តំណាងប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងមានបញ្ហាដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិថ្មី នៅខេត្តកណ្ដាល នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាដាក់ញត្តិនៅតាមបណ្ដាស្ថានទូតមួយចំនួន ដើម្បីស្នើដល់ស្ថានទូតទាំងនោះជួយអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគាត់។
លោក ទួន វណ្ណៈ ដែលអះអាងថាជាតំណាងពលរដ្ឋ ឱ្យដឹងថា ក្រុមតំណាងពលរដ្ឋជាង១០នាក់ តំណាងឱ្យ១២១គ្រួសារ ដែលមានដីជាង៦០ហិកតា នៅឃុំព្រែកស្លែង និងឃុំបឹងខ្យាង ស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង បាននាំគ្នាទៅប្រមូលផ្ដុំដាក់ញត្តិនៅស្ថានទូតអាមេរិក អូស្ត្រាលី បារាំង ជប៉ុន និងចិន ដើម្បីឱ្យស្ថានទូតទាំងនោះជួយតាមដាន និងជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុនសាងសង់ព្រលានយន្តហោះថ្មី។
លោក ទួន វណ្ណៈ ដែលអះអាងថា ប៉ះពាល់ដីស្រែនិងដីលំនៅឋានកន្លះហិកតា បានបន្តថា ជុំវិញផលប៉ះពាល់ដីធ្លីពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះ ខាងអាជ្ញាធរនៅតែរក្សាជំហរផ្ដល់សំណងត្រឹមតែ៨ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ និងការដោះដូរដី ប៉ុន្តែអ្នកភូមិមិនអាចទទួលយកបាន ដោយថា សំណងនោះតិចតួចពេក មិនអាចយកទៅទិញដីនៅក្បែរតំបន់ពួកគាត់បាន។
លោកបន្ថែមថា៖ «សូមរាជរដ្ឋាភិបាលពិចារណាដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លីនេះ កុំឱ្យមានការរងគ្រោះបន្តទៅទៀត អាណិតរាស្ត្ររបស់យើង ព្រោះរាស្ត្រមិនដឹងពឹងអីទេ ពឹងតែដីធ្លីហ្នឹងហើយ ដើម្បីប្រកបអាជីវកម្មធ្វើស្រែចម្ការ។ និយាយទៅ ខ្ញុំតាំងពីរងគ្រោះដីធ្លីដោយសារព្រលានយន្តហោះនេះ ខ្ញុំបានជំពាក់លុយធនាគារ ហើយធនាគារគេលែងចង់ឱ្យខ្ចីហើយ។ ពីមុន ខ្ញុំមិនដែលស្គាល់ពាក្យថាខ្ចីធនាគារទេ តែពេលនេះ កូនខ្ញុំរៀនទាំងទឹកភ្នែក ព្រោះលុយ»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ លោក ណៃ ភន នៅឃុំបឹងខ្យាង បាននិយាយទាំងទឹកភ្នែកថា គ្រួសារលោកបានប៉ះពាល់ដីលំនៅឋានចំនួន៨អា និងដីស្រែ១ហិកតា។ លោកថា ក្រោមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ព្រលានយន្តហោះនេះ បានធ្វើឱ្យគ្រួសារលោកជំពាក់បំណុលធនាគារទ្វេដង និងបានជួបបញ្ហាជីវភាពជាខ្លាំង ដោយសារគ្មានដីសម្រាប់បង្កបង្កើនផល ខណៈគ្រួសារលោកគ្មានមុខរបរអ្វីផ្សេងក្រៅពីធ្វើស្រែចម្ការនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ពេលដែលខ្ញុំឮដំណឹងថាមានការអភិវឌ្ឍព្រលានយន្តហោះនៅស្រុកនេះ ខ្ញុំគិតថាជីវភាពខ្ញុំនឹងធូរស្បើយនិងរីកចម្រើន។ ប៉ុន្តែមកដល់ដំណាក់កាលនេះ ពួកខ្ញុំបើប្រៀបទៅ ឋាននរកដឹងប៉ុន្មានជាន់ទេ! គ្មានសិទ្ធិ គ្មានសេរី! ផ្ទះរបស់ពួកខ្ញុំដែលកំពុងរស់នៅសព្វថ្ងៃនេះ ក៏នៅក្នុងគម្រោងត្រូវគេវាយចោលដែរ ប៉ុន្តែតម្លៃសំណងណាមួយនោះ គឺអត់ទាន់ដឹងទាំងអស់»។
ពលរដ្ឋរូបនេះបន្ថែមថា រូបលោកក៏ដូចជាអ្នកភូមិផ្សេងទៀត ទាមទារសំណងសមរម្យដែលអាចយកទៅទិញដីក្បែរៗនោះបាន ខណៈដីនៅក្បែរព្រលាននោះមានតម្លៃចន្លោះពី៥០ដុល្លារទៅ១០០ដុល្លារក្នុង១ម៉ែត្រការ៉េ។
តំណាងពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី អៀង សារី និយាយថា អ្នកភូមិសម្រេចមករកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីស្ថានទូតនានានៅរាជធានីភ្នំពេញ ឱ្យជួយជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីជូនពួកគាត់ ដោយសារគាត់អស់ជំនឿលើការដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងថ្នាក់ជាតិ ខណៈពួកគាត់បានដាក់ញត្តិរកអន្តរាគមន៍ជាច្រើនដង ប៉ុន្តែពុំមានដំណោះស្រាយ។
តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា ការចុះដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនាពេលកន្លងមក មិនបានជួបពិភាក្សាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានច្បាស់លាស់និងស៊ីជម្រៅឡើយ ដោយថា អាជ្ញាធរធ្វើការសម្រេចលើការកំណត់តម្លៃដោយឯកតោភាគីតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រីចាត់ទុកការដោះស្រាយរបៀបនេះថា ជាការរំលោភច្បាប់និងសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយអ្នកស្រីសង្ឃឹមថា ស្ថានទូតរបស់ប្រទេសលោកសេរីដែលមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះ នឹងអាចជួយជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យដោះស្រាយបានសមរម្យសម្រាប់ពួកគាត់។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ស្ថានទូតនីមួយៗក៏ចង់ឃើញការអភិវឌ្ឍមួយមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងគោរពភាពថ្លៃថ្នូររបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ ដោយមិនចង់ឱ្យមានការបាញ់ មិនចង់ឱ្យមានការកៀបសង្កត់ និងធ្វើអំពើអមនុស្សធម៌ណាមួយមកលើប្រជាពលរដ្ឋទេ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា ស្ថានទូតទាំងនេះនឹងមានទឹកចិត្តជួយជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យមានការសម្របសម្រួលឬក៏ពិភាក្សាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការផ្ដល់សំណងដែលពលរដ្ឋអាចទទួលយកបាន»។
បើតាមអ្នកស្រី អៀង សារី មន្ត្រីតាមស្ថានទូតនីមួយៗអនុញ្ញាតឱ្យតំណាងពលរដ្ឋចូលយកញត្តិទៅដាក់និងទទួលញត្តិរបស់ពួកគាត់ ក្នុងនោះ មន្ត្រីស្ថានទូតបារាំងបានសន្យាយកកង្វល់របស់អ្នកភូមិទៅជជែកជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីជំរុញឱ្យមានដំណោះស្រាយ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះពីអភិបាលស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង លោក អ៊ូច សាវឿន បានទេ នៅថ្ងៃពុធនេះ។
ប៉ុន្តែលោកធ្លាប់ប្រាប់វីអូឌីថា ការដោះស្រាយសំណងឬការកំណត់តម្លៃសំណងត្រឹម៨ដុល្លារជូនពលរដ្ឋនេះ គឺគ្មានការប្រែប្រួលឡើយ ព្រោះនេះជាគោលការណ៍កំណត់ដោយរបស់រដ្ឋាភិបាល។
អភិបាលស្រុករូបនេះឱ្យដឹងថា ក្រៅពីដោះស្រាយសំណង៨ដុល្លារក្នុង១ម៉ែត្រការ៉េ គឺពលរដ្ឋអាចទទួលយកការដោះដូរដីនៅកន្លែងផ្សេងបាន។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យមួយដោយផ្ដល់ដីរដ្ឋទំហំប្រមាណ២ ៦០០ហិកតា ដែលលាតសន្ធឹងលើស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ខេត្តកណ្ដាល និងស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគអាកាសយានដ្ឋានកម្ពុជា (CAIC) វិនិយោគរួមគ្នាជាមួយសាជីវកម្មក្រៅប្រទេស និងលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ដើម្បីអភិវឌ្ឍព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មីមួយនេះ។
កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន៣១ស្ថាប័នបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយស្នើដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្ដល់សំណងឱ្យបានសមស្របតាមតម្លៃទីផ្សារជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងរងផលប៉ះពាល់ដីធ្លីពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មីនេះ និងចៀសវាងនូវកិច្ចព្រមព្រៀងដោយមានការបង្ខិតបង្ខំ ដើម្បីរក្សានូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្សដែលទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
ក្រុមអង្គការទាំងនេះបានស្នើដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាល ត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីនេះតាមនីតិវិធី ដោយកោះហៅភាគីទំនាស់មកចរចាគ្នា ដោយឈរលើផលប្រយោជន៍ និងសេចក្ដីត្រូវការរបស់គ្រប់ភាគី ហើយភាគីទំនាស់និងអាជ្ញាធរគួររក្សាឱ្យបាននូវភាពអហិង្សា៕
