ប្រជានេសាទនៅសង្កាត់ព្រែកត្នោត ក្រុងបូកគោ ខេត្តកំពត បារម្ភពីការបាត់បង់កន្លែងអាស្រ័យផលសម្រាប់ការនេសាទ ខណៈមានបុគ្គលដែលពួកគាត់មិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណបានធ្វើសកម្មភាពចាក់ដីលុបព្រៃកោងកាងក្នុងដែនសហគមន៍។
ប្រធានសហគមន៍ព្រែកត្នោត លោក អ៊ុក សុវណ្ណារិទ្ធិ ប្រាប់វីអូឌីនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ មានបុគ្គលមិនស្គាល់ឈ្មោះ បានធ្វើសកម្មភាពចាក់ដីលុបព្រៃកោងកាង ក្នុងសហគមន៍ព្រែកត្នោត ជិត១ ០០០ម៉ែត្រការ៉េ ប៉ុន្តែត្រូវបានផ្អាកវិញ ក្រោយពីប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ាប្រឆាំង។ ប្រធានសហគមន៍រូបនេះបន្តថា រូបលោកក៏ដូចប្រជានេសាទផ្សេងទៀត មិនចង់ឱ្យមានការចាក់ដីលុបព្រៃកោងកាង ឬដីព្រៃសហគមន៍ដែលពួកគាត់ខំការពារនោះទេ ដោយបារម្ភមានការរំលោភបន្ថែមទៀត និងប៉ះពាល់ដល់ការអាស្រ័យផលរបស់ប្រជានេសាទ។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ្នកដែលមកធ្វើហ្នឹងមិនដឹងជាគាត់ឈ្មោះអីទេ។ ដីដែលគាត់ចាក់ហ្នឹងជាដីព្រៃកោងកាង ដែលដីរបស់គាត់នៅជាប់ដីព្រៃកោងកាងហ្នឹងដែរ ហើយកន្លែងដែលគាត់ចាក់លុបហ្នឹង គាត់ថាគម្រោងធ្វើជាកញ្ចុះ។ ប្រជាសហគមន៍បារម្ភខ្លាចគាត់ធ្វើអ៊ីចឹងទៅ ហើយគាត់បារម្ភខ្លាចថ្ងៃក្រោយមានការរំលោភយកកាន់តែធំទៅៗថែមទៀត។ វាមានផលប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលនេសាទទឹករាក់»។
ប្រជានេសាទម្នាក់ទៀត លោក ម៉ៅ ចូច និយាយថា លោកមិនពេញចិត្តចំពោះសកម្មភាពចាក់ដីលុបព្រៃកោងកាងនេះទេ ដោយបារម្ភប៉ះពាល់ដីព្រៃសហគមន៍ និងការនេសាទរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកស្នើដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសអាជ្ញាធរនៅសង្កាត់ព្រែកត្នោត ចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ឱ្យបានទាន់ពេលវេលា ដើម្បីកុំឱ្យព្រៃកោងកាង និងដីព្រៃសហគមន៍ព្រែកត្នោត បន្តរងការខូចខាតបន្ថែមទៀត ខណៈប្រជាពលរដ្ឋខំដាំនិងការពារ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចទទួលយកបានទេ ដែលគេមកចាក់លុបអ៊ីចឹងនោះ ព្រោះដីសហគមន៍ជាដីរបស់រដ្ឋ ហើយប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកការពារ ដល់គេមកធ្វើអ៊ីចឹង យើងមិនអាចទទួលយកបានទេ។ យើងបារម្ភខ្លាចនៅយូរៗទៅ វាកាន់តែរាលដាលទៅ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កន្លែងប្រជាពលរដ្ឋគាត់ប្រកបមុខរបរនេសាទ អ្នករាវខ្យង រាវគ្រែង នៅតំបន់ជិតៗហ្នឹង»។
ចៅសង្កាត់ព្រែកត្នោត លោក គង់ ប៊ុនរ៉ា បានទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានករណីចាក់ដីលុបព្រៃកោងកាងក្នុងសហគមន៍នេសាទព្រែកត្នោតមែន ប៉ុន្តែលោកមិនបានប្រាប់ឈ្មោះអ្នកធ្វើសកម្មភាពចាក់ដីនោះទេ។ លោកថា ការចាក់ដីលុបព្រៃកោងកាងនេះ ជនបង្កមិនបានជូនដំណឹងឬសុំការអនុញ្ញាតពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឡើយ។
ចៅសង្កាត់រូបនេះបន្តថា អាជ្ញាធរសង្កាត់បានធ្វើរបាយការណ៍ជូនរដ្ឋបាលក្រុងបូកគោរួចហើយ ថាតើត្រូវមានវិធានការឬចំណាត់ការយ៉ាងណាជុំវិញករណីនេះ ក្រោយសកម្មភាពចាក់ដីលុបព្រៃកោងកាងនោះត្រូវបានផ្អាក។
លោកបន្ថែមថា៖ «ក្រុមការងារយើងចុះពិនិត្យមើលរួចហើយ ប៉ុន្តែវិធានការយ៉ាងម៉េចទៀតនោះ យើងរង់ចាំការចូលរួមសហការឬការសម្រេចពីខាងក្រុងដែរ។ ការចាក់លុបហ្នឹងវាមិនច្រើនទេ តិចតួចដែរទេ បើតាមយើងចុះពិនិត្យមើលជាក់ស្តែង ព្រោះដីគាត់ហ្នឹងជាប់ព្រៃកោងកាងហ្នឹងដែរ»។
មន្រ្តីសម្របសម្រួលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូប្រចាំខេត្តកំពត លោក ប៉ែន វុទ្ធា មានប្រសាសន៍ថា នៅខេត្តកំពត ករណីចាក់ដីរំលោភយកឆ្នេរសមុទ្រ ចំណីព្រែក និងព្រៃកោងកាង បានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែហាក់មិនមានចំណាត់ការតឹងរ៉ឹងទៅលើអ្នករំលោភបំពានឡើយ។ លោកបន្តថា បើអាជ្ញាធរនៅតែធូររលុង មិនមានចំណាត់ការឬវិធានការផ្លូវច្បាប់ណាមួយឱ្យតឹងរ៉ឹងទៅលើជនប្រព្រឹត្តទេនោះ ធនធានដែលជាសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ដូចជា ឆ្នេរសមុទ្រ មាត់ព្រែក ព្រៃកោងកាង និងដីរដ្ឋ ជាដើម នឹងក្លាយជាសម្បត្តិឯកជន ហើយធនធានទាំងនោះនឹងរងការបាត់បង់។
លោកបន្ថែមថា៖ «អាជ្ញាធរគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យមែនទែន ចំពោះការទន្ទ្រានយកដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ជាពិសេសព្រៃកោងកាង ព្រោះយើងបានដឹងហើយថា នៅខេត្តកំពត ចំនួនព្រៃកោងកាងមានចំនួនតិចតួច ប៉ុន្តែការទន្ទ្រានយកដី និងការកាប់ព្រៃកោងកាង ពីសំណាក់ពលរដ្ឋនិងក្រុមអ្នកមានលុយមានអំណាចផង មានចំនួនធំធេង។ អ៊ីចឹង បើអាជ្ញាធរនៅតែបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យក្រុមឈ្មួញ និងអ្នកមានលុយមានអំណាច បន្តធ្វើសកម្មភាពអ៊ីចឹងទៀត អត់មានចំណាត់ផ្លូវច្បាប់ឱ្យតឹងរ៉ឹងទេ សម្បតិ្តសាធារណៈរបស់រដ្ឋទាំងនោះនឹងវិនាសហិនហោច»។
បើតាមប្រធានសហគមន៍ព្រែកត្នោត លោក អ៊ុក សុវណ្ណារិទ្ធិ សហគមន៍នេសាទព្រែកត្នោត មានផ្ទៃដីសរុប១ ១៦៨ហិកតា និងបានចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ នៅឆ្នាំ២០១១។
មាត្រា៩៨ នៃច្បាប់ស្ដីពីជលផល បានចែងថា ការកាប់ឆ្ការ គាស់រាន ឈូសឆាយព្រៃលិចទឹក និងព្រៃកោងកាង ឬហ៊ុមព័ទ្ធកាន់កាប់ព្រៃលិចទឹក និងព្រៃកោងកាង ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពី៣ឆ្នាំទៅ៥ឆ្នាំ ហើយវត្ថុតាងទាំងអស់ត្រូវរឹបអូសជាសម្បត្តិរដ្ឋឬបំផ្លាញចោល។ ចំណែកមាត្រា១០២ នៃច្បាប់ដដែលនេះ បានបញ្ជាក់ថា បើបទល្មើសនោះប្រព្រឹត្តឡើងដោយអាជ្ញាធរដែនដី មន្ត្រីនគរបាល មន្ត្រីយោធា និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពី១ឆ្នាំទៅ៣ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី៥លានរៀល ទៅ៥០លានរៀល៕
