ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បបួលក្រុមអ្នករិះគន់ស្បថស្បែក្រោមបណ្ដាសាផ្សេងៗ ដែលនៅតែចោទប្រកាន់ថា គណបក្សគ្រប់គ្រងអំណាចលួចសន្លឹកឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់កន្លងទៅថ្មីៗនេះ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីភាពក្លាហាន ហើយហ៊ានទទួលយកការពិតចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ។
ថ្លែងនៅក្នុងវេទិកាមួយនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បង្ហាញជំហរថា ការបោះឆ្នោតនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល មានភាពចាស់ទុំរឿងកិច្ចការបោះឆ្នោតនេះគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ បើតាមលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ចំពោះការចោទប្រកាន់ថាគណបក្សដែលលោកដឹកនាំនេះចេះលួចសន្លឹកឆ្នោតរាល់ពេលបោះឆ្នោតម្តងៗនោះ វាពិតជាពិបាកទទួលយកណាស់ ព្រោះលោកមិនដឹងថាតើការលួចសន្លឹកឆ្នោតនេះត្រូវធ្វើដោយដោយរបៀបណានោះទេ។
ប្រតិកម្មចំពោះបញ្ហានេះ លោក ហ៊ុន សែន បានបន្តបបួលអ្នកដែលរិះគន់លោក ដោយមិនសំដៅចំឈ្មោះនេះ មកស្បថស្បែក្រោមហេតុផលផ្សេងៗ ដូចជាឱ្យរន្ទះបាញ់ជាដើម។
លោកបន្តថា៖ «ម៉េចបានថាស្បថជារឿងលេងសើច ថាជារឿងទាល់ច្រក? អ្នកខ្លះដល់ទៅរកអី មិនហ៊ានស្បថ ខ្លាចរន្ទះបាញ់ ព្រោះគេបបួលស្បថឱ្យរន្ទះបាញ់ អត់ហ៊ានស្បថ អាងថាស្បថគ្រាន់តែជាមនុស្សទាល់ច្រកតើ! អត់ទេ! ស្បថមិនមែនជារឿងលេងសើចទេ។ នៅប្រទេសយើងមិនទាន់បានស្បថ មិនទាន់មានសុពលភាព ត្រូវចាំឱ្យច្បាស់! តំណាងរាស្ត្ររូបណាដែលមិនទាន់បានចូលស្បថ តំណាងរាស្ត្ររូបហ្នឹងអត់ទាន់មានសុពលភាពទេ ត្រូវចាំឱ្យច្បាស់។ អ៊ីចឹងតើពួកអ្នកឯងដែលចោទថាគេលួចនេះ [លួចសន្លឹកឆ្នោតនេះ] ហ៊ានស្បថឱ្យរន្ទះបាញ់ឬអត់? ហ៊ានស្បថឱ្យងាប់តៃហោងឬអត់? យើងនិយាយគ្នាអញ្ចេះវិញម្ដង»។
បើទោះជាសារនយោបាយនៅពេលនេះរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី មិនសំដៅចំឈ្មោះអ្នកដែលចោទគណបក្សកាន់អំណាចថានៅតែបន្តលួចសន្លឹកឆ្នោត តាមរូបភាពចាស់ តែប្រហែលជាលោក ហ៊ុន សែន ចង់ផ្លែផ្កាឱ្យដៃគូនយោបាយរបស់លោក គឺលោក សម រង្ស៊ី។
គេសង្កេតឃើញថា ក្រោយប្រកាសលទ្ធផលបឋមភ្លាមៗអំពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នេះ គណបក្សនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានប្រកាសមិនពេញចិត្តចំពោះលទ្ធផលឆ្នោតបឋមនេះ ក្នុងនោះក៏មានគណបក្សភ្លើងទៀនដែរ។
ក្រោយពេលគណបក្សដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែងនូវការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នេះ ចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានជាបន្តបន្ទាប់អំពីលទ្ធផលឆ្នោតបឋមនេះ ចំណែកលោក សម រង្ស៊ី ក៏បានបង្ហាញនូវការយល់ឃើញរបស់ខ្លួនទាក់ទិនដំណើរការបោះឆ្នោតនេះដែរ។ ជាអ្នកនយោបាយចាស់វស្សា និងជាដៃគូនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលជាមួយលោក ហ៊ុន សែន លោក សម រង្ស៊ី បានហៅលទ្ធផលបឋមដែលគណបក្សភ្លើងទៀនទទួលបាននៅពេលនេះថា ជាលទ្ធផលដែលនៅសេសសល់ពីការលួចបន្លំប៉ុណ្ណោះ។
សម្រាប់លោក សម រង្ស៊ី សហស្ថាបនិកគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ លើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ថាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៥នេះ គណបក្សភ្លើងទៀន ត្រូវទទួលបានអាសនៈច្រើនជាងនេះ។ លោកបន្តថា ដោយសារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលេងផ្លូវកាត់ ទើបធ្វើឱ្យលទ្ធផលបឋមដែលប្រកាសដោយ គ.ជ.ប ចេញមកខុសពីការពិតទាំងស្រុងបែបនេះ។
លោកបន្តថា៖ «យើងឃើញថា សំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ គឺកើន គឺកើនខ្លាំងមែនទែន។ តែការកើននេះត្រូវគេកាត់បន្ថយតួលេខ។ គេច្បិចគេច្បាមបានសល់ប៉ុណ្ណឹង សល់២២%ហ្នឹង! មែនទែន មិនមែនសល់ត្រឹម២២%ហ្នឹងទេ ត្រូវគុណជាពីរជាបី។ ហើយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលគេអះអាងហ្នឹង គឺមិនមែនអ៊ីចឹងទេ ពីព្រោះ គ.ជ.ប នៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃគេ »។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការនិចហ្វិក លោក សំ គន្ធាមី ឱ្យដឹងថា ពាក្យស្បថស្បែមានភាពខុសគ្នារវាងស្បថចូលកាន់តំណែងរបស់ប្រធានាធិបតី ឬតំណាងរាស្រ្ត និងស្បថចង់ឈ្នះចង់ចាញ់ក្នុងហេតុផលអ្វីមួយ ដែលចំណុចទាំងពីរនេះ គឺមិនអាចឡូកឡំគ្នាបានទេ។ លោកថា ការស្បថដោយចង់ឈ្នះចង់ចាញ់ ជារឿងដែលគួរឱ្យអស់សំណើច ហើយក៏មិនខុសពីល្បែងក្មេងលេងដែរ។
បើតាមលោក សំ គន្ធាមី ការចោទប្រកាន់ថាមានការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត គឺភាគីពាក់ព័ន្ធមានសម្អាងហេតុនីមួយៗរបស់គេត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើដំណើរការបោះឆ្នោតអនុវត្តទៅដោយតម្លាភាព និងមិនមានការបិទបាំង ពេលប្រកាសលទ្ធផលឆ្នោតបឋម ប្រហែលមិនមានបញ្ហាកើតឡើង ក្រោយការបោះឆ្នោតត្រូវបិទបញ្ចប់នៅតាមការិយាល័យនោះទេ។
លោកបន្តថា៖ «រឿងលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតហ្នឹងនេះទេ ដោយសារបញ្ហាហ្នឹង គេឃើញការិយាល័យមានគណបក្សនយោបាយមួយចំនួន គេឃើញការិយាល័យបានបិទទ្វារ បិទបង្អួច និងបិទទ្វារ ដូច្នេះវាអត់មានតម្លាភាព។ នេះគ្រាន់តែជាការសង្ស័យថា ការរាប់សន្លឹកឆ្នោតហ្នឹងមានភាពមិនប្រក្រតី វាអត់តម្លាភាព។ ទាំងនេះហើយដែលគេចោទថាមានការលួចបន្លំអ៊ីចឹងទៅ។ តាមពិត អ្នកចោទហ្នឹងគឺមានហេតុផលអ៊ីចឹង។ តាមខ្ញុំយល់ គឺរឿងបិទទ្វារហ្នឹងឯង បិទទ្វារតាមការិយាល័យរាប់សន្លឹកឆ្នោត និងបិទបង្អួចអីហ្នឹង។ បញ្ហារឿងបបួលស្បថអីនេះ អានេះជារឿងក្រៅផ្លូវការទេ វាអត់មែនជារឿងច្បាប់អីទេ»។
គ.ជ.ប បានប្រកាសលទ្ធផលបឋមរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា បង្ហាញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបានសំឡេងនាំមុខ គណបក្សភ្លើងទៀន ដែលបានត្រឹមតែ៤ឃុំប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមឃុំសង្កាត់សរុបទាំង១ ៦៥២នៅទូទាំងប្រទេស។ ក្រោយលទ្ធផលបឋមត្រូវបានប្រកាស អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក សុន ឆ័យ បញ្ជាក់ក្នុងសន្និសីទមួយថា នឹងមិនធ្វើបាតុកម្មតវ៉ាលទ្ធផលឆ្នោតបឋមនេះទេ។ ប៉ុន្តែអនុប្រធានរូបនេះ លើកឡើងថា ការនៅស្ងៀមនេះមិនមែនមានន័យថា គណបក្សភ្លើងទៀន យល់ស្របថាដំណើរការបោះឆ្នោតនេះថាមានភាពត្រឹមត្រូវ សេរី និងយុត្តិធម៌នោះឡើយ។
បើតាមអ្នកនយោបាយចាស់វស្សារូបនេះ អ្វីដែលគណបក្សភ្លើងទៀនត្រូវបន្តធ្វើ គឺចង់មានការចរចាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការកែទម្រង់ស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ដែលហៅកាត់ថា គ.ជ.ប។
យ៉ាងនេះក្តី លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានប្រកែកនៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទនេះថា គណបក្សកាន់អំណាចដែលទទួលបានមេឃុំ-ចៅសង្កាត់ប្រមាណ៩៩% សម្រាប់ការបោះឆ្នោតលើកនេះ មិនត្រូវការចរចាណាមួយជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀនទេ។ លោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហើបថា ប្រសិនបើគណបក្សណា ចង់ពិគ្រោះយោបល់ គួរធ្វើឡើងជាមួយ គ.ជ.ប វិញចុះ ព្រោះគណបក្សគ្រប់គ្រងអំណាចក៏ជាគូប្រកួតមួយដែរ ដែលមិនត្រូវការការចរចាណាមួយឡើយ។
បើតាមលោក ហ៊ុន សែន បានទស្សន៍ទាយទុកជាមុនថា ដោយមើលឃើញជើងក្រោម គណបក្សនយោបាយផ្សេងគ្រប់គ្រងអំណាចប្រមាណ ២០%ទៅហើយ ដូច្នេះការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តនៅឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជានឹងលែងរងការរិះគន់ថាជារដ្ឋាភិបាលឯកបក្សទៀតហើយ។
ចំណែកលទ្ធផលផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ នីតិកាលទី៥នេះ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត នឹងប្រកាសនៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខនេះ៕
