អ្នកឃ្លាំមើលមួយចំនួនបង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា ក្រុមឧក្រិដ្ឋជននឹងប្រើប្រាស់ប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាដែនដីសម្រាប់លាងលុយខុសច្បាប់ បង្កជាឧបសគ្គដល់ប្រព័ន្ធធនាគារ សេដ្ឋកិច្ច និងការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគ បើកម្ពុជាមិនអាចរើខ្លួនពីបញ្ជីខ្មៅនៃការជួញដូរមនុស្សរបស់អាមេរិកបានទេនោះ។
កង្វល់នេះបានកើតឡើងក្រោយពីសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២នេះ បានចេញរបាយការណ៍ថ្មីមួយដាក់ប្រទេសមួយចំនួនក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃការជួញដូរមនុស្សរបស់ខ្លួន ក្នុងនោះមានទាំងកម្ពុជាផងដែរ។
វិធានការនេះ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី មើលឃើញថា ចំណាត់ថ្នាក់នេះបានប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់កម្ពុជា ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថា កម្ពុជាជាជម្រកនៃក្រុមឧក្រិដ្ឋជនអន្តរជាតិប្រើប្រាស់ជាទីផ្សារសម្រាប់ជួញដូរមនុស្ស។
លោកគិតថា បញ្ហានេះនឹងបង្កឱ្យមានបទឧក្រិដ្ឋច្រើនទៀតអាចនឹងកើតឡើងនៅកម្ពុជា បើរដ្ឋាភិបាលមិនពង្រឹងវិធានការទប់ស្កាត់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
លោក ពិសី គូសបញ្ជាក់ថា បើបញ្ហានេះនៅតែបន្តអូសបន្លាយ ផលលំបាកធំមួយទៀតរបស់កម្ពុជានោះ គឺឧក្រិដ្ឋជននឹងប្រើប្រាស់ដែនដីកម្ពុជាធ្វើជាកន្លែងលាងលុយខុសច្បាប់ ដោយពួកគេតែងតែប្រើប្រាស់មធ្យោបាយទុច្ចរិត ដើម្បីបានចំណូល ហើយលាងលុយខុសច្បាប់ទាំងនោះពីរូបភាពប្រព្រឹត្តបទល្មើស ទៅជាលុយដែលទទួលស្គាល់ដោយយន្តការហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ។
បញ្ហានេះ លោកបារម្ភថា កម្ពុជានឹងធ្លាក់ទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃប្រទេសលាងលុយមួយកម្រិតទៀត ខណៈកម្ពុជាពេលនេះត្រូវបានគេដាក់ក្នុងបញ្ជីប្រផេះ ឬប្រទេសតាមដាននៃការលាងលុយខុសច្បាប់។
លោកថា៖ «កាលណាប្រទេសយើងមានការជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅហ្នឹង គឺជាអូតូម៉ាទិកតែម្ដង គឺយើងអាចជាដែនដីមួយដែលមានហានិភ័យនៅក្នុងការជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការលាងលុយកខ្វក់ [លុយខុសច្បាប់] ដែលអាហ្នឹងជាបញ្ហាមួយធំណាស់ដល់ចរន្តនៃការវេរលុយចេញចូលកម្ពុជា»។
បើតាមលោក ប៉ិច ពិសី បញ្ហានេះ កម្ពុជានឹងបាត់ឱកាសក្នុងការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគដែលមានសក្ដានុពល ដែលមានស្តង់ដារ និងមានបញ្ហាផ្ទេរប្រាក់ពីកម្ពុជាទៅក្រៅប្រទេស និងពីក្រៅប្រទេសមកកម្ពុជា តាមយន្តការហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង យល់ថា បើកម្ពុជាមិនអាចទប់ស្កាត់បញ្ហានេះបានទេ នឹងប៉ះពាល់ដល់វិស័យធនាគារ សេដ្ឋកិច្ច និងវិនិយោគ ដែលបញ្ហានេះ លោកផ្តល់ជាយោបល់ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវហ៊ានវះកាត់មន្ត្រីពុករលួយ ទើបអាចទប់ស្កាត់បាន។
លោកថា៖ «យើងព្យាយាមពង្រឹងវិស័យតុលាការឱ្យខ្លាំង និងដាក់ទោសទណ្ឌឱ្យបានច្បាស់លាស់សម្រាប់អ្នកដែលមានការពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗហ្នឹង ត្រូវហ៊ានដាក់ទោសទណ្ឌដោយមិនយោគយល់ ធ្វើបានហើយ»។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ក្នុងបញ្ជីប្រផេះ តាមដានរយៈពេល៤ឆ្នាំមកហើយលើការជួញដូរមនុស្ស មុនធ្លាក់ក្នុងបញ្ជីខ្មៅដូចពេលនេះ។ លោកយល់ថា ផ្នែកមួយនៃបញ្ហានេះអាចមកពីគេមើលឃើញថា កម្ពុជាខ្វះឆន្ទៈក្នុងការប្តេជ្ញាចិត្ត ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរមនុសុ្ស ដូចអ្វីដែលកម្ពុជាបានសន្យាឬផ្តល់សច្ចាប័នក្នុងក្របខណ្ឌអន្តរជាតិ។
លោកថា៖ «យើង៤ឆ្នាំហើយនៅក្នុងបញ្ជីប្រផេះ អ៊ីចឹងបើឆន្ទៈពិតប្រាកដ យើងអត់បានធ្វើទេ វាអាចចូលទៅក្នុងបញ្ជីលាងលុយកខ្វក់ បញ្ជីខ្មៅហ្នឹងទៀត អាហ្នឹងធ្ងន់ធ្ងរជាងអា EBA [ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប] និង GSP [ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក] ហ្នឹងទៀត»។
ការដាក់កម្ពុជាក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៅពេលនេះ ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកសម្អាងថា ការជួញដូរជនបរទេសចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងមានការកើនឡើង ក៏ដូចជាការរំលោភបំពានផ្សេងទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យការងារ ពលករចំណាកស្រុក ហើយមន្ត្រីមួយចំនួនសមគំនិតក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
តែយ៉ាងណា ក្រៅពីដាក់កម្ពុជាក្នុងបញ្ជីខ្មៅ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកក៏បានអំពាវនាវឱ្យកម្ពុជាបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងនឹងប្រតិបត្តិការឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត រួមទាំងការចោទប្រកាន់ពីការងារដោយបង្ខំ និងប្រឆាំងនឹងមន្ត្រីដែលសមគំនិតក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោកនេះ និងឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរដែលពាក់ព័ន្ធ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ក្នុងពិធីមួយកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២នេះ បានបង្ហាញការខកចិត្តការដែលសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់កម្ពុជាក្នុងចំណោមប្រទេសដែលថាគ្មានឆន្ទៈទប់ស្កាត់ការជួញដូរមនុស្សបែបនេះ ខណៈលោកថា ក្រុមការងាររបស់រដ្ឋាភិបាលបានសហការជាមួយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដៃគូ រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសនេះ។
យ៉ាងណា លោក ស ខេង បង្ហាញការតាំងចិត្តបន្តស្វែងរកមូលហេតុនៅពីក្រោយបញ្ហានេះ ដើម្បីធ្វើការកែលម្អចំណុចសេសសល់ ដោយសម្អាងថា ចំណាត់ថ្នាក់នេះអាចជាការបើកផ្លូវមួយឱ្យកម្ពុជារងនូវការដាក់ទណ្ឌកម្មផងដែរ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា យើងនៅតែមានឆន្ទៈ ហើយនិងរឹតបន្តឹងកិច្ចការនេះ ខ្ញុំនឹងរួមជាមួយសហការី ដើម្បីត្រួតពិនិត្យឱ្យបានហ្មត់ចត់ថា តើនៅសល់បញ្ហាអី? ហើយមូលហេតុអីបានវាទៅអ៊ីចឹង?»
យ៉ាងនេះក្តី អ្នកជំនាញនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ផ្តល់ជាទស្សនៈថា កម្ពុជាអាចចេញផុតពីបញ្ហានេះបាន បើអ្នកនយោបាយកាន់អំណាចគិតប្រយោជន៍ជាតិ ពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តច្បាប់ ដោយឈរលើយន្តការអន្តរជាតិ មិនសម្អាងតែលើស្តង់ដារកម្ពុជា ទាំងវិធានការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរមនុស្ស ទប់ស្កាត់បទល្មើសគ្រឿងញៀន ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាដើមនោះ៕
