ក្រសួងព័ត៌មាន ស្វែងរកវិធានទប់ស្កាត់ការយាយីលើអ្នកកាសែត ដោយហេតុថា ដើម្បីលើកកម្ពស់សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា តបតាមការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្រោយពីកត់សម្គាល់ថា ថ្មីៗនេះមានអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន២រូបត្រូវបានឃាត់ខ្លួនទាំងបំពាន។
នេះជាការលើកឡើងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ ធ្វើឡើងក្នុងពិធីបើកសិក្ខាសាលាស្ដីពី «ការអនុវត្តវិជ្ជាជីវៈ និងសេរីភាពសារព័ត៌មានក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា» កាលពីម្សិលមិញ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានការចូលរួមពីតំណាងអាជ្ញាធរខេត្ត សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងយុត្តិធម៌ រួមទាំងតំណាងសមាគមក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានផងដែរ។
លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ បានថ្លែងថា សារព័ត៌មានឯករាជ្យដែលមិនមានជំហរប្រឆាំងដាច់ខាតឬគាំទ្រដាច់មុខ បានដើរតួសំខាន់ណាស់ក្នុងការជំរុញដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ហើយថា បើគ្មានសារព័ត៌មានបែបនេះក៏មិនអាចមានសង្គមប្រជាធិបតេយ្យដែរ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានថ្លែងដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ថ្មីៗនេះមានអ្នកកាសែត២រូប ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ឃុំខ្លួនពួកគេទាំងបំពាន ដោយគ្រាន់តែធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ផ្ទាល់ និងថតរូប នៅមុខសាលាខេត្ត។
លោកថា៖ «បើ [អ្នកសារព័ត៌មាន] ថតមុខសាលាខេត្ត ម៉េចមិនឱ្យគេថត? ចាប់ហ្នឹងគឺខុស គឺថាបំពានហើយអាហ្នឹង! អ៊ីចឹងរដ្ឋបាលយើងក៏មានការបំពានអ៊ីចឹងដែរ យើងអត់យល់! ឬដូចអភិបាលខេត្តមួយបាននិយាយថា អ្នកកាសែតទៅណាត្រូវរាយការណ៍ ត្រូវជូនដំណឹងទៅអាជ្ញាធរនៅកន្លែងហ្នឹងដើម្បីគេដឹង មិនមែនអីចឹងទេ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «មាត្រា៤០ [នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ] បាននិយាយពីសិទ្ធិដើរហើរបស់ពលរដ្ឋ អ៊ីចឹងគេទៅណា គេមានសិទ្ធិរបស់គេ គេមិនបាច់ជូនដំណឹងយើងទេ។ ប៉ុន្តែបើគេចង់សរសេរពាក់ព័ន្ធសមត្ថកិច្ចឬអាជ្ញាធរនៅកន្លែងណា អាហ្នឹងគេអាចទាក់ទងអាជ្ញាធរសុំសួរ សុំសម្ភាស នេះវាជាការងារទាក់ទង និងដាច់ដោយឡែកពីគ្នា»។
យ៉ាងណា លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ លើកឡើងថា អ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា៨០ភាគរយមិនបានរៀនវិជ្ជាជីវៈអ្នកសារព័ត៌មាន និងមិនបានឈ្វេងយល់ទៅលើច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាននិងច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌជាដើម ដោយពួកគេចាប់ផ្ដើមប្រកបអាជីពនេះតែម្តង។
ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា លោក ប៉ែន បូណា មើលឃើញថា ភាពចម្រូងចម្រាសរវាងអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន ពិសេសក្រុមអ្នករាយការណ៍តាមអនឡាញ និងអាជ្ញាធរ បានកើតឡើងយូរណាស់មកហើយ ដោយសារតែមិនយល់គ្នា។
បើតាមលោក បូណា បញ្ហាបានកើតឡើងដោយសារព័ត៌មានខ្លះបង្ហាញឥរិយាបថឆ្គាំឆ្គង រីឯអាជ្ញាធរវិញមិនសហការ ហើយបែរជាចាត់ទុកអ្នកសារព័ត៌មានថាបានបង្កភាពរញ៉េរញ៉ៃក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនទៅវិញ។ តែយ៉ាងណា លោកថា ករណីនេះនឹងប្រសើរឡើងវិញ ក្រោយពីរដ្ឋមន្ត្រីបានក្រើនរម្លឹក។
លោកថា៖ «ខ្ញុំជឿថា ការអំពាវនាវរបស់ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ត្រី អាចនឹងជួយឱ្យទាំងអាជ្ញាធរ ទាំងអ្នកសារព័ត៌មានយើង កាន់តែយល់គ្នា ហើយធ្វើការឱ្យចុះសម្រុងគ្នា ដើម្បីធ្វើម៉េចឱ្យសេរីភាពសារព័ត៌មានហ្នឹងវាមានលក្ខណៈពេញលេញ»។
នាយកប្រតិបត្តិសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) លោក ណុប វី ដែលបានចូលរួមសិក្ខាសាលានេះ បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃពុធនេះថា ក្នុងពិធីនោះ លោកបានលើកយកបញ្ហា៥ចំណុច ដែលអ្នកសារព័ត៌មានកំពុងរងការរំលោភបំពាន និងជំរុញឱ្យមានដំណោះស្រាយពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ។
បើតាមលោក ណុប វី បញ្ហាទាំងនោះរួមមាន ការប្រើអំពើហិង្សាទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន ការឃាត់ខ្លួនអ្នកសារព័ត៌មានដោយមិនអនុលោមតាមច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន និងការបៀតបៀនទៅអ្នកសារព័ត៌មានដែលជាស្ត្រី។ តាមរយៈជំនួបជាមួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលនេះ លោកថា ជាការចេញដំណើរទៅរកភាពជោគជ័យ បើក្រសួងព័ត៌មានមានយន្តការតាមដានអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធពិតប្រាកដមែននោះ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា កាលណាយើងយល់ដឹងអំពីតួនាទីនិងភារកិច្ចគ្នាបានកាន់តែទូលំទូលាយ ហើយយើងមានការបើកចិត្តគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក វាជាជោគជ័យមួយ វាជាផលផ្លែផ្កាមួយ ដែលនឹងក្លាយទៅជាប្រយោជន៍ ហើយនឹងធ្វើឱ្យការអនុវត្តភារកិច្ចនិងតួនាទីការងារអ្នកសារព័ត៌មាន និងមន្ត្រីនគរបាល និងអាជ្ញាធរនៅមូលដ្ឋាន កាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពបន្ថែមទៀត»។
សូមរម្លឹកថា កាលពីដើមខែវិច្ឆិកានេះ អ្នកសារព័ត៌មាន LSN TV ចំនួន២នាក់ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចខេត្តកំពតចាប់ខ្លួន ក្រោយពួកគេធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍ផ្ទាល់ និងសម្ភាសអ្នកតវ៉ាដីធ្លី នៅមុខសាលាខេត្តនេះ ដោយសមត្ថកិច្ចចោទពួកគេថា ការធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៍នោះជំរុញឱ្យពលរដ្ឋបង្កើនសកម្មភាពចូលទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីមានបណ្ណកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកសារព័ត៌មានទាំង២នាក់នោះត្រូវបានដោះលែងវិញ ក្រោយពីបញ្ជូនទៅតុលាការ។
របាយការណ៍ឃ្លាំមើលប្រចាំត្រីមាសជាលើកដំបូងរបស់សម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) ស្តីពី «ស្ថានភាពអ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា» បានរកឃើញថា មានអ្នកសារព័ត៌មានជិត១០នាក់បានរងនូវការយាយី និងជាប់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែរាយការណ៍ពាក់ព័ន្ធរឿងជម្លោះដីធ្លី ក្នុងរយៈពេល៣ខែចុងក្រោយនេះ។
របាយការណ៍ដដែលនេះបញ្ជាក់ថា វិធាននេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រសួងព័ត៌មានបានចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងមួយ ដោយបើកផ្លូវឱ្យអាជ្ញាធរអាចចោទប្រកាន់ទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលអាជ្ញាធរថាបានរំខានដល់ការងាររបស់ពួកគេ។
ដោយឡែក អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានបន្តផ្ដល់ចំណាត់ថ្នាក់សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា ឆ្នាំ២០២១ ស្ថិតនៅក្នុងរូបភាពអាក្រក់ដដែល ដោយនៅលេខរៀងទី១៤៤ ក្នុងចំណោម១៨០ប្រទេសនៅលើពិភពលោក។ សេរីភាពសារព័ត៌មានដែលអង្គការនេះវាយតម្លៃ បង្ហាញថា កម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះ៣ឆ្នាំជាប់ៗគ្នាចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក៕
