អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្ស UN ជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យពិនិត្យឡើងវិញនូវគោលនយោបាយជាតិនិងបទដ្ឋានគតិយុត្តអន្តរជាតិ ដើម្បីធានាសិទ្ធិពលរដ្ឋដែលត្រូវបានផ្លាស់ទីលំនៅថ្មីដោយសារការអភិវឌ្ឍ ក្រោយពីរកឃើញថា អ្នកទាំងនោះភាគច្រើនត្រូវបានបណ្ដេញចេញទាំងបង្ខំ និងកង្វះសេវាមូលដ្ឋាន។
នេះបើតាមរបាយការណ៍ចេញផ្សព្វផ្សាយកាលពីម្សិលមិញ ដោយការិយាល័យឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា (OHCHR)។
OHCHR បានលើកឡើងថា សិទ្ធិទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មិនត្រូវបានគោរពការពារនិងបំពេញឱ្យបានពេញលេញទេ ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅនិងការតាំងទីលំនៅថ្មីរបស់សហគមន៍។
របាយការណ៍កម្រាស់៦៦ទំព័រដដែលនោះបានសិក្សាទៅលើសហគមន៍ចំនួន១៧ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងសហគមន៍៨ផ្សេងទៀត នៅតាមបណ្ដាខេត្តចំនួន៨ ដែលត្រូវបានបណ្ដេញចេញ ហើយថា ពួកគេភាគច្រើនត្រូវបានបណ្ដេញចេញទាំងបង្ខំនិងកង្វះសេវាមូលដ្ឋាន។
សេវាមូលដ្ឋាន ដូចជា ទឹក ភ្លើង ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវថ្នល់ សិទ្ធិទទួលបានស្បៀងអាហារ សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ សុខាភិបាល ជីវភាពរស់នៅ ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងផលប៉ះពាល់សង្គម និងបរិស្ថាន ជាដើម។
បញ្ហាទាំងនេះ អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្ស UN បានផ្ដល់អនុសាសន៍ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរពិនិត្យគោលនយោបាយជាតិឡើងវិញ ដើម្បីធានាបាននូវការអនុលោមបទដ្ឋាននិងស្ដង់ដារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ក្របខណ្ឌដែលមានស្រាប់គួរត្រូវបានអនុវត្តយ៉ាងតឹងរ៉ឹងដោយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ រួមជាមួយកាតព្វកិច្ចសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដែលបានផ្ដល់សច្ចាប័នដោយប្រទេសកម្ពុជា»។
បន្ថែមពីនេះ ពួកគេស្នើផងដែរទៅរដ្ឋាភិបាល គប្បីអនុម័តនិងអនុវត្តសេចក្ដីព្រាងគោលការណ៍ណែនាំស្ដីពីការតាំងទីលំនៅថ្មីដែលបានភ្ជាប់ឧបសម្ព័ន្ធនៃការសិក្សានេះ ដែលអនុវត្តចំពោះគ្រប់ការអភិវឌ្ឍទាំងអស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទោះបីជាទទួលបានមូលនិធីពីខាងក្រៅឬនៅក្នុងប្រទេស។
ប្រធានក្រុមអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន អះអាងថា របាយការណ៍ដែលបានលើកឡើងនេះមិនយល់ដឹងពីរបៀបដោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាលទេ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា គម្រោងនៃការអភិវឌ្ឍត្រូវបានដោះស្រាយជូនពលដ្ឋដែលត្រូវផ្លាស់ទីលំនៅ ប៉ុន្តែបញ្ហានៅត្រង់ថា ការដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជាអនុវត្តតាមគោលការណ៍សង្គមកិច្ច ក៏ប៉ុន្តែអ្នកទាមទារចង់បានគោលការណ៍សេដ្ឋកិច្ច ដែលរដ្ឋាភិបាលមិនអាចធ្វើបាន។
តែយ៉ាងណា លោកថា សហគមន៍ដែលមានបញ្ហាមួយចំនួន ដូចនៅជាតំបន់បឹងកក់ បុរីកីឡា ជាដើម ពួកគេកំពុងទទួលផលពីការអភិវឌ្ឍនេះ ដោយថា ដីនៅតំបន់នោះមានតម្លៃខ្ពស់ជាងមុនឆ្ងាយ។
លោកថា៖ «យើងឃើញថា ល្បឿននៃការអភិវឌ្ឍភូមិឋានហ្នឹង គឺវាលឿនមែនទែន។ ដូច្នេះ ទោះបីជាមានការផ្ដល់ដល់អ្នកដែលបានដកចេញពីកន្លែងដែលគាត់រស់នៅហ្នឹង វានៅតែទទួលបានផលប្រយោជន៍ល្អអ៊ីចឹង»។
តំណាងអ្នកតវ៉ាដីធ្លីនៅសហគមន៍បុរីកីឡា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ អ្នកស្រី ស ស៊ន អះអាងថា អ្នកដែលបានបណ្ដេញចេញឱ្យទៅរស់នៅភូមិអណ្ដូង និងភ្នំបាត ជាដើមនោះ ខ្លះបានលក់ផ្ទះ និងខ្លះទៀតបញ្ចាំប្លង់ដី ហើយថា បច្ចុប្បន្ន ពួកគេទាំងនោះកំពុងប្រកបមុខរបរចាស់ ដូចជា ធ្វើកម្មករសំណង់ និងរើសអេតចាយ ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាព។
អ្នកស្រីថា៖ «បើអ្នកភូមិអណ្ដូងវិញ ផ្ទះហ្នឹងត្រូវគាត់បញ្ចាំ ត្រូវគាត់លក់បន្ត។ ហើយគាត់មកប្រកបមុខរបរដូចគាត់ធ្លាប់ធ្វើអនាម័យ គាត់មកធ្វើអនាម័យ បើគាត់ធ្លាប់ធ្វើសំណង់ គាត់មកធ្វើសំណង់វិញ»។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា មើលឃើញថា ប្រជាសហគមន៍មួយចំនួនដែលត្រូវបានបណ្ដេញទាំងបង្ខំច្រើនឆ្នាំមកនេះ ពេលនេះពួកគេមួយចំនួនកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាជីវភាព។
លោកបារម្ភថា បញ្ហានេះវានឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សហគមន៍ក្រីក្រមួយចំនួនទៀត បើរដ្ឋាភិបាលមិនទទួលយកការពិត ដើម្បីជំរុញយន្តការធ្វើកំណែទម្រង់ឱ្យកាន់តែប្រសើរនោះទេ។
លោកថា៖ «អាហ្នឹងខ្ញុំគិតថា ទៅថ្ងៃមុខទៀត វាពិបាកនឹងកែលម្អរឿងហ្នឹង បើសិនជាយើង[រដ្ឋាភិបាល]អត់ទទួលយក»។
យ៉ាងណា របាយការណ៍សិក្សារបស់អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនោះ បានសម្អាងដែរថា ការរកឃើញបញ្ហានេះបានពីការទាញយកចម្លើយពីប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៦៤៥នាក់ ដែលម្នាក់តំណាងឱ្យមួយគ្រួសារ។ ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា អ្នកផ្ដល់ចម្លើយទាំងនោះកំពុងរស់នៅតាមកន្លែងតាំងទីលំនៅថ្មីទាំង១៧កន្លែងនៅភ្នំពេញ និងខេត្តទាំង៨ ដែលអ្នកផ្ដល់បទសម្ភាសន៍នោះគឺ ៥៨ភាគរយជាស្ត្រី៕
