រដ្ឋាភិបាលបានបន្តកាត់ដីផ្ទៃបឹងតាមោកជាង១០០ហិកតាបន្ថែមទៀត ដើម្បីប្រគល់ឱ្យទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ និងវិស័យឯកជនធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ ខណៈផ្ទៃបឹងធម្មជាតិមួយនេះត្រូវបានកាត់ឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋនិងឯកជនប្រមាណ១ ០០០ហិកតារួចទៅហើយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨មក។
ក្នុងអនុក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ដែល វីអូឌី ទើបទទួលបាននៅថ្ងៃអង្គារនេះ ឱ្យដឹងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្រេចកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោក ឬបឹងទំនប់កប់ស្រូវ ទំហំ១០០ហិកតា ស្ថិតនៅសង្កាត់ពញាពន់ ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ប្រគល់ទៅឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ។
ចំណែកអនុក្រឹត្យមួយទៀតចុះថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្រេចកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោក ដែលមានទំហំសរុបជាង១៥ម៉ឺនម៉ែត្រក្រឡា (១៥១ ៤២០) ឬស្មើជាង១៥ហិកតា ក្នុងនោះ ទីតាំងទី១ មានទំហំដីជាង៣ម៉ឺនម៉ែត្រក្រឡា (៣២ ៨៣៣) ឬស្មើជាង៣ហិកតា ស្ថិតនៅសង្កាត់គោករកា ខណ្ឌព្រែកព្នៅ និងទីតាំងទី២ មានទំហំជាង១១ម៉ឺនម៉ែត្រក្រឡា (១១៨ ៥៨៧) ឬស្មើជាង១១ហិកតា ស្ថិតនៅភូមិផ្សារលិច សង្កាត់ព្រែកព្នៅ ដើម្បីអនុប្រយោគជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋ និងត្រូវបានប្រគល់ទៅឱ្យឈ្មោះ សាយ សោភា។
លោកស្រី សាយ សោភា ជាអគ្គនាយិកាសាលាអន្តរជាតិវើលដ៍កម្ពុជា និងជាភរិយារបស់លោក ឧកញ៉ា ភឺន ផល្លា។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីលោកស្រី សាយ សោភា និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ផាត សុផានិត បានទេ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងការទទួលបានដីផ្ទៃបឹងតាមោកពីរដ្ឋាភិបាលនេះ។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា មូលហេតុដែលឯកជនទទួលបានផ្ទៃដីបឹងតាមោក ដោយសារវាជាការចូលរួមសហការគ្នារវាងរដ្ឋនិងឯកជន ដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ពីព្រោះយើងចូលរួមគ្នា ភាពជាដៃគូរវាងរាស្ត្រនិងរដ្ឋ ឯកជននិងរដ្ឋ ជួនកាលសេចក្ដីត្រូវការចាំបាច់ធ្វើអ្វី ធ្វើនោះទៅ! នៅក្នុងគោលការណ៍មួយ គឺយកស្លឹកត្នោតខ្ចប់ស្ករត្នោត ដូចកំពង់សោមអ៊ីចឹង! យើងមានការលះបង់ខ្លះ ដើម្បីប្រមូលធនមកបង្កើតធ្វើការងារនេះ ធ្វើថ្នល់ ធ្វើអ្វីៗនោះក្នុងការអភិវឌ្ឍ យើងស្លឹកត្នោតខ្ចប់ត្នោត។ នេះហើយខ្ញុំចង់ពន្យល់ប្រាប់ថា អ្នកដែលមិនមែននៅក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ ហើយមិនមែនធ្វើដើម្បីរដ្ឋ គឺដើម្បីឯកជនហ្នឹង អាចជាគោលដៅដូចខ្ញុំបានជម្រាបមិញ។ ជាគោលនយោបាយមួយ ភាសាសាមញ្ញដោះស្រាយ ដើម្បីយកទុនមកធ្វើអ្វីដទៃទៀត»។
នេះជាលើកទី២ហើយដែលរដ្ឋាភិបាលបានកាត់ដីផ្ទៃបឹងតាមោកប្រគល់ទៅឱ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ដោយកាលពីឆ្នាំ២០២០ ក្រសួងនេះទទួលចំណែកដីបឹងតាមោកទំហំ៨ហិកតា។ ដោយឡែក អ្នកស្រី សាយ សោភា ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលប្រគល់ដីដែលកាត់ចេញពីបឹងតាមោកចំនួន៣លើករួចមកហើយបើគិតទាំងលើកនេះទៀត ដោយសរុបផ្ទៃដីមានទំហំជិត៣០ហិកតា។
នាយិកាប្រតិបត្តិនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោកស្រី ចក់ សុភាព បង្ហាញការសោកស្ដាយដែលរដ្ឋាភិបាលបន្តកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោកបន្ថែមទៀត បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលធ្លាប់ប្រកាសថា នឹងរក្សាបឹងតាមោកទុក ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍សាធារណៈក៏ដោយ។
លោកស្រីបន្តថា កន្លងមក សកម្មជនបរិស្ថានដែលធ្លាប់ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យឈប់កាត់បឹងតាមោកនោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ខណៈក្រសួងធនធានទឹក ធ្លាប់លើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមនៅពេលខាងមុខ ដោយសារការលុបបឹងនានានោះ ហាក់មិនមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ។
លោកស្រីស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលធ្វើការពិចារណាឡើងវិញ ចំពោះការបន្តកាត់ផ្ទៃបឹងតាមោកបន្ថែមទៀតនេះ ដោយត្រូវប្រគល់និងបែងចែកឬប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងធានាតួនាទីរបស់អាជ្ញាធរពីការបែកចែកនិងប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិឱ្យមានតុល្យភាព។
លោកស្រីថា៖ «អនុសាសន៍និងសំណូមពរជាច្រើនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ មិនត្រូវបានយកទៅពិចារណា សូម្បីតែលិខិតចុងក្រោយរបស់ក្រសួងដែលជាមន្ត្រីជំនាញក្រសួងធនធានទឹកហ្នឹង ក៏ធ្លាប់មានលិខិតមួយចេញស្នើសុំរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីបញ្ឈប់ការលុបបឹង ទន្លេ សមុទ្រអីជាដើមហ្នឹង ព្រោះយើងអាចនឹងមានហានិភ័យក្នុងការជន់លិចជាដើម។ អ៊ីចឹងយើងឃើញថា ការបន្តផ្ដល់ដីសម្បត្តិសាធារណៈតួយ៉ាងដូចជាបឹង ដែលធ្វើឱ្យមានការលុបអីជាដើមហ្នឹង វានឹងបង្កហានិភ័យមែនទែន»។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម លោក លឹម គានហោ បានចេញលិខិតមួយដោយព្រមានអំពីគ្រោះមហន្តរាយដោយសារទឹកជំនន់ ក្រោយពីក្រសួងមើលឃើញថា មានការចាក់ដីលុបនិងការសាងសង់បិទផ្លូវទឹកនានាជាបន្តបន្ទាប់។
បឹងតាមោក មានផ្ទៃដីសរុប៣ ២៣៩ហិកតា ជាអាងស្តុកទឹកកខ្វក់និងរំដោះទឹកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ហើយបឹងនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចេញអនុក្រឹត្យមួយកាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ ដោយកំណត់បឹងធម្មជាតិនេះជាសម្បតិ្តរបស់រដ្ឋ។
ប៉ុន្តែយោងតាមលិខិតរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានចេញជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ផ្ទៃបឹងតាមោកប្រមាណ១ ០០០ហិកតាហើយត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកាត់និងដោះដូរទៅឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋនិងក្រុមហ៊ុនឯកជនសម្រាប់សាងសង់អគារនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ៕
