ប្រជាសហគមន៍មួយនៅ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ អះអាងថា ពួកគេលែងហ៊ានចុះល្បាតព្រៃឈើនៅព្រៃសហគមន៍ឧត្តមស្រែខ្ពស់ ក្រោយ ទាហានបាញ់គំរាម និងរងហិង្សាជាបន្តបន្ទាប់។
ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ២០២១មក អ្នកភូមិរាប់រយនាក់ បាននាំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងក្រុមទាហាននៃបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះកងទ័ពជើងគោក មិនឱ្យកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍ «ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ហៅ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» ស្ថិតនៅភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ ដោយពួកគេអះអាងថា បានការពារជាង២០ឆ្នាំមកហើយ។
សមាជិកសហគមន៍ឧត្ដមស្រែខ្ពស់ម្នាក់ លោក ខន សារិទ្ធ ប្រាប់វីអូឌីនៅថ្ងៃពុធនេះថា ព្រៃឈើសហគមន៍«ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» បន្តរងការឈូសឆាយ និងកាប់បំផ្លាញ់ស្ទើររាល់ថ្ងៃពីសំណាក់ក្រុមទាហាន ខណៈអ្នកភូមិលេងហ៊ានចុះទប់ស្កាត់ ក្រោយពីមានការបាញ់គំរាម និងប្រើហិង្សាលើពួកគេ។
សមាជិកសហគមន៍រូបនេះ អះអាងថា អ្នកភូមិ៧នាក់បានរងរបួសដោយបាក់ដៃ បែកក្បាល និងជាំមុខជាដើម ដោយសារក្រុមទាហានប្រើហិង្សា និងទូរស័ព្ទជាច្រើនគ្រឿងត្រូវបានដកយក ខណៈពួកគេចុះទប់ស្កាត់ការឈូសឆាយ និងកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍នាពេលកន្លងមក។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ៊ុំស្រី ឃន ខន គាត់រងរបួសធ្ងន់ជាងគេបាក់ដៃ អ្នកផ្សេងទៀតគាត់បែកក្បាល អ្នកខ្លះជាំមុខ ថ្លោះក ឥលូវព្រៃសហគមន៍ហ្នឹងដឹងយ៉ាងម៉េចទេ។ យើងអត់ហ៊ានទៅទប់ស្កាត់គេ ចេះតែឈូសឆាយ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងគេទាំងខ្ញុំ ចេះបារម្ភខ្លាចគេបាញ់ត្រូវ ព្រោះគេបាញ់គំរាមក្បែរៗជើងយើងឥលូវបាញ់ច្រើនៗគ្រប់ណាស់។ ហើយគេគំរាមថា ឱ្យយើងទៅមុខដដែលគេបាញ់ចោលហើយ»។
សមាជិកសហគមន៍ម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ឃន ខន រស់នៅឃុំត្រពាំងជោរ ឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីបានបាក់ដៃខាងឆ្វេង និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតរងរបួសធ្ងន់ស្រាល ដោយអ្នកខ្លះបែកក្បាល អ្នកខ្លះហើមមុខ ដោយសារក្រុមទាហានវាយ ខណៈពួកគាត់ចុះទប់ស្កាត់មិនឱ្យទាហានទាំងនោះ កាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍ កាលពីថ្ងៃទី៥ខែមិនានេះ។
ជុំវិញហិង្សានោះ ស្ត្រីមេម៉ាយវ័យ៦៥ឆ្នាំរូបនេះ អះអាងថា រូបគាត់និងអ្នករងរបួសផ្សេងទៀត បានដាក់បណ្តឹងទៅសមត្ថកិច្ចនៅក្នុងឃុំដែរ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ ពុំទាន់មានចំណាត់ការណាមួយទៅលើជនបង្ករឡើយ។
អ្នកស្រី ឃន ខន លើកឡើងទៀតថា អ្វីដែលអ្នកភូមិនាំតវ៉ា និងរារាំងក្រុមទាហានមិនឱ្យឈូសឆាយព្រៃសហគមន៍នោះ គឺគ្រាន់តែចង់រក្សាព្រៃឈើនេះឱ្យគង់សម្រាប់បរិស្ថាន សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋអាស្រ័យផល និងសម្រាប់កន្លែងទេសចរណ៍ប៉ុណ្ណោះ ខណៈព្រៃសហគមន៍មានសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទកំពុងរស់នៅដូចជា សត្វក្ងោក មាន់ព្រៃ ទោច ស្វា និងសត្វព្រៃផ្សេងទៀត។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចទទួលយកបានត្រង់ថា យើងជាអ្នកការពារព្រៃឈើដើម្បីបរិស្ថាន ដើម្បីទុកសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយបែរជាយើងខុសទៅវិញ ចំណែកអ្នកកាប់បំផ្លាញបែរជាត្រូវទៅវិញ ហើយបានមកវាយ មករកកាប់សម្លាប់យើងអ្នកការពារទុកព្រៃទៅវិញ។ ខ្ញុំមិនយល់ មិនអាចទទួលយកបានត្រង់ចំណុចហ្នឹងណាស់»។
ព្រះតេជគុណ ព្រំ សុជាតិ ដែលកំពុងគង់នៅអាស្រមមួយ ស្ថិតក្នុងព្រៃឈើសហគមន៍«ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» បានផ្សព្វផ្សាយលើហ្វេសប៊ុករបស់ព្រះអង្គកាលពីថ្ងៃទី២៩ខែមីនានេះថា ក្រុមទាហានបានធ្វើសកម្មភាពឈូសឆាយ និងកាប់បំផ្លាញព្រៃចូលដល់ព្រំ និងបរិវេណដីអាស្រមមេត្តាធម្មជាតិហើយ។
ព្រះអង្គមានសង្ឃដីកាបន្តថា ក្នុងកំឡុងពេលព្រះអង្គនិមន្តទៅមើលបរិវេណគេឈូសដីព្រៃនៅក្បែរៗអាស្រមនោះ ត្រូវបានអ្នកឈូសឆាយព្រៃ បាញ់ជាច្រើនគ្រាប់ក្បែរៗព្រះបាតព្រះអង្គ និងបានដកយកទូរស័ព្ទព្រះអង្គថែមទៀតផង។
ព្រះអង្គមានសង្ឃដីកាក្នុងវីដេអូឃ្លីបដែលបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកថា៖ «ញោមៗមកឈូសព្រៃនៅជុំវិញអាស្រមដ្ឋាន។ អាស្រមដ្ឋានមេត្តាធម្មជាតិ ដែលជាតំបន់ថែរក្សាសត្វព្រៃដែលបងប្អូនធ្លាប់ស្គាល់ ធ្លាប់ឃើញ ធ្លាប់យល់កន្លងមក ឥលូវញោមៗឈូសយកអស់ហើយ។ ពិភពលោកនេះជារបស់ញោមហើយ មិនដឹងជាធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ។ យើងបានថែរក្សាតាមទឹកចិត្តមន្តសិក្កា ដើម្បីជួយពិភពលោក ប៉ុន្តែឥលូវពិភពលោកអត់យល់ អត់សណ្តោសប្រណី អីចឹងព្រៃហ្នឹងក៏អស់ហើយ»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសហគមន៍នៅសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជាប្រចាំខេត្តកោះកុង និងកំពង់ស្ពឺ លោក ញ៉ិល ភាព មានប្រសាសន៍ថា ករណីក្រុមទាហានបាញ់គំរាម និងការប្រើអំពើហិង្សាលើពលរដ្ឋនេះជាទង្វើខុសច្បាប់ និងរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ។ លោកស្នើដល់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធត្រូវតែស្រាវជ្រាវចាប់ជនបង្កមកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ និងដោះស្រាយវិវាទដីព្រៃសហគមន៍ រវាងពលរដ្ឋនិងក្រុមទាហានតាមនីតិវិធី។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ្វីដែលបានកើតឡើង ជាអំពើហិង្សាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមកលើពលរដ្ឋ ដែលគាត់គ្រាន់តែប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ក្នុងការការពារដីព្រៃសហគមន៍ គឺពួកគាត់បានទៅដាក់ពាក្យបណ្តឹងនៅតាមអាជ្ញាធរថ្នាក់មូលដ្ឋានដល់ថ្នាក់ជាតិ ប៉ុន្តែមិនមានការយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយឡើយ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងពេលពលរដ្ឋចូលបំភ្លឺនៅតុលាការ ត្រូវបានព្រះរាជអាជ្ញាសំឡុត បានគំរាមកំហែង បានដាក់គំនាបឱ្យពួកគាត់ឈប់តវ៉ាថែមទៀត»។
មេប៉ុសិ៍ឃុំត្រពាំងជោរលោក នៅ ណន បានច្រានចោលចំពោះការលើកឡើងថា មានអ្នករងរបួសបាក់ដៃ និងរងហិង្សា ក្នុងជម្លោះដីព្រៃសហគមន៍ ជាមួយក្រុមទាហាននោះ។ លោកថា ករណីអ្នកស្រី ឃន ខន គឺរត់ដួលខ្លួនឯងតែប៉ុណ្ណោះ គ្មានការប្រើហិង្សាឡើយ ហើយក៏គ្មានចាត់ការលើបណ្តឹងនោះដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើមានករណីវាយធ្ងន់ធ្ងរបង្ករបួសស្នាមលើអ្នកដទៃមែននោះ យើងនៅស្ងៀមម៉េចកើត ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋយើង»។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យមួយកាត់ដីទំហំជាង ២៦០ហិកតា (២៦២,២៤ហិកតា) ពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ស្ថិតភូមិសាស្ត្រភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ពនៃបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះកងទ័ពជើងគោក និងពលរដ្ឋចំនួន ៤១គ្រួសារ សម្រាប់ធ្វើលំនៅឋាន និងបង្កបង្កើនផល។
អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺលោក វី សំណាង អះអាងថា តំបន់ដីដែលកាត់ទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ពនេះ មិនប៉ះពាល់ដល់ដីសហគមន៍ឡើយ។ លោកបានចោទពលរដ្ឋដែលនាំគ្នាតវ៉ានោះថា ជាក្រុមបក្សប្រឆាំង ហើយថា ការតវ៉ានោះមានការញុះញង់ពីមេខ្យល់ និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន។
យ៉ាងណា ប្រធានអង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋ (ACNCIPO) លោក ជា ហ៊ាន ដែលចុះពិនិត្យករណីនេះ ប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃទី២៤ខែកុម្ភៈថា ការកាត់ដីចេញពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់របស់ក្រសួងបរិស្ថាន ដើម្បីបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ពនៅឃុំត្រពាំងជោរនោះ គឺមានភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើន និងបានប៉ះពាល់ដល់ដីសហគមន៍។
ពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះដីធ្លីរវាងប្រជាសហគមន៍ និងក្រុមទាហាននេះដែរ ក៏មានពលរដ្ឋចំនួន ១០នាក់ កំពុងរងបណ្តឹងនៅតុលាការផងដែរ។
បើតាមសមាជិកសហគមន៍ លោក ខន សារិទ្ធ កាលពីដើមឡើយសហគមន៍«ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ហៅ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» មានផ្ទៃដីព្រៃទំហំជាង២ ០០០ហិកតា ប៉ុន្តែក្រោយមក មានក្រុមហ៊ុនឯកជន និងក្រុមទាហានបានចូលទៅរំលោភយកជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបច្ចុប្បន្ន សហគមន៍នេះសល់ដីតិចតួចប៉ុណ្ណោះ៕
