លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជំរុញទៅអ្នកនយោបាយដែលចង់ប្រកួតយកតំណែងកំពូលៗរបស់ជាតិ ត្រូវហ៊ានលះបង់សញ្ជាតិបរទេសចោល ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ជាតិខ្លួនឯង។
ការជំរុញរបស់លោក ហ៊ុន សែន បែបនេះ តាមរយៈការបញ្ចេញមតិ (Comment) មួយលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ម្សិលមិញ ឆ្លើយតបទៅគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅក្រៅប្រទេសម្នាក់ ឈ្មោះ «ចិត្រា អង្គុល្លីមារ កែវ» ដែលលើកឡើងអំពីព្រះរាជសាររបស់ព្រះមហាក្សត្រ ឯកភាពឱ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញចាត់ចែងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្តីពី «ការកំណត់សញ្ជាតិមួយ» សម្រាប់តំណែងកំពូលៗរបស់ជាតិចំនួន៤។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ចេញមតិទៀតថា ទោះបីជាធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ រដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏នៅតែរក្សាទ្វារចំហសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមានសញ្ជាតិពីរឬច្រើនចូលមកបម្រើជាតិ លើកលែងតែតំណែងកំពូលទាំង៤ ជាពិសេសតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីតែម្តង។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សរសេរដូច្នេះថា៖ «រដ្ឋធម្មនុញក្រោយធ្វើវិសោធនកម្ម បានរក្សាទ្វារចំហសម្រាប់បងប្អូនដែលមានសញ្ជាតិ២ឬច្រើន មកធ្វើការងារក្រៅពីតំណែងទាំង៤ខាងលើ។ ដូច្នេះ បងប្អូនដែលមានសញ្ជាតិច្រើន គ្មានអ្វីត្រូវខាតបង់នោះឡើយ លើកលែងតែបុគ្គលដែលប្រាថ្នាកាន់តំណែងកំពូលទាំង៤ ពិសេសតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលគេចង់បានជាង២០ឆ្នាំមកហើយ តែគេមិនអាចទទួលបានដោយសារក្បាច់ទាត់គេបាក់ជើងខ្លួនឯង នាពេលកន្លងមក។ ពិសេសប្រើក្បាច់ពិសេសចុងក្រោយនេះ គឺក្បាច់ Good bye prime minister !»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មិនប្រើពេលយូរទេ ព្រោះសេចក្ដីថ្លែងហេតុនិងលិខិតរបស់លោកបានបញ្ជូនដល់សភារួចហើយ។ ករណីនេះ លោកថា បើអ្នកនយោបាយដែលស្រឡាញ់ជាតិពិតប្រាកដ ពួកគេត្រូវហ៊ានលះបង់សញ្ជាតិបរទេសមកបម្រើប្រយោជន៍យូរអង្វែងរបស់ជាតិខ្មែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «នេះជាផលប្រយោជន៍យូរអង្វែងរបស់ជាតិ ប្រសិនគេស្រឡាញ់ជាតិពិតប្រាកដ គេមិនខ្លាចលះបង់សញ្ជាតិបរទេសមកបម្រើជាតិខ្មែរ នៅក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាប្រធានរដ្ឋសភា ជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញទេ»។
ប្រធានគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គង់ ម៉ូនីកា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា លោកមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះទេ ព្រោះបើការធ្វើវិសោធនកម្មនេះមានប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិមែន ថ្នាក់ដឹកនាំពីមុនៗនឹងធ្វើវិសោធនកម្មតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មកម្ល៉េះ។
ករណីនេះ លោកយល់ឃើញថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» ធ្វើឡើងដើម្បីសងសឹកផ្នែកនយោបាយរវាងបក្សកាន់អំណាច និងមេដឹកនាំអតីតប្រឆាំងតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីកំណត់សញ្ជាតិតែមួយសម្រាប់ប្រធានស្ថាប័នកំពូលទាំង៤របស់ជាតិនេះ គឺធ្វើឡើងគ្រាន់តែជាការសងសឹកផ្នែកនយោបាយរវាងអ្នកនយោបាយគណបក្សកាន់អំណាច និងមេដឹកនាំនៃអតីតបក្សប្រឆាំងដែលនៅក្រៅប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះ»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋសភាបានទទួលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ស្តីពីវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ កាលពីល្ងាចថ្ងៃម្សិលមិញ។ ប៉ុន្តែលោកថា សេចក្ដីព្រាងនោះនឹងត្រូវគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាលើកយកទៅប្រជុំនៅថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ វេលាម៉ោង៩ព្រឹក នៅវិមានរដ្ឋសភា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ប្រជុំថ្ងៃទី១៤ គឺដើម្បីបញ្ជូនសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទៅគណៈកម្មាធិការជំនាញរបស់រដ្ឋសភា ស្រាវជ្រាវ ពិនិត្យ និងធ្វើរបាយការណ៍ជូនគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍វិញ។ ហើយបើសិនជាលោកថាច្បាប់ហ្នឹងមានប្រយោជន៍ជាដើម លោកស្នើសុំមកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍ ដើម្បីដាក់ជូនទៅក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គរបស់រដ្ឋសភា»។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានទូលថ្វាយព្រះមហាក្សត្រថា សេចក្ដីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ស្តីពីការកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិ ដូចជា ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវមានសញ្ជាតិខ្មែរតែមួយគត់ ធ្វើឡើងស្របតាមបរិបទនៃសភាពការណ៍ជាក់ស្តែង និងពុំមានអ្វីប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងរបបរាជានិយមអាស្រ័យដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះទេ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោកបណ្ឌិត សេក សុជាតិ មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិ នៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ ជាឱកាសរបស់បក្សកាន់អំណាចយកចំណេញពីដៃគូប្រកួតប្រជែងនយោបាយរបស់ខ្លួនដែលមានសញ្ជាតិបរទេស ហើយមិនធ្វើឱ្យចំណេញដល់ជាតិនោះទេ ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះ សម្រាប់អ្នកដែលចង់ប្រកួតប្រជែងជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាពិសេសខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេស ហើយមានសញ្ជាតិបរទេស ជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសណាស់នាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ហើយនៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ខ្ញុំយល់ឃើញថា វាមិនមានផលចំណេញទេសម្រាប់សង្គម ក៏ប៉ុន្តែវាមានផលចំណេញសម្រាប់ក្រុមគណបក្សនយោបាយមួយចំនួនដែលកំពុងតែធ្វើនយោបាយក្នុងសង្គមរបស់យើង ហើយកំពុងគ្រប់គ្រងអំណាច»។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែតុលា អតីតប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី បានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា ច្បាប់ថ្មីដែលលោក ហ៊ុន សែន ចង់ធ្វើដើម្បីបិទទ្វារជារៀងរហូតមិនឱ្យលោកចូលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះ គឺអត់ប្រយោជន៍ទេ ដោយថា បើត្រូវសាច់រឿង អតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះនឹងលាសញ្ជាតិទី២របស់ខ្លួន គឺសញ្ជាតិបារាំង មុនចូលកាន់តំណែង។
លោក សម រង្ស៊ី សរសេរថា៖ «ពីព្រោះច្បាប់ដែលលោក ហ៊ុន សែន ចង់ធ្វើនោះ មិនអាចយកជាការបានទេ ពីព្រោះវានឹងចេញមកពីរដ្ឋសភាឯកបក្ស ទីងមោង មិនស្របច្បាប់ ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយឆ្នាំ២០១៨។ ២- ខ្ញុំបានស្នើឱ្យមេដឹកនាំនយោបាយទាំងអស់មកពីគ្រប់គណបក្ស ចូលនិវត្តន៍គ្រប់គ្នាចាប់ពីអាយុ៧០ឆ្នាំឡើងទៅ ហើយខ្ញុំឥលូវអាយុ៧២ឆ្នាំហើយ»។
ទោះបីជាយ៉ាងណា កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័នជាតិ និងគណបក្សនយោបាយទាំងអស់ ឈប់ផ្ដោតការពិភាក្សាគ្នាលើបញ្ហាកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ តែគួររួមគ្នារៀបចំផែនការមេ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជាតិធំៗ ពិសេសបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចនិងបំណុលពលរដ្ឋដែលកើតចេញពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ ព្រមទាំងការបើកប្រទេសឡើងវិញជាដើម។
តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះបានប្រកាសជំហរមិនគាំទ្រឡើយចំពោះការពិភាក្សាបញ្ហាកំណត់ «សញ្ជាតិខ្មែរតែមួយ» ដែលផ្ដួចផ្ដើមដោយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ហើយគណបក្សនេះក៏មិនគាំទ្រចំពោះការទាញរឿងនេះដោយភ្ជាប់ជាមួយអង្គព្រះមហាក្សត្រផងដែរ៕