ស្ថាប័នជាតិនិងអន្តរជាតិធំៗ រួមទាំងពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាផង បន្តថ្កោលទោសនិងរិះគន់ដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីស្វែងរកសន្តិភាពសម្រាប់ពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាផង និងធានាឱ្យមានសន្តិសុខ ព្រមទាំងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានផង។
ស្របពេលវត្តមានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន រួមទាំងប្រតិភូកម្ពុជា កំពុងស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា នៅពេលនេះ សារព័ត៌មាន The Myanmar Now ចាប់ផ្ដើមធ្វើអត្ថាធិប្បាយ អមដោយរូបថតអ្នកតវ៉ាប្រឆាំងវត្តមានលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន គិតត្រឹមថ្ងៃសុក្រនេះ។
តាមរយៈអត្ថបទរបស់ខ្លួន The Myanmar Now បានរិះគន់ថា មេរដ្ឋប្រហារយោធាភូមា លោក មីន អ៊ុងឡាំង បានចាប់យកជំនួយយ៉ាងអស់សង្ឃឹម ក្នុងទម្រង់ជាមិត្តរួមរបបផ្ដាច់ការលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន។
ប្រភពដដែលបន្តទៀតថា ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំកម្ពុជាប្រាកដជាបានដឹងច្បាស់ហើយពីក្រសែភ្នែកអ្នកសង្កេតការណ៍ថា កម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះតំណាងឱ្យការបរាជ័យរួចទៅហើយ សម្រាប់ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ លើសពីនេះទៀត ពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាពិតជាបានដឹងពីអំពើនៃការធ្វើរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៩៧ ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ រកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីក្ដោបក្ដាប់អំណាច មិនខុសពីអ្វីដែលមេរដ្ឋប្រហារយោធាភូមា លោកឧត្ដមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង កំពុងតែធ្វើដូចសព្វថ្ងៃនេះឡើយ។
នៅមុនដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល២ថ្ងៃ ពោលគឺនៅថ្ងៃទី៥ ខែមករា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ា ជិត២០០ស្ថាប័ន ដោយមានការគាំទ្រពីអង្គការអន្តរជាតិប្រមាណ២០អង្គភាពផងនោះ បានថ្កោលទោសការប៉ុនប៉ងទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាពីសំណាក់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដោយពួកគេចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចនៅពេលនេះថា ជាការគាំទ្រឱ្យមានរបបផ្ដាច់ការដោយពួកយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
នៅក្នុងថ្ងៃតែមួយនេះដែរ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ ឬហៅថា អង្គការ Amnesty Interna tional ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន ដោយស្នើឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បោះបង់គម្រោងទៅមីយ៉ាន់ម៉ាចេញ ប្រសិនបើលោកពិតជាចង់ស្រោចស្រង់ប្រជាធិបតេយ្យនៅមីយ៉ាន់ម៉ានេះមែន។ ប្រភពដដែលបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេន គួរកៀរគរសមាជិកនៅក្នុងប្លុកអាស៊ានទាំងអស់ធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំងការំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
លើសពីនេះទៀត អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិចាត់ទុកទំនាក់ទំនងការទូតដែលលោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែធ្វើនេះថា ជាទម្រង់មួយដ៏គ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលផ្ទុយពីជំហរនិងចំណាត់ការរបស់សមាជិកអាស៊ានផ្សេងទៀតចំពោះវិបត្តិក្នុងប្រទេសមួយនេះ។
បើទោះបែបណា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានថ្លែងពីជំហររបស់លោកមុនចាកចេញពីកម្ពុជាទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមករា ថាអ្វីដែលលោកធ្វើនេះមិនឱ្យខុសពីគោលការណ៍និងធម្មនុញ្ញដែលអាស៊ានមាននោះទេ។ លោកបន្តថា ស្មារតីដែលបានព្រមព្រៀងគ្នារួចហើយនេះក៏បានបើកផ្លូវឱ្យសមាជិកអាស៊ានត្រូវរួមចំណែកដោះស្រាយវិបត្តិដែលកើតឡើងនៅក្នុងប្លុកអាស៊ាន ដូចព្រឹត្តិការណ៍ដែលមានស្រាប់ក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានេះ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំមិនដាក់លក្ខខណ្ឌរបស់ខ្ញុំទុកជាមុនក្នុងដំណើររបស់ខ្ញុំទៅទេ។ ខ្ញុំអត់ដាក់លក្ខខណ្ឌទុកជាមុនទេ។ ខ្ញុំទៅដល់ទើបខ្ញុំជជែក ហើយប្រធានបទគឺកុងសង់ស៊ីស៥ចំណុចហ្នឹងឯង។ដូច្នេះ ប្រជាពលរដ្ឋនៅមីយ៉ាន់ម៉ា តើអ្នកចង់ឱ្យប្រទេសធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលពិតប្រាកដ ឬក៏ចង់ដោះស្រាយ? ការដោះស្រាយតួនាទីនេះ គឺបានផ្ដល់ឱ្យមកបណ្ដាប្រទេសអាស៊ានបានឯកភាពគ្នា រួមទាំងមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លួនឯង គឺបានព្រមព្រៀងលើកុងសង់ស៊ីស៥ចំណុចហ្នឹងហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់បានអនុវត្ត។ ប្រទេសនានានៅក្រៅតំបន់ក៏បានព្រមព្រៀង ក៏បានផ្ដល់តួនាទីនេះសម្រាប់អាស៊ាន រាប់ទាំងការផ្ដល់ជំនួយមនុស្សធម៌ផងដែរ»។
កុងសង់ស៊ីសដូចដែលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីលើកឡើងនោះ មានន័យថា បណ្ដាសមាជិកអាស៊ានបានសម្រេចរួចហើយកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ក្នុងនោះរួមមាន មិនឱ្យមានអំពើហិង្សា, ដាក់ឱ្យមានកិច្ចសន្ទនាក្នុងន័យស្ថាបនាពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ, បញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌ជួយទៅដល់ប្រទេសភូមា, បង្កើតឱ្យមានប្រេសិតពិសេស ដើម្បីសម្របសម្រួលកិច្ចសន្ទនា និងបើកផ្លូវឱ្យប្រេសិតពិសេសចូលទៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមករា ដោយបញ្ជាក់ថា ដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីនៅមីយ៉ាន់ម៉ានេះ ប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី៧ ដល់ថ្ងៃទី៨ ខែមករានេះ។ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងនៅមុនចេញដំណើរថា ប្រសិនបើការចរចារកដំណោះស្រាយសម្រាប់មីយ៉ាន់ម៉ានេះនៅមានភាពចាំបាច់ ដំណើរត្រលប់មកកម្ពុជាវិញអាចនឹងត្រូវពន្យារពេលរហូតដល់ល្ងាចថ្ងៃទី៩ ខែមករា។
ក្នុងដំណើរទស្សកិច្ចនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានយកកូនប្រុសចំនួន២នាក់របស់លោក រួមមាន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោក ហ៊ុន ម៉ានិត អមដំណើរជាមួយដែរ រួមជាមួយមន្ត្រីសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀត ដូចជា លោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងលោក ចម ប្រសិទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងឧស្សាហកម្ម ជាដើម។
ទោះយ៉ាងណា ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ចាត់ទុកប្រតិកម្មរបស់សង្គមស៊ីវិលទាំងនោះថា ជាសិទ្ធិនៃការបញ្ចេមតិរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែភាពចាំបាច់របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅពេលនេះ គឺចង់ឃើញពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងនាមជាម្ចាស់ប្រទេស ហើយស្ថានភាពនយោបាយនៅក្នុងរដ្ឋសហព័ន្ធមួយនេះវិលទៅរកប្រក្រតីភាពឡើងវិញ។
លោកបន្តថា៖ «ទី១ ប្រតិកម្មជាសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគេ ពួកគេមិនយល់ពីសុឆន្ទៈនៃការប្រឹងប្រែងរបស់សម្ដេចតេជោ ហើយយើងព្យាយាមពន្យល់ពីគោលបំណងនៃសុឆន្ទៈរបស់កម្ពុជា។ ការទៅនេះដើម្បីបញ្ចប់សោកនាដកម្មនៃប្រជាជាតិភូមា» ។
អ្នកនាំពាក្យរបបសឹកយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ត្រូវបានកាសែតក្នុងស្រុកដកស្រង់សម្ដីមកចុះផ្សាយ នៅមុនដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទៅដល់ ថាវត្តមានលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងរដ្ឋសហព័ន្ធមួយនេះ គេមិនអនុញ្ញាតឱ្យជួបលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ទេ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោកបណ្ឌិត សេក សុជាតិ ចាត់ទុកថា ប្រតិកម្មពីពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ប្រឆាំងវត្តមានលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន គឺវាមិនខុសឆ្គងអ្វីឡើយ ព្រោះពួកគេប្រឹងប្រែងប្រឆាំងការប្រើអំណាចផ្ដាច់ការរបស់មេដឹកនាំយោធារូបនេះ។
លោកបន្តថា៖ «នៅក្នុងនាមជាជនជាតិភូមា ប្រសិនជាយើងនិយាយទៅ ខ្ញុំ! គាត់ធ្វើបាតុកម្មដើម្បីទាមទារ ឬក៏ប្រឆាំងការធ្វើទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ។ ពួកគេទាមទារចង់បានសេរីភាព ចង់បានប្រជាធិបតេយ្យ និងចង់បានឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឬក៏ជំរុញឱ្យ មីន អ៊ុងឡាំង ហ្នឹងគោរពទៅតាមកុងសង់ស៊ីសទាំង៥ចំណុចដែលអាស៊ានដាក់ឱ្យអ៊ីចឹងទៅ»។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានដែលប្រព្រឹត្តទៅកាលពីថ្ងៃទី២៦ ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅ ប្រទេសព្រុយណេ ដែលជាប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេន មិនអនុញ្ញាតឱ្យមេរដ្ឋប្រហារយោធាមីយ៉ាន់ម៉ារូបនេះចូលរួមប្រជុំរួចមកហើយ។ ការសម្រេចចិត្តដូច្នេះរបស់ក្រសួងការបរទេសព្រុយណេ នៅបន្ទាប់ពីមានកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន ដែលបានបិទផ្លូវលោក មីន អ៊ុងឡាំង។
មិនមែនតែសមាជិកខ្លះនៅក្នុងប្លុកអាស៊ានទេដែលមិនពេញចិត្តការធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ានេះ កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ នៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏បានបោះឆ្នោតនិងចេញសេចក្ដីសម្រេចថ្កោលទោសលោក មីន អ៊ុងឡាំង នេះដែរ។ ប្រតិកម្មពីអន្តរជាតិនេះ នៅបន្ទាប់ពីរបបសឹកយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី កាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១៕
