មិនមានចេតនាទុច្ចរិតបន្លំស្នាមមេដៃ ដូចការចោទប្រកាន់របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងតុលាការនោះទេ។ លោកបន្តថា ពួកគេគ្រាន់តែចង់បង្កើតគណបក្សថ្មី ដើម្បីបានចូលរួមប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតមួយនាពេលខាងមុខ ស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក សៀម ភ្លុក ចាត់ទុកការកោះហៅរបស់តុលាការមកលើសមាជិកគាំទ្រគណបក្សដែលគ្រោងបង្កើតថ្មីនេះ ថាមានចេតនានយោបាយច្រើនជាងការអនុវត្តច្បាប់។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំយល់ថាជារឿងនយោបាយ កាលណារឿងនយោបាយត្រូវដោះស្រាយតាមនយោបាយ ពីព្រោះវាអាស្រ័យលើឆន្ទៈអ្នកមានអំណាច។ បើរឿងច្បាប់ ខាងខ្ញុំវាហាក់បីដូចជាមានការជឿជាក់ផ្នែកផ្លូវច្បាប់ ហើយខ្ញុំក៏ជឿជាក់ថា ខ្ញុំអត់មានកំហុសអីទេ ហើយតតាំងគ្នាផ្លូវច្បាប់។ ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំមានសង្ឃឹមច្រើនក្នុងការតតាំងនេះ»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិចហ្វិច លោក សំ គន្ធាមី មានប្រសាសន៍ថា បើសិនជាក្រសួងមហាផ្ទៃរកឃើញថា សមាជិកគាំទ្រគណបក្សបេះដូងជាតិក្លែងបន្លំស្នាមមេដៃប្រជាពលរដ្ឋ គួរតែធ្វើការអប់រំណែនាំឬឱ្យធ្វើការកែសម្រួលរកស្នាមមេដៃបន្ថែមឱ្យគ្រប់តាមលក្ខន្តិកៈ ជាជាងប្ដឹងទៅតុលាការ។ លោកថា ការប្ដឹងទៅតុលាការបែបនេះធ្វើឱ្យមជ្ឈដ្ឋានជាតិនិងអន្តរជាតិរិះគន់ថា កម្ពុជារឹតត្បិតសេរីភាពប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការចូលរួមបង្កើតគណបក្សនយោបាយ ផ្ទុយពីច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញជាដើម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាត្រូវតែមានការរិះគន់ហើយ ចៀសវាងមិនរួចទេ បើយើងមិនបើកចំហអ៊ីចឹងផង! អីចឹងហើយបានខ្ញុំសំណូមពរឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល គឺធានាបរិយាកាសនយោបាយឱ្យវាបានទូលំទូលាយ កុំឱ្យរឹតត្បិត! ហើយបើសិនជាមានបញ្ហាអ្វីជាមួយគណបក្សនយោបាយ ក្រសួងមហាផ្ទៃជួបគ្នាដោះស្រាយគ្នាក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ កុំចាំបាច់ទៅតុលាកាកោះហៅអ៊ីចឹង យើងដោះស្រាយគ្នាក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់សិនទៅ»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានលើកឡើងក្នុងលិខិតមួយដាក់ជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា តាមការធ្វើកោសលវិច័យទៅលើស្នាមមេដៃចំនួន៤ ៧៨១មេដៃ ដែលគណបក្សបេះដូងជាតិ ផ្ញើទៅក្រសួងដើម្បីសុំចុះបញ្ជីគណបក្សនោះ ក្នុងនោះ ក្រសួងបានរកឃើញមានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួនដូចជា ស្នាមមេដៃខ្លះខុសទៅនឹងស្នាមមេដៃក្នុងអត្តសញ្ញាណបណ្ណ និងស្នាមមេដៃមួយចំនួនទៀតខូចគុណភាព មិនអាចធ្វើកោសលវិច័យបានជាដើម។
ករណីនេះ គណបក្សបេះដូងជាតិ ធ្លាប់បានលើកឡើងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ថាខ្លួនមានការសោកស្ដាយដែលក្រសួងមហាផ្ទៃបដិសេធការសុំចុះបញ្ជីគណបក្សរបស់ខ្លួន ហើយថែមទាំងចោទប្រកាន់យ៉ាងអយុត្តិធម៌។ គណបក្សនេះអះអាងថា ស្នាមមេដៃដែលខ្លួនបានដាក់ជូនទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ មានចំនួនតែ៤ ៦១៨នាក់ មិនមែនចំនួន៤ ៧៨១នាក់ ដូចការអះអាងរបស់ក្រសួងនោះទេ។ មួយវិញទៀត គណបក្សនេះថា ការរកឃើញភាពមិនប្រក្រតីនៃស្នាមមេដៃ គួរតែក្រសួងណែនាំពីកំហុសឆ្គង ដើម្បីកែសម្រួលទៅតាមលក្ខន្តិកៈ៕
