មេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យគណបក្សប្រឆាំង លើកឡើងថា សកម្មជនគណបក្សរបស់ខ្លួនមិនតិចជាង៣០នាក់ទេ ត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខលបវាយប្រហារ រហូតបង្កឱ្យមានរបួសស្នាមក្នុងកម្រិតស្រាលនិងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយមានអ្នកខ្លះទៀតត្រូវទទួលមរណភាព ប៉ុន្តែជនដៃដល់ក្នុងអំពើហិង្សាកន្លងទៅនេះមិនត្រូវបាននាំខ្លួនមកផ្ដន្ទាទោសម្ដងណានៅឡើយទេ។
លោក សំ សុគង់ មេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលតុលាការបានរំលាយ ថ្លែងនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា មានជនរងគ្រោះមិនតិចជាង៣០នាក់ទេដែលត្រូវបានគេលបវាយប្រហារ ហើយសកម្មភាពបែបនេះបានកើតឡើងជាញឹកញាប់ ជាពិសេសនៅក្រោយពេលដែល «គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ» ត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយ កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧មក។ ប្រភពដដែលបន្តថា អំពើហិង្សាភាគច្រើនប្រឆាំងសកម្មជនគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលកន្លងមកនេះ គឺត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខលបវាយពីក្រោយ ហើយជួនកាលវាយដោយចំពោះមុខក៏មានដែរ ប៉ុន្តែអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសតែងរួចខ្លួនជាដរាប។
លោកបន្តថា៖ «និយាយទៅ បើយើងគិតមកដល់ពេលនេះ ទាក់ទងករណីហ្នឹងមានជាង៣០ករណីហើយ។ អំពើហិង្សាកើតឡើងមានវាយពីក្រោយ មានហិង្សាអីផ្សេងៗ វាមានជាង៣០ករណីហើយ។ បើនិយាយឱ្យត្រង់ទៅ បញ្ហានេះកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១៨មក រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ យើងសង្កេតឃើញតាំងពីមានការរំលាយបក្សសង្គ្រោះជាតិមក កើតមានអំហិង្សាហ្នឹងជាហូរហែមកហើយ »។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ មន្រ្តីនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោកឧត្ដមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ ឱ្យដឹងថា ក្នុងនាមសមត្ថកិច្ច ពិតជាមិនចង់ឃើញហេតុការណ៍ហិង្សាបែបនេះកើតឡើងទាល់តែសោះ។ លោកបន្តថា ឱ្យតែពលរដ្ឋកម្ពុជា មិនថាសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ឬអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះទេ គឺពួកគេសុទ្ធតែទទួលបាននូវការការពារដូចគ្នា ដោយមិនរើសអើងនិន្នាការនយោបាយណាមួយនោះឡើយ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីមានហេតុការណ៍កើតឡើង លោកបញ្ជាក់ថា មិនដែលឃើញម្ចាស់បណ្ដឹងប្ដឹងមកសមត្ថកិច្ច ដើម្បីឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ឬស្វែងរកយុត្តិធម៌ម្តងណានោះទេ។
លោកបន្តថា៖ «រឿងនេះ ខ្ញុំគិតថាជារួម ខ្ញុំនិងសមត្ថកិច្ចក៏មានការសោកស្តាយ និងសូមចូលរួម និយាយរួម ពិបាកដូចតែជនរងគ្រោះអ៊ីចឹងដែរ នៅពេលដែលរកមិនឃើញ ព្រោះយើងមិនទាន់បានរកយុត្តិធម៌ឱ្យជនរងគ្រោះ។ ក្នុងនាមជាសមត្ថកិច្ច យើងមិនគិតថាអ្នកណាជាអ្នកណាទេ។ ប៉ុន្តែវាមានកន្លែងសម្រាប់ជនរងគ្រោះនោះ ពេលដែលគាត់រងគ្រោះហើយ ភាគច្រើនគាត់មិនដែលមករកសមត្ថកិច្ចយើងមុនទេ។ គាត់តែងតែចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថាជាការគំរាមកំហែង ជារឿងនយោបាយ និងបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព ហើយគាបសង្កត់បក្សប្រឆាំងអ៊ីចឹងទៅ»។
បើតាមលោកឧត្ដមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ ដើម្បីអាចឱ្យសមត្ថកិច្ចមានតម្រុយក្នុងការបើកផ្លូវ ដើម្បីឈានទៅកំណត់អត្តសញ្ញាណជងសង្ស័យក្នុងសំណុំរឿងនីមួយៗបាន លុះត្រាតែភាគីពាក់ព័ន្ធចូលរួមសហការជាមួយសមត្ថកិច្ចជាមុន ទើបជួយឱ្យដំណើរការក្តីនេះបានលឿននិងមានប្រសិទ្ធភាព។ ប៉ុន្តែលោកសង្កេតឃើញថា រាល់មានរឿងក្តីកើតឡើង ជនរងគ្រោះតែងផ្តល់ព័ត៌មានទៅអង្គភាពព័ត៌មាន ហើយចាត់ទុកថា សំណុំរឿងនេះគឺជារឿងនយោបាយ ក្នុងទិសដៅវាយប្រហារមកលើសមត្ថកិច្ច។
តែយ៉ាងណា សម្រាប់មេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលតុលាការបានរំលាយ លោក សំ សុគង់ អះអាងថា តាមពិតទៅ ជនរងគ្រោះបានដាក់បណ្តឹងជាហូរហែ ទាំងក្នុងតំណាក់កាលនគរបាលយុត្តិធម៌ និងតុលាការ ប៉ុន្តែគ្រប់ករណីមិនដែលឃើញមានចំណាត់ការ ឬមានការឆ្លើយតបបែបណា ជុំវិញបណ្តឹងទាំងនោះនៅឡើយទេ ក្នុងរយៈពេលជិត៥ឆ្នាំមកនេះ។
លោកបន្តថា៖ «មកដល់ពេលនេះ ជនរងគ្រោះតែងតែប្តឹងទៅអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ហើយបណ្តឹងខ្លះនៅអាជ្ញាធរ ហើយបណ្តឹងខ្លះនៅតុលាការ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានចំណាត់ការ ឬក៏គេហៅថាធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពនៃការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានលម្អិតនៅឡើយទេ។ ទាក់ទងការចាប់ជនល្មើសមកអនុវត្តទោសហ្នឹង ក៏មិនទាន់ឃើញមានដែរ» ។
បើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកមេធាវី សំ សុគង់ ក្នុងចំណោមការប្រើប្រាស់ហិង្សាទាំងជាង៣០ករណីនេះ មានប្រមាណ១០សំណុំរឿងគឺជាហិង្សាក្នុងកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរបំផុត រហូតបណ្តាលឱ្យជនរងគ្រោះត្រូវពិការអស់មួយជីវិតក៏មានដែរ។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កាលពីដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ បានព្រមានដោយផ្ទាល់មាត់ ដោយបញ្ជាឱ្យសមត្ថកិច្ចកុំញញើតបំផ្លាញមនុស្ស ដែលលោកចាត់ទុកថា ជាក្រុមបំផ្លាញសន្តិភាពក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោក ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឱ្យកម្ពុជាវិលទៅរកសង្រ្គាមស៊ីវិលឡើងវិញ។ ថ្មីៗទៀតនេះ កាលពីថ្ងៃទី១៦ និងថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា នៅក្នុងមហាសន្និបាតវិសាមញ្ញនៃមជ្ឈិមបក្សរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏បានលើកឡើងពីការបរាជ័យនៃផែនការរបស់ក្រុមប្រឆាំង ដែលគណបក្សកាន់អំណាចហៅថាជា «ក្រុមជ្រុលនិយម» ហើយប៉ុនប៉ងចង់បំផ្លាញការដឹកនាំរបស់គណបក្សចាស់វស្សាមួយនេះ។
នាយកចាត់ការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា គ្រប់ករណីព្រហ្មទណ្ឌមិនចាំបាច់ជនរងគ្រោះប្តឹងទាមទារយុត្តិធម៌ទេ ព្រោះបើផ្អែកតាមគោលការណ៍និងនីតិវិធី គឺសមត្ថកិច្ចនគរបាលយុត្តិធម៌ និងតំណាងអយ្យការទៅវិញទេ ដែលជាអ្នកខ្វល់ខ្វាយក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ នៅពេលណាទទួលព័ត៌មានស្តីពីអំពើហិង្សាកើតឡើង។
លោកបន្តថា៖ «មន្រ្តីនគរបាលយុត្តិធម៌ ហើយនិងព្រះរាជអាជ្ញា គឺជាអ្នកធានាការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់សង្គម និងសម្រាប់ជនរងគ្រោះ។ អ៊ីចឹងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ព្រះរាជអាជ្ញាគឺជាដើមបណ្តឹងនៃបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌ ចំណែកឯជនរងគ្រោះគ្រាន់តែជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីទេ។ អ៊ីចឹងការស្វែងរកភស្តុតាងនៅក្នុងរឿងព្រហ្មទណ្ឌ មិនមែនជាជនរងគ្រោះទេ គឺនគរបាលយុត្តិធម៌ និងព្រះរាជអាជ្ញា។ វាខុសពីរឿងរដ្ឋប្បវេណី។ អ៊ីចឹងករណីព្រហ្មទណ្ឌលដែលបានកើតឡើង ទោះបីជាបានទទួលបណ្តឹងពីជនរងគ្រោះ ឬមិនបានទទួល ប៉ុន្តែបានទទួលព័ត៌មានសង្ស័យអំពីព្រហ្មទណ្ឌបទល្មើសដែលកើតឡើង ព្រះរាជអាជ្ញាលោកអាចដឹកនាំនគរបាលយុត្តិធម៌ បើកការស៊ើបអង្កេតបឋម ដើម្បីស្វែងរកការពិត»។
បើទោះបែបណា លោក អំ សំអាត នៅតែមើលឃើញថា អំពើឃាតកម្មដែលបានកើតឡើងទៅលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំង អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកវិភាគសង្គម ជាដើម យុត្តិធម៌ពិតប្រាកដសម្រាប់ពួកគេនៅតែមិនទាន់ទទួលបាននៅឡើយ។ ការណ៍នេះ លោកចាត់ទុកថា នាំឱ្យរដ្ឋាភិបាលរងនូវការទិតៀនថាជារដ្ឋាភិបាលដែលបណ្តុំទៅដោយអំពើនិទណ្ឌភាពចាក់ស្រែះនៅក្នុងសង្គម៕
