ប៉ុន្មានឆ្នាំបន្ទាប់ពីអង្គការសហប្រជាជាតិបានបង្ហាញភស្តុតាងអំពីការដឹកខ្សាច់ទៅលក់នៅប្រទេសសិង្ហបុរី រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបន្តលក់ខ្សាច់ទៅក្រៅប្រទេសដោយស្ងៀមស្ងាត់។
កាលពីខែមុន អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន វីអូឌី បានឃើញកប៉ាល់ដែលមានដោតទង់ជាតិកម្ពុជា និងវៀតណាម បានដឹកខ្សាច់ចេញពីទន្លេមេគង្គ ស្ថិតនៅព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម គឺច្រកក្អមសំណ ខេត្តកណ្ដាល។
លោក អ៊ឹង ឌីប៉ូឡា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានធនធានរ៉ែ នៃក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បានលើកឡើងថា៖ «យើងបានប្រកាសកាលពីមួយឆ្នាំកន្លះមុន ហើយយើងបានធ្វើសន្និសីទកាសែត […] ប្រទេសណាដែលមានតម្រូវការខ្សាច់ អាចទិញបាន»។
លោកបានប្រាប់អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានថា លោកនឹងផ្ដល់ស្ថិតិអំពីបរិមាណខ្សាច់ដែលបាននាំចេញ ប៉ុន្តែលោកមិនបានផ្តល់ឱ្យឡើយ។
ទិន្នន័យពីគេហទំព័រ U.N. Comtrade បង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាបាននាំចេញខ្សាច់ចំនួន៧៩៧ ២១៨តោន កាលពីឆ្នាំមុន ដែលមានតម្លៃជិត៥,៦លានដុល្លារ។ កាលពីឆ្នាំ២០១៦ ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានមាតាធម្មជាតិ បានបង្ហាញទិន្នន័យដែលស្រង់ចេញពីទិន្នន័យពីគេហទំព័រ U.N. Comtrade ដែរ បង្ហាញថា បរិមាណខ្សាច់ដែលមានតម្លៃជិត ៧៥០លានដុល្លារ ត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសសិង្ហបុរី ក្នុងរយៈពេល៨ឆ្នាំ។
គេហទំព័រ U.N. Comtrade មានទិន្នន័យនាំចេញខ្សាច់ពីប្រទេសកម្ពុជាជាច្រើនឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលបានហាមឃាត់ការដឹកជញ្ជូនខ្សាច់អន្តរជាតិ ចំពេលមានភាពចម្រូងចម្រាសកើតឡើងដោយសារកង្វះខាតកំណត់ត្រា។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ បរិមាណខ្សាច់ដែលបាននាំចេញមានចំនួន៤៥ ៧៩៣តោន និងរកប្រាក់ចំណូលបានជាង៨,១លានដុល្លារ។
ទាំងការក្លែងបន្លំ ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីឆ្នាំ២០១៦ និងការហាមឃាត់ការនាំចេញ ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្តរជាតិ ដូច្នេះការបន្តការនាំចេញនឹងក្លាយជាព្រឹត្តិការណ៍គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។ ទោះយ៉ាងណា គេមិនទាន់ដឹងថាតើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយកម្ពុជាណាខ្លះដែលមានវត្តមានក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានដែលលោក អ៊ឹង ឌីប៉ូឡា បានលើកឡើងនោះទេ ដែលហាក់ដូចជាមានការផ្តល់ព័ត៌មានតិចតួច។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ក៏ហាក់ដូចជាមិនច្បាស់អំពីចំណាត់ការនេះដែរ។ តំណាងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ និងអង្គការឃ្លាំមើលគណនេយ្យភាព គឺអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ មិនបានឮអំពីការបន្តការនាំចេញនេះទេ។
លោក ប៉ិច ពិសី នាយកអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បាននិយាយថា ក្រុមការងាររបស់លោកកំពុងស្វែងរកព័ត៌មានបន្ថែមអំពីករណីនេះ។
លោកបាននិយាយនៅក្នុងសារមួយថា៖ «យើងចង់បង្កើនតម្លាភាពក្នុងការផ្តល់អាជ្ញាបណ្ណអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ លើកកម្ពស់ការរកប្រាក់ចំណូលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពពីអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ រួមទាំងការបែងចែកមូលនិធិសង្គមសម្រាប់សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់ និងបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបានព័ត៌មានសំខាន់ៗស្តីពីអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ រួមទាំងការធ្វើផែនទីនៃប្រតិបត្តិការបូមខ្សាច់ទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក អាឡិច ហ្គន់សាឡេស ដេវិតសុន (Alex Gonzalez-Davidson) ស្ថាបនិកនៃអង្គការមាតាធម្មជាតិ បានលើកឡើងថា មានការបន្តនាំខ្សាច់ចេញ។
លោកបាននិយាយនៅក្នុងសារមួយមកកាន់ វីអូឌី ថា៖ «របបនេះ ត្រូវការលុយជាខ្លាំង និងបន្តនាំចេញខ្សាច់ទន្លេមេគង្គឡើងវិញ»។
តែយ៉ាងណា មន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ លោក អ៊ឹង ឌីប៉ូឡា បាននិយាយថា ការបន្តការនាំខ្សាច់ចេញ នឹងបង្កើតប្រាក់ចំណេញសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលក្នុងអំឡុងមានវិបត្តិកូវីដ-១៩។
លោកបន្ថែមថា៖ «ថ្មីៗនេះ យើងរកចំណូលបាន៥លានដុល្លារ។ នេះជាចំណូលដ៏ច្រើនសម្រាប់ថវិការដ្ឋរបស់យើង ក្នុងអំឡុងពេលការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩»។
លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្ន កន្លែងនាំចេញតែមួយគត់ គឺតាមច្រកព្រំដែនក្អមសំណ។ លោកថា ប្រវែងទន្លេមេគង្គពីទីនោះ [កន្លែងនាំចេញ] ទៅខាងជើងស្ពានអ្នកលឿង មានចម្ងាយប្រមាណ៤១គីឡូម៉ែត្រ មានតម្រូវការខ្សាច់ក្នុងស្រុកតិចតួច ដែលជំរុញឱ្យមានការសម្រេចចិត្តដឹកជញ្ជូនទៅក្រៅប្រទេស។
លោកបន្តថា៖ «ទីតាំងនេះមានខ្សាច់ដុះច្រើន ហើយវាអាចប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើនាវាចរណ៍របស់កប៉ាល់»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ទីតាំងមួយចំនួនបង្កឱ្យមានខ្សាច់ដុះដោយការផ្លាស់ប្តូរលំហូរទឹកទៅបុកច្រាំងទន្លេ ដែលបណ្តាលឱ្យបាក់ច្រាំងទន្លេ»។
អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានដែលទៅមើលព្រំដែនក្អមសំណ កាលពីខែមុន បានឃើញកាប៉ាល់ដឹកខ្សាច់ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម។ កប៉ាល់ដឹកខ្សាច់ទាំងនោះ មានដោតទង់ជាតិប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសវៀតណាម។
កប៉ាល់ដែលមិនមានដឹកខ្សាច់ បើកចូលមកប្រទេសកម្ពុជា មានឈ្មោះក្រុមហ៊ុនពីរនៅពីចំហៀង គឺក្រុមហ៊ុន Cambodia Energy Development Co. ដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងមានទីស្នាក់ការនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុមហ៊ុន Đông Dương មានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងហាណូយ ដែលមានឯកទេសផលិតកម្រាលឈើ និងសម្ភារតុបតែងផ្នែកខាងក្នុង។
ទោះបីជាទំព័រហេ្វសប៊ុករបស់ខ្លួនភាគច្រើនបង្ហោះជាភាសាវៀតណាម អំពីអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនក៏ដោយ ក៏ក្រុមហ៊ុន Đông Dương ផ្សាយពាណិជ្ជកម្មអំពីការលក់ខ្សាច់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
វីអូឌី បានទូរសព្ទជាច្រើនដងទៅលេខទូរសព្ទដែលមាននៅលើការបង្ហោះអំពីការលក់ខ្សាច់ ប៉ុន្តែមិនអាចទាក់ទងបានទេ ហើយពេលខ្លះ អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានមិនអាចទទួលបានចម្លើយពីអ្នកដែលលើកទូរសព្ទ។
លោក អ៊ឹង ឌីប៉ូឡា បាននិយាយថា មានក្រុមហ៊ុនកម្ពុជាចំនួន២ គឺក្រុមហ៊ុន Global Green Energy Development ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់កូនប្រុសឧកញ៉ាដ៏មានអំណាចម្នាក់ គឺឧកញ៉ា ទ្រី ភាព និងក្រុមហ៊ុន Chaktomuk Resources Supply ដែលនាំខ្សាច់ចេញ។ ទោះយ៉ាងណា តាមការសង្កេតមើលរបស់អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន ចំពោះកប៉ាល់ដឹកខ្សាច់របស់ក្រុមហ៊ុន Cambodia Energy Development បង្ហាញថា អ្នកផ្សេងទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងការដឹកខ្សាច់ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម។
ក្រុមហ៊ុនមួយក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនទាំងនេះ ដែលធ្វើការលើផ្នែកភស្តុភារ គឺក្រុមហ៊ុន IBCO Group ដែលជាក្រុមហ៊ុនមានមូលដ្ឋាននៅរាជធានីភ្នំពេញ និងមានប្រភពមកពីវៀតណាម។ ក្រុមហ៊ុន IBCO បានបង្ហោះព័ត៌មានយ៉ាងច្រើននៅលើគេហទំព័ររបស់ខ្លួន អំពីការបន្តការនាំចេញ រួមទាំងអាជ្ញាបណ្ណនាំចេញ និងវិក្កយបត្រគយដែលមានចុះកាលបរិច្ឆេទតាំងពីថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០។
តំណាងក្រុមហ៊ុន IBCO ដែលប្រាប់ឈ្មោះរបស់គាត់ថា ម៉ាក្ស (Max) បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុនបានសម្របសម្រួលការនាំចេញខ្សាច់ពីកម្ពុជា ទៅកាន់កំពង់ផែនៅទីក្រុងហូជីមិញ។
លោកបាននិយាយតាមទូរសព្ទថា៖ «ប្រសិនបើអ្នកចង់ដឹកខ្សាច់ទៅប្រទេសផ្សេង ត្រូវដឹកឆ្លងកាត់ប្រទេសវៀតណាម»។
លោកថា ក្រុមហ៊ុននានាត្រូវប្ដេជ្ញាទិញខ្សាច់យ៉ាងហោចណាស់ឱ្យបាន១លានតោន ដើម្បីទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណនាំចេញពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោក Max បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលក់ខ្សាច់ក្នុងតម្លៃថោក ហើយក្រុមហ៊ុននានាត្រូវបានស្វាគមន៍។
ទោះយ៉ាងណា លោកបានពិពណ៌នាអំពីការយកលុយក្រោមតុ ដែលប្រព្រឹត្តដោយអ្នកម៉ៅការ និងមន្រ្តីតូចតាចនៅតាមព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ។
លោក Max បាននិយាយថា៖ «អ្នកត្រូវធ្វើការជាមួយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាល។ ប្រជាជនក្នុងតំបន់គិតថ្លៃខ្ពស់ បើទោះបីជាអ្នកមានអាជ្ញាបណ្ណសម្រាប់នាំចេញក៏ដោយ»។
លោក Max បន្តថា ក្រុមហ៊ុន IBCO អាចដឹកនាំក្រុមហ៊ុននាំចេញដែលមានបំណងចង់ទិញខ្សាច់ឆ្លងកាត់ឧបសគ្គទាំងនោះ ដោយចាប់ផ្តើមពីជំហានដំបូងនៃការទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណនាំចេញ ខណៈការទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណនាំចេញដោយផ្ទាល់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តម្រូវឱ្យដាក់ប្រាក់តម្កល់ ១លានដុល្លារ។ លោកបានអះអាងថា សម្រាប់ក្រុមហ៊ុន IBCO ត្រូវបានតម្រូវឱ្យដាក់ប្រាក់តម្កល់ប្រហែល ៦០០ ០០០ដុល្លារ។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ្នកសួរថាហេតុអ្វីបានជាយើងធ្វើការងារនោះងាយស្រួលម៉្លេះ? ដោយសារតែយើងមានបណ្តាញនៅកម្ពុជា និងនៅវៀតណាម។ អ្នកអាចធ្វើដោយខ្លួនឯងបាន ប៉ុន្តែខ្ញុំប្រាកដថា អ្នកមិនអាចទទួលបានតម្លៃនោះទេ»។
នៅពេលដំណើរការនេះត្រូវបានបញ្ចប់ លោក Max បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុន IBCO អាចជួយក្រុមហ៊ុននាំចេញឱ្យទទួលបានឯកសារ កម្លាំងពលកម្ម និងគ្រឿងម៉ាស៊ីនដែលត្រូវការ ដើម្បីដឹកខ្សាច់ទៅប្រទេសវៀតណាម។ ទោះបីជាប្រទេសវៀតណាម មានតម្រូវការខ្សាច់ខ្ពស់ក្នុងស្រុកក៏ដោយ ក៏ក្រុមហ៊ុននាំចេញអាចប្រើប្រាស់កំពង់ផែ Ho Chi Minh City ដែលមានទំហំដ៏ធំ និងអាចផ្ទុកប៉ាល់ដឹកខ្សាច់ដែលមានចំណុះ ៤០ ០០០តោន។ លោក Max បាននិយាយថា កំពង់ផែនេះជួយសម្រួលការដឹកជញ្ជូនខ្សាច់ទៅ២០ប្រទេស បើទោះបីជាលោកមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់ពីប្រទេសណាខ្លះក៏ដោយ។
មូលដ្ឋានទិន្នន័យដែលយកចេញពីគេហទំព័រ Comtrade មិនមានស្ថិតិអំពីបរិមាណខ្សាច់ដែលបាននាំចេញក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះពីប្រទេសវៀតណាមទេ។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា ប្រទេសវៀតណាមបាននាំចេញខ្សាច់ចំនួន១៤,៨លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ និងប្រហែល ១៧,៦លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន។
លោក Max បានពណ៌នាការបន្តការនាំចេញរបស់កម្ពុជា ថាជាឱកាសអាជីវកម្មដ៏សំខាន់ ប៉ុន្តែបានបដិសេធមិននិយាយថាតើក្រុមហ៊ុននេះ [IBCO] ជួយដឹកខ្សាច់ប៉ុន្មានតោនជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំពីកម្ពុជានោះទេ។
លោកថា៖ «ច្រើនណាស់ ប៉ុន្តែកុំបារម្ភរឿងហ្នឹង បារម្ភតែអំពីពេលវេលាបានហើយ ព្រោះគោលការណ៍អាចផ្លាស់ប្តូរគ្រប់ពេល ដូច្នេះយើងត្រូវតែធ្វើកិច្ចការនេះឱ្យបានលឿនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ប្រហែលកន្លះឆ្នាំ ឬមួយឆ្នាំ ឬពីរឆ្នាំ»៕
បកប្រែនិងសម្រួលចេញពីអត្ថបទដើមភាសាអង់គ្លេស៖ Fleets of Sand Barges Cross Border as Exports Quietly Restarted
