ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតំបន់អង្គរ ដែលបានស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរទីលំនៅទៅនៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯកកាលពី២ឆ្នាំមុន បានចាកចេញពីផ្ទះសម្បែង ក្រោយពួកគេជួបបញ្ហាជីវភាព ដោយសារទីតាំងថ្មីនេះគ្មានមុខរបរសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត។
កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមការងាររបស់វីអូឌី បានចុះទៅសង្កេតផ្ទាល់ដល់តំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯក ដើម្បីពិនិត្យមើលការរស់នៅ និងជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរទីលំនៅពីតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ទៅរស់នៅភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក ឃុំរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប កាលពី២ឆ្នាំមុន។ នៅទីនោះ គេសង្កេតឃើញមានផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានចាក់សោរទ្វារ និងទុកផ្ទះចោល ខណៈផ្ទះខ្លះមានដាក់លេខទូរសព្ទសម្រាប់ទំនាក់ទំនងរកផ្ចាស់ផ្ទះ ក្នុងករណីមានការចាំបាច់ផងដែរ។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានផ្ទះនៅភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក អ្នកស្រី នូ សុភា ប្រាប់វីអូឌីថា គ្រួសារអ្នកស្រីបានស្ម័គ្រដោះដូរលំនៅឋានពីមាត់ស្ទឹងសៀមរាប ក្នុងក្រុងសៀមរាប ទៅរស់នៅភូមិធម្មជាតិរុនតាឯកនេះកាលពីឆ្នាំ២០២០ ប៉ុន្តែក្រោយការដោះដូរទៅកាន់ទីតាំងថ្មីនេះ គ្រួសារអ្នកស្រីជួបការលំបាកជាខ្លាំងក្នុងជីវភាពគ្រួសារ ដោយសារតែពុំមានមុខរបរសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត។
អ្នកស្រីបន្តថា គ្រួសាររបស់គាត់ដែលមានសមាជិក៥នាក់បានសម្រេចចិត្តចាក់សោរផ្ទះចោល និងបានត្រលប់ទៅជួលផ្ទះគេ ស្នាក់នៅក្នុងទីរួមខេត្ត រយៈពេលជាង១ឆ្នាំហើយ ដើម្បីរកការងារធ្វើនៅទីនោះ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «នៅតំបន់នោះអត់មានការងារអីធ្វើទេ បើមាន មានតែអ្នកភូមិចាស់ គេធ្វើដំណាំ គេធ្វើស្រែ! ចំណែកពួកខ្ញុំអ្នកចូលថ្មីពីតំបន់មាត់ស្ទឹងសៀមរាបទៅនៅទីនោះ ពួកខ្ញុំអត់មានការងារនៅហ្នឹងទេ គឺតាំងពីដើម ពួកខ្ញុំការងារនៅទីរួមខេត្តទាំងអស់គ្នា»។
អ្នកស្រី សេង អូន អាយុ៧០ឆ្នាំ រស់នៅភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក ឃុំរុនតាឯក បានឱ្យដឹងថា គ្រួសារអ្នកស្រីបានស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរលំនៅឋានពីមាត់ស្ទឹងសៀមរាប មករស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯកនេះកាលពីឆ្នាំ២០២០ដែរ ដោយទទួលបានដីឡូត៍ទំហំ «២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រ» ពីរដ្ឋាភិបាល។
ពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា រយៈពេលជាង២ឆ្នាំមកនេះ គ្រួសារអ្នកស្រី និងពលរដ្ឋដែលស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរផ្សេងទៀត បានជួបការលំបាកក្នុងជីវភាពជាខ្លាំង ដោយសារទីតាំងនេះ គ្មានមុខរបរ និងការងារល្អសម្រាប់ធ្វើ ហើយអ្នកភូមិមួយចំនួនបានចាក់សោរផ្ទះទុកចោល និងចំណាកស្រុកទៅរកការងារធ្វើកន្លែងផ្សេងៗទៀត ដែលធ្វើឱ្យភូមិអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីមួយនេះមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់។
ស្ត្រីវ័យចំណាស់រូបនេះបន្ថែមថា អ្នកស្រីរស់នៅសព្វថ្ងៃ គឺពឹងលើការលក់ដូរបន្តិចបន្តួចនៅផ្ទះ និងបានប្រាក់ខ្លះពីកូនៗដែលបានធ្វើចំណាកស្រុកផ្ដល់មកឱ្យចាយខ្លះតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ការពីមុន មានប្រជាពលរដ្ឋនៅច្រើនដែរ ប៉ុន្តែដល់នៅទៅ វាអត់មានអីហូប រកអត់បាន ហើយគ្នាសម្រេចចិត្តត្រលប់ទៅ[ទីរួម]ខេត្តវិញ។ អ្នកខ្លះ កូនចំណាកស្រុក! អ្នកខ្លះ ម្តាយរើសអេតចាយ! ខ្លះស៊ីឈ្នួលលាងចានឱ្យគេ បានលុយបានកាក់ទិញអីស៊ីទៅ។ មកនៅនេះ គ្នាមានអីណា! អត់! នៅនេះលក់អីមិនដាច់ដែរ មើលខ្ញុំលក់តែនំបញ្ចុក៥គីឡូក៏មិនអស់ផងហ្នឹង»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក ភាវ ហុង អាយុ៦០ឆ្នាំ បាននិយាយថា គ្រួសារលោកបានស្ម័គ្រចិត្តចេញពីតំបន់អង្គរ មករស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯកនេះ រយៈពេល២ឆ្នាំមកហើយ ហើយការមករស់នៅកន្លែងថ្មីនេះ គឺគ្រួសារលោកពុំមានមុខរបរអ្វី ក្រៅពីការលក់ដូរគ្រឿងទេសបន្តិចបន្តួចនៅផ្ទះនោះទេ។
ពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា ការបើកលក់ដូរនៅផ្ទះនេះ គឺលក់មិនសូវដាច់ដូចនៅកន្លែងចាស់នោះទេ ដោយសារភូមិអភិវឌ្ឍន៍មួយនេះពុំសូវមានមនុស្សរស់នៅ និងពុំមានផ្សារសម្រាប់លក់ដូរ។ លោកថា រូបលោក និងភរិយា ក៏ធ្លាប់បានចេញពីផ្ទះទៅរស់នៅជាមួយកូននៅខេត្តព្រះវិហារមួយរយៈដែរ ដោយសារគ្មានម្ហូបអាហារហូបចុក។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋបានបិទទ្វារផ្ទះច្រើន ស្ងាត់ណាស់ មិនសូវមានមនុស្សនៅទេ មានមួយៗ ចន្លោះៗហ្នឹងឯង ដោយសារនៅនេះរកអត់បាន អត់មានការងារធ្វើ ម្ល៉ោះហើយអ្នកខ្លះបានរត់ទៅនៅ ឬទៅរកអីនៅ[ទីរួម]ខេត្តវិញ។ នៅខេត្តមានគេធ្វើការងារសំណង់ ក៏ធ្វើសំណង់ជាមួយគេដែរទៅ។ បើនៅនេះ មិនមានអ្នកណាគេធ្វើសំណង់អីទេ។ ខ្ញុំដាច់ម្ហូបម្តងៗ ហើយបិទទ្វារចោល រត់ទៅរកនៅខេត្តព្រះវិហារ ដោយសារនៅនេះរកអីអត់បាន»។
បុរសវ័យចំណាស់រូបនេះបានឱ្យដឹងថា ការស្ម័គ្រចិត្តមករស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯកនេះ គ្រួសារគាត់ក៏ទទួលបានបណ្ណក្រីក្រដែរ ប៉ុន្តែជំនួយនេះមិនអាចជួយដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសាររបស់លោកបានគ្រប់គ្រាន់ឡើយ។
មេឃុំរុនតាឯក អ្នកស្រី ឈួន អឹម មានប្រសាសន៍ថា កាលពីឆ្នាំ២០២០ មានពលរដ្ឋចំនួន៥៩៤គ្រួសារដែលរស់នៅតាមបណ្តោយមាត់ស្ទឹងសៀមរាប បានស្ម័គ្រចិត្តទៅរស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯក ប៉ុន្តែមានប្រជាពលរដ្ឋតែជាង៣០០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះបានទៅសាងសង់លំនៅឋានសម្រាប់ការរស់នៅ។
មេឃុំរូបនេះទទួលស្គាស់ថា ពិតជាមានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានចាក់សោរផ្ទះ និងចេញពីភូមិទៅរកការងារធ្វើនៅទីរួមខេត្តសៀមរាប និងកន្លែងផ្សេងមែន ដោយក្នុង១ខែ ឬ២ខែ ពលរដ្ឋទាំងនោះបានមកលេងផ្ទះម្តង។ ចំពោះការជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពគ្រួសារពលរដ្ឋវិញ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបានបន្តផ្តល់ និងកំពុងដំណើរការធ្វើបណ្ណក្រីក្រជូនពលរដ្ឋទាំងនោះហើយ។
អ្នកស្រី ឈួន អឹម បន្ថែមថា៖ «ទាំងអ្នកចាស់ ទាំងអ្នកថ្មី ទាំងអ្នកមកមុន អ្នកមកក្រោយ គឺរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ជូនបណ្ណក្រីក្រជូនទាំងអស់។ ទោះគាត់ទទួលបានបណ្ណក្រីក្រពីក្រុងហើយ ក៏គាត់នៅតែប្រើបណ្ណនោះបានរហូត។ បើគាត់ចង់ប្តូរមកយកបណ្ណក្រីក្រ ប្រភេទទី២ បានទាំងអស់គ្នា»។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកប្រចាំខេត្តសៀមរាប លោក សួស ណារិន ដែលធ្លាប់ចុះទៅតំបន់នោះផ្ទាល់ មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតំបន់នោះបានចាកចេញពីភូមិ ដោយសារតែគ្មានមុខរបរនិងការងារធ្វើ ខណៈពួកគេមានជីវភាពក្រីក្រ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបារម្ភថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលស្ម័គ្រមកនៅក្រោយៗទៀតមានបញ្ហាជីវភាពដែរ ប្រសិនបើការអភិវឌ្ឍរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅតំបន់នោះមានភាពយឺតយ៉ាវ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងមើលឃើញប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់ហ្នឹងមានភាពក្រីក្រច្រើនណាស់។ ពួកគាត់មិនមែនជាអ្នកធូរធារអាចចូលទៅហូបគុយទាវ ផឹកកាហ្វេ ដូចនៅទីក្រុងបានទេ។ ពួកគាត់សុទ្ធតែអ្នកក្រីក្រដូចគ្នា អ៊ីចឹងប្រសិនជាលក់ដូរ ក៏មិនអាចលក់បានតម្លៃខ្ពស់ដែរ។ បើសិនគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នៅតំបន់នេះមានសន្ទុះលឿនតាមសម្តីសម្តេចពិតមែន វានឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដូចជា ផ្លូវ ទឹក ភ្លើង បើអាបីមុខហ្នឹងបានល្អត្រឹមត្រូវហើយ អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋគាត់មានជីវភាពល្អមួយកម្រិតទៀត»។
តំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដោយបច្ចុប្បន្នត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកំពុងរៀបចំឡើងវិញ ហើយបានប្រកាសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅនិងអាស្រ័យផលនៅតំបន់ការពារមួយនេះ ស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរលំនៅឋានទៅនៅទីតាំងថ្មីដែលរៀបចំដោយអាជ្ញាធរ នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯក ស្ថិតនៅស្រុកបន្ទាយស្រី និងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ពាក់ស្នែង ស្ថិតក្នុងស្រុកអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប ដោយក្នុង១គ្រួសារទទួលបានដីឡូត៍ ២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក ជា សុផារ៉ា សរសេរលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា ដីដែលពលរដ្ឋទទួលក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯកនោះ នឹងត្រូវចុះបញ្ជីជាកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់តកូនតចៅ ហើយតំបន់មួយនេះ អាជ្ញាធរកំពុងរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធផ្សេងៗ មានទាំងសេវាសាធារណៈគ្រប់ប្រភេទ ដូចជា សាលារៀន មណ្ឌលសុខភាព ផ្សារ ផ្លូវ ទឹកស្អាត អគ្គិសនី ផ្តល់បណ្ណសមធម៌ប្រភេទក្រីក្រ១ ជូនពលរដ្ឋរយៈពេល១០ឆ្នាំ និងសម្ភារផ្សេងៗទៀត។
បើតាមលោក ជា សុផារ៉ា គិតមកដល់ថ្ងៃទី១០ ខែតុលានេះ មានពលរដ្ឋចំនួន៨ ០៣១គ្រួសារដែលរស់នៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ បានទៅចាប់ឆ្នោត និងស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរទៅរស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក៕