ផ្លូវមួយខ្សែដែលមានប្រវែង២៤គីឡូម៉ែត្រ និងទទឹងប្រហែល៣ម៉ែត្រ ព័ន្ធជុំវិញសង្កាត់កោះដាច់ ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ ជាប្រភេទផ្លូវចាក់បេតុងពាក់កណ្ដាល និងក្រួសក្រហមពាក់កណ្ដាល ដោយប្រើប្រាស់លុយរដ្ឋក្នុងការសាងសង់។
បើតាមប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកធ្វើដំណើរទៅមកជាប្រចាំនៅសង្កាត់កោះដាច់នេះ បានលើកឡើងថា ផ្លូវសំខាន់មួយខ្សែនេះបានខូចខាតអស់រយៈពេល២ឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែមិនមានការជួសជុលនោះទេ ដែលករណីនេះបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពអ្នកធ្វើដំណើរ ដោយសារតែផ្លូវមានសភាពហុយខ្លាំង ពិបាកធ្វើដំណើរ ឬដឹកទំនិញផ្សេងៗ។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបរស់នៅសង្កាត់កោះដាច់ លោក ជា សារុម ថ្លែងថា ផ្លូវនេះខូចបន្តិចម្ដងៗអស់រយៈពេលជាង២ឆ្នាំមកហើយ ដោយមិនមានអាជ្ញាធរ ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធណាជួយរកវិធីដោះស្រាយទេ ដែលធ្វើឱ្យផ្លូវកាន់តែខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកបន្តថា ផ្លូវនេះពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងនិងធំជាងគេក្នុងតំបន់ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ សិស្សានុសិស្ស និងកសិករ ធ្វើដំណើរជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីយកកសិផលទៅលក់ ទៅសាលារៀន និងជាផ្លូវទៅកាន់តំបន់ទេសចរណ៍កោះដាច់ផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំចេះតែព្រួយបារម្ភហើយ ប៉ុន្តែមិនដឹងធ្វើម៉េច! ហើយពិបាកធ្វើដំណើរខ្លាំង ចង់ឱ្យគេ[អាជ្ញាធរ]ជួយពន្លឿនក្នុងការដោះស្រាយ កាន់លឿនកាន់តែល្អ ព្រោះភាគច្រើនពលរដ្ឋប្រកបរបរកសិកម្មនៅតំបន់នេះ ដូចជា ដំណាំពោត សណ្ដែក ចេក ស្វាយ និងដំណាំហូបផ្លែជាច្រើនទៀត ដូច្នេះវាប៉ះពាល់ខ្លាំងក្នុងការនាំផលិតផលទៅលក់នៅផ្សារ ព្រោះបញ្ហាផ្លូវនេះ»។
ខណៈផ្លូវសំខាន់មួយនេះកំពុងរងការខូចខាតនោះ រថយន្តដឹកខ្សាច់ រថយន្តដឹកដី និងរថយន្តដឹកទំនិញធុនធ្ងន់ផ្សេងទៀតក៏នៅតែមមាញឹកក្នុងការឆ្លងកាត់ផ្លូវមួយនេះដែរ។
យុវតី ហូច ចិន្ដា ជាសិស្សថ្នាក់ទី១២ នៅវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ានី ហ៊ុនសែន កោះដាច់ ដែលបានធ្វើដំណើរតាមផ្លូវនេះទៅកាន់សាលារៀនរាល់ថ្ងៃ បានលើកឡើងថា កញ្ញាមានការព្រួយបារម្ភពីសុខភាព ជាពិសេសបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមនៅពេលអនាគត និងករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលអាចកើតឡើង ដោយសារតែផ្លូវនេះមានជង្ហុកច្រើននិងហុយខ្លាំង។
កញ្ញានិយាយថា៖ «ខ្ញុំធ្វើដំណើរទៅសាលារាល់ថ្ងៃ ព្រួយបារម្ភណាស់ ព្រោះពេលខ្លះកំពុងជិះម៉ូតូលើផ្លូវហ្នឹង មើលគ្នាមិនសឹងឃើញផង ព្រោះហុយខ្លាំងពេក បាំងអ្នកជិះម្ខាងទៀត។ ហើយខ្ញុំកាន់តែបារម្ភនៅពេលឮមិត្តភក្តិនិយាយថា មានគេដួលម៉ូតូ ឬបុកគ្នាកាលពីព្រឹកមិញនេះ»។
យុវតីរូបនេះក៏បានបង្ហាញការមិនសប្បាយចិត្ត នៅពេលដែលឃើញរថយន្តដឹកដីនិងដឹកខ្សាច់ធំៗបើកបរក្នុងល្បឿនលឿន ខណៈផ្លូវនេះខូចខាតខ្លាំងនិងមានភាពតូចចង្អៀត។
កញ្ញា ហូច ចិន្តា និយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនសប្បាយចិត្តសោះ ពេលមកដល់សា លាខោអាវខ្ញុំប្រឡាក់សុទ្ធតែធូលីនិងកម្ទេចដី ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សារៀនសូត្ររបស់ខ្ញុំ»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតដែលជាអ្នកធ្វើដំណើរនៅលើដងផ្លូវនេះដែរ លោក ស៊ីម សោភា បានបញ្ជាក់ថា ផ្លូវនេះមានជង្ហុកធំៗ និងសឹងតែគ្រប់កន្លែងនៃដងផ្លូវ ដែលបណ្ដាលឱ្យពិបាកធ្វើដំណើរ។
លោកថា៖ «ផ្លូវនេះខូចខាតយ៉ាងដំណំ ហើយឡានធំៗបើកលឿនទៀត ហុយពេញណាពេញណី ហើយបើមិនព្រមជួសជុលឆាប់ៗនេះទេ ខ្ញុំគិតថា ផ្លូវនេះខូចកាន់តែខ្លាំងជាងនេះទៀត។ ខ្ញុំអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានជួយអន្តរាគមន៍រឿងនេះដល់ប្រជាពលរដ្ឋផង»។
ឆ្លើយតបចំពោះបញ្ហានេះ លោក ប៉ាត់ អ៊ែល ចៅសង្កាត់កោះដាច់ បញ្ជាក់ថា កន្លងមក លោកបានបញ្ជាឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចុះត្រួតពិនិត្យ និងរកដំណោះស្រាយ ដោយស្រោចទឹកលើផ្លូវជូនពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែលោកថា ពេលខ្លះការអនុវត្តតាមការណែនាំនេះមានភាពខ្វះចន្លោះ។
លោកប្រាប់ថា៖ «រឿងផ្លូវហ្នឹង យើងបានជំរុញឱ្យម្ចាស់ឡានដឹកដីឬឡានដឹកខ្សាច់ ចាក់ទឹកស្រោចផ្លូវហ្នឹងហើយ ហើយនិងសម្អាតផ្លូវ គ្រាន់តែថាការមើលរបស់យើងមិនបានគ្រប់ជុ្រងជ្រោយ ព្រោះពេលខ្លះគេ [ឡានដឹកដី ឬខ្សាច់] មិនប្រាប់យើងថាបានអនុវត្តឬអត់»។
លោកបន្ថែមទៀតថា តាំងពីដើមមក ផ្លូវនេះធ្វើដោយគ្មានគុណភាពនិងស្ដង់ដារ រួមទាំងទទឹងផ្លូវតូចផង ដែលជាហេតុចម្បងមិនអាចទ្រាំទ្របានចំពោះរថយន្តដឹកដីនិងខ្សាច់ធំៗ។ ម្យ៉ាងទៀត លោកមិនអាចហាមឃាត់ចំពោះរថយន្តទាំងអស់នោះមិនឱ្យបើកបរលើផ្លូវនេះបានទេ ព្រោះនេះជាផ្លូវសាធារណៈ។
លោកថា៖ «ដោយសារគុណភាពផ្លូវមិនសូវមាំទាំ ព្រោះខ្នងចាក់សាប គឺឫស្សី គួរផ្សំជាមួយនឹងការដឹកធ្ងន់ដែរ! គ្រាន់ថាផ្លូវ បើយើងមិនឱ្យគេដឹក វាមិនកើត»។
លោក ប៉ាត់ អ៊ែល បញ្ជាក់ផងដែរថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ខាងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅមិនទាន់មានចំណាត់ការអ្វីផ្សេងទេ ហើយចំពោះមុខ ពួកគាត់ត្រឹមតែបង្កើនការស្រោចទឹក និងឃ្លាំមើលចំពោះក្រុមហ៊ុនដែលដឹកដីនិងដឹកខ្សាច់នៅលើដងផ្លូវតែប៉ុណ្ណោះ។
ដោយឡែក តាមរយៈអ្នកជំនាញផ្លូវដង្ហើម លោកសាស្រ្តាចារ្យ ជ័យ វិទ្យា ពន្យល់ថា ជំងឺផ្លូវដង្ហើម គឺបង្ករោគដោយវីរុសដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ច្រមុះ បំពង់ក និងផ្លូវដង្ហើម។ លោកពន្យល់ថា ដំណើរការនៃការដកដង្ហើម គឺការយកអុកស៊ីសែនពីខ្យល់និងលំហអាកាស យកទៅចិញ្ចឹមកោសិកា ដោយមានគ្រាប់ឈាមក្រហមជាអ្នកដឹកនាំ។
លោកសាស្ត្រាចារ្យមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅពេលលំហអាកាសឬខ្យល់មានមេរោគ ជាពិសេសការធ្វើដំណើតាមផ្លូវថ្នល់ដែលមានបញ្ហាហុយខ្លាំង ការហុយទាំងអស់នោះសុទ្ធជាខ្យល់បង្កទៅជាមេរោគ ដែលធ្វើឱ្យមានបញ្ហាដកដង្ហើម បញ្ហាច្រមុះ និងបញ្ហាបំពង់កនៅថ្ងៃណាមួយមិនខាន»។
យោងតាមរដ្ឋបាលសង្កាត់ដោះដាច់ ភូមិសាស្ត្រនេះមានភូមិចំនួន៥ រួមមាន ភូមិចុងកោះ ភូមិល្វា ភូមិក្បាលកោះ ភូមិកោះដាច់ និងភូមិរនះ ដែលជាអតីតឃុំនៃស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្ដាល ប៉ុន្តែក្រោយមកក៏មានការកាត់ចូលជាសង្កាត់កោះដាច់។ ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់នេះ ភាគច្រើនប្រកបរបរកសិកម្ម និងសិប្បកម្មតម្បាញ មានដូចជា ហូល ផាមួង និងស៊ឹង ជាដើម ដែលជាមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតតពីដូនតាមក៕
អត្ថបទដោយ៖ ពក ពន្លឺ និង សុក លីហេង
