ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ផ្ញើសារទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលនៅមុនទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ១០ធ្នូ ដើម្បីទាមទារឱ្យកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិមនុស្សពេញលេញ ពិសេសសិទ្ធិក្នុងការជួបជុំ ការសម្ដែងមតិ ស្របតាមច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ខណៈសេរីភាពបញ្ចេញមតិនិងសិទ្ធិនយោបាយនៅតែបន្តរងការរឹតត្បិតនៅឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងឱកាសខួប៧៣ឆ្នាំ នៃទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ១០ធ្នូ ឆ្នាំ២០២១នេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួននឹងចេញសាររួមគ្នា ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាងាកមកគោរពសិទ្ធិមនុស្សពេញលេញ ដូចដែលកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័នទៅលើសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិនានា។
លោកបន្ថែមថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាខ្លះមានចំណុចវិជ្ជមាន និងខ្លះទៀតនៅមានចំណុចអវិជ្ជមានមួយចំនួន ដែលទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើការកែលម្អ ដើម្បីឱ្យស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកថា៖ «បើយើងនិយាយដោយឈរលើភាពជាក់ស្ដែង មានចំណុចខ្លះក៏ល្អប្រសើរដែរ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងមួយចំនួនដូចជា សិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌ហ្នឹង មានការអនុវត្តប្រសើរខ្លះៗ។ ប៉ុន្តែបើយើងងាកមកលើសិទ្ធិធ្លាក់ចុះ ទាក់ទងនឹងសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងនយោបាយដែលត្រូវបានរកការរឹតត្បិតក្នុងរយៈកាលចុះក្រោយនេះ»។
ប្រធានផ្នែកកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ នៃបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង បានស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យមានការបើកលំហសិទ្ធិសេរីភាពនិងសិទ្ធិមនុស្សដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិនានា ខណៈសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះបន្តបន្ទាប់តាំងពីមានការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមកម្ល៉េះ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យសាធារណជនមិនអាចអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ខ្លួនឱ្យបានពេញលេញ។
លោកលើកឡើងថា៖ «យើងឃើញថា ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ហាក់បីដូចជាសារនយោបាយមួយសម្រាប់ពលរដ្ឋទាំងអស់គ្នាថា គឺសិទ្ធិសេរីភាព សិទ្ធិនយោបាយរបស់ខ្លួន ហាក់បីដូចជាពុំទាន់មានការគោរពពេញលេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ពីព្រោះអីគណបក្សដ៏ធំមួយដែលមានអ្នកគាំទ្រជាង៣លាននាក់ មានសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ជិតពាក់កណ្ដាល បែរជារំលាយដោយសារអំណាចសាលដីការបស់តុលាការ បន្តឱ្យពលរដ្ឋមានចម្ងល់ ហើយមានការព្រួយបារម្ភអំពីអនាគតពីសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា»។
ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា និងជាអតីតប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ លោក រ៉ុង ឈុន មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សិទ្ធិមនុស្សមានការធ្លាក់ចុះខ្លាំង បន្ទាប់ពីមានការចាប់ខ្លួនសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយបន្ទាប់មកទៀតមានការចាប់សកម្មជននយោបាយ ចាប់សកម្មជនបរិស្ថាន និងអ្នកធ្វើកិច្ចការងារសង្គមជាបន្តបន្ទាប់។
ករណីនេះ លោកស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលស្ដារសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ តាមរយៈការដោះលែងអ្នកកំពុងជាប់ឃុំ ទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយទៅលើសកម្មជននយោបាយ បរិស្ថាន សិទ្ធិមនុស្ស រួមទាំងរូបលោកផ្ទាល់ ដើម្បីផលប្រយោជន៍កម្ពុជា។
លោកលើកឡើងថា៖ «ហើយសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែស្ដារឡើងវិញនូវសេរីភាព ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រពីឆាកអន្តរជាតិ ជាពិសេសយើងរក្សា EBA ឬក៏ GSP របស់សហភាពអឺរ៉ុបនិងសហរដ្ឋអាមេរិក»។
សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយរូបដែលទើបចេញពីពន្ធនាគារដែរនោះ លោក មាន ព្រហ្មមុនី បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលបន្តរឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ សេរីភាពជួបជុំ និងសេរីភាពខាងនយោបាយ ជាដើម នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ច ប្រជាពលរដ្ឋ និងមុខមាត់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
លោកថា៖ «ប៉ះពាល់ទី១ មុខមាត់! ទី២ ប្រជាពលរដ្ឋ បើប្រជាពលរដ្ឋគាត់យល់ច្បាប់ ប្រជាធិបតេយ្យ គោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យច្បាស់ គាត់លែងគាំទ្រហើយ។ ដូច្នេះ ប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ជាតិ ប៉ះពាល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ វាប៉ះពាល់លើសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន បានច្រានចោលការលើកឡើង របស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលថាកម្ពុជានៅតែមានការរឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិនយោបាយ ពីព្រោះកម្ពុជាអនុវត្តច្បាប់លើបុគ្គលមួយចំនួនដែលរំលោភច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «កន្លងមកនេះមានសកម្មជនអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន សកម្មជននៃគណបក្សមួយចំនួន គាត់បានប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួន សេរីភាពរបស់ខ្លួនដោយបំពានទៅនឹងគោលការណ៍ដែលមានចែងក្នុងច្បាប់។ ហើយសមត្ថកិច្ចបានប្រើប្រាស់វិធានការច្បាប់ ដើម្បីធានាសណ្ដាប់សាធារណៈ ផលប្រយោជន៍សាធារណៈ និងសន្តិសុខសាធារណៈ ការអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងនឹងជនល្មើស មិនមែនជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាទេ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានកាសែត រ៉យទ័រ (Reuters) ដកស្រង់សម្ដីមកចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃសុក្រកន្លងទៅថា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃឌិន នឹងប្រកាសអំពីការដាក់ទណ្ឌកម្មនៅសប្ដាហ៍ក្រោយ ប្រឆាំងមេដឹកនាំឬមន្រ្តីទាំងឡាយណាដែលធ្វើឱ្យប្រជាធិបតេយ្យត្រូវធ្លាក់ចុះ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរ។ ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបដិសេធក្នុងការផ្ដល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីអត្តសញ្ញាណបុគ្គលដែលត្រូវប្រឈមមុខនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ។
ប្រភពដដែលនេះបានស្រង់សម្ដីអ្នកនាំពាក្យរូបនេះបន្ថែមថា រតនាគារអាមេរិកនឹងចាត់វិធានការជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីកំណត់បុគ្គលដែលចូលរួមក្នុងសកម្មភាពអាក្រក់នាំដល់ការបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងស្ថាប័នប្រជាធិបតេយ្យនៅជុំវិញពិភពលោក រួមទាំងអំពើពុករលួយ ការគាបសង្កត់ ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានរៀបចំឡើង និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ជាដើម។
ប៉ុន្តែលោក ផៃ ស៊ីផាន មន្រ្តីនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល អះអាងកាលពីថ្ងៃចន្ទថា តាមពិតទៅ រវាងកម្ពុជានិងសហរដ្ឋអាមេរិក មិនទាន់មានអ្វីដែលជាការសៅហ្មងនាំទៅដល់សភាពធ្ងន់ធ្ងរនៅឡើយទេ ហើយកម្ពុជាវិញហាក់មិនមានអ្វីដែលត្រូវបារម្ភចំពោះការសម្រេចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិករឿងទណ្ឌកម្មថ្មីទៀតនោះដែរ៕
