មេដឹកនាំកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា លោកនឹងទៅទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាចុងសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីជួយសម្របសម្រួលស្ថានការណ៍នយោបាយ និងបញ្ចប់អំពើហិង្សាដែលកំពុងកើតនៅក្នុងប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានមួយនេះ តាមរយៈគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីស ៥ ចំណុច ដែលអាស៊ានបានឯកភាពគ្នាកន្លងមក។
ការបញ្ជាក់ជំហរនេះ ក្រោយពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិបានរិះគន់ចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ចុងសប្តាហ៍នេះថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុងគាំទ្ររបបសឹកភូមាលោក មីន អ៊ុងឡាំង។
ក្នុងពិធីប្រគល់ប្រាក់រង្វាន់ជូនកីឡាការិនី អ៊ុក ស្រីមុំ ដែលដណ្ដើមបានមេដាយមាសពិភពលោកពីកីឡាប៉េតង់ នាព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មិនអនុវត្តឃ្លាតឆ្ងាយពីកុងសង់ស៊ីស៥ចំណុច ដែលបានឯកភាពគ្នានៅឯទីក្រុងហ្សាកាតា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកបន្ថែមថា លោកមិនដាក់លក្ខខណ្ឌជាមួយមេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាមុនឡើយ ដោយថា ពេលទៅដល់ទើបលោកជជែកអំពីប្រធានបទតាមកុងសង់ស៊ីស៥ចំណុចតែម្ដង។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹងទេបងប្អូននៅមីយ៉ាន់ម៉ា តើអ្នកចង់ឱ្យប្រទេសធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលពិតប្រាកដ ឬចង់ដោះស្រាយ? ការដោះស្រាយនេះ គឺតួនាទីត្រូវបានផ្ដល់បណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ហើយអាស៊ានបានឯកភាពរាប់ទាំងមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លួនឯងបានព្រមព្រៀងកុងសង់ស៊ីស៥ចំណុចនេះហើយ ប៉ុន្តែមិនបានអនុវត្ត។ ប្រទេសនានានៅក្រៅតំបន់ក៏មានការព្រមព្រៀងនូវការផ្ដល់តួនាទីនេះ សម្រាប់អាស៊ាន រាប់ទាំងការផ្ដល់មនុស្សធម៌ផងដែរ។ អ៊ីចឹងទេ ការដែលខ្ញុំទៅនេះ គោលបំណងខ្ញុំគ្មានផលប្រយោជន៍អីទេ ប្រទេសកម្ពុជាតូចជាងមីយ៉ាន់ម៉ា ច្រើនដង ហើយប្រជាជនតិចជាងមីយ៉ាន់ម៉ាច្រើនដង តែយើងចង់ជួយសម្រួលសភាពការណ៍ទាំងឡាយ។ ចំណុចទី១ នៃកុងសង់ស៊ីស គឺការអត់ធ្មត់បញ្ឈប់អំពើហិង្សា នេះជាគោលដៅយើងចង់បាន»។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព លោក វណ្ណ ប៊ុនណា បានលើកឡើងថា ដំណើរទស្សនៈកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋនមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាចុងសប្តាហ៍នេះ គឺជាពេលវេលាសមរម្យមួយ ក្នុងនាមប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន ដែលមានតួនាទីនៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានៅភូមា។ ប៉ុន្តែលោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជាអាចប្រឈមបញ្ហាវិញ ប្រសិនបើជាកម្ពុជាលូកដៃនៅក្នុងបញ្ហានៅភូមាជ្រៅពេកវាអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់គោលការណ៍អាស៊ាន ពិសេសគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន។
លោកបន្តថា បើកម្ពុជាអាចត្រឹមចរចារឱ្យមានការបញ្ចប់ជម្លោះ ឬបញ្ចប់អំពើហិង្សានៅមីយ៉ាន់ម៉ា បាន វាជារឿងដែលល្អ និងការធ្វើយ៉ាងណាឱ្យភាគីទាំងអស់ចូលមកដោះស្រាយគ្នាបាន ដែលនេះជាចំណុចជោគជ័យធំបំផុតរបស់កម្ពុជា។
លោកថា៖ «ជាប្រធានអាស៊ាន ចង់មិនចង់ ទោះបីជាចង់ដោះស្រាយបញ្ហានៅភូមាហ្នឹង! គឺត្រូវតែនិយាយជាមួយហ្នឹងមេដឹកនាំយោធាហ្នឹង ដើម្បីអាចឈានទៅរកដំណោះស្រាយផ្សេងទៀតបាន អ៊ីចឹងទេ! ខ្ញុំគិតថា នៅខណៈពេលហ្នឹង បើសិនជាកម្ពុជាមិនចូលទៅចរចា ឬស្វែងរកការចង់បានរបស់ពួកយោធាក៏ដូចជាកាន់តែធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍នៅភូមាហ្នឹង កាន់តែបង្កឡើងហើយមតិប្រជាពលរដ្ឋវានៅតែកើតមានឡើង ចឹងទេ! ពេលហ្នឹងជាពេលដែលសំខាន់មួយដែលកម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានគួរតែធ្វើ»។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា នឹងធ្វើឡើងតាមការគ្រោងទុកនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា បើទោះបីជាមានការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកច្នៃពីរគ្រាប់នៅក្បែស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានៅមុនដំណើរទស្សនកិច្ចនេះក្តី។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ មានការអមដំណើរពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជាលោក ប្រាក់ សុខុន និងលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ចម ប្រសិទ្ធ ជាដើម។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងមានជំនួបទ្វេភាគីជាមួយលោក មីន អ៊ុងឡាំង ដើម្បីពិភាក្សា និងផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី និងពហុភាគី និងការវិវត្តថ្មីៗនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។
យ៉ាងណាក្តី អង្គការសង្គមស៊ីវិលមីយ៉ាន់ម៉ា និងកម្ពុជា ប្រមាណជិត២០០ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមករា ដោយបានរិះគន់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលគាំទ្ររបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា តាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានេះ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បានលើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងអាស៊ាន រួមទាំងសហគមន៍អន្តរជាតិ ត្រូវតែដឹងថា របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាគ្មានចេតនាពិតប្រាកដក្នុងការអនុវត្តតាមការឯកភាព៥ចំណុចរបស់អាស៊ាននោះទេ ហើយថា អាស៊ានតែមួយគត់ គឺគ្មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ៕
