អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងភាគីពាក់ព័ន្ធ បានជំរុញជាថ្មីម្ដងទៀតឱ្យរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនការអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ការការពារសាក្សី និងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន ដើម្បីឈានទៅប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា។
តំណាងរងនៃការិយាល័យឧត្ដមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (OHCHR) អ្នកស្រី Claudia De La Fuente បានលើកឡើងនៅក្នុងពិធីប្រកាសរបាយការណ៍វាយតម្លៃនៃសន្ទស្សន៍អំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ថាការអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការការពារសាក្សីនិងបុគ្គលរាយការណ៍ និងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន មានភាពចាំបាច់ណាស់នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងទប់ស្កាត់អំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា។ អ្នកស្រីបន្តថា បើមិនមានច្បាប់នេះទេ [ច្បាប់ស្ដីពីការការពារសាក្សីនិងបុគ្គលរាយការណ៍] ប្រជាពលរដ្ឋនឹងមិនហ៊ានរាយការណ៍ពីអំពើពុករលួយនោះឡើយ។
អ្នកស្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «យើងបានឮពីក្រសួងយុត្តិធម៌មកថា គេបានបញ្ចប់ការកែសម្រួលហើយ គេផ្ញើសេចក្ដីព្រាងនេះទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយវិញ ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់បានស្ដាប់ឮបន្ថែមទៀតពីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅឡើយទេពីច្បាប់ហ្នឹង។ ប៉ុន្តែយើងសង្ឃឹមថា នឹងមានការពិគ្រោះយោបល់មួយជុំទៀតលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ មុនពេលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ត្រូវបានបញ្ចប់។ ច្បាប់ទាំងពីរនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ»។
កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦ អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបានដាក់សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការការពារសាក្សី និងបុគ្គលរាយការណ៍ ឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធពិភាក្សា នៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយ ដោយរំពឹងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះនឹងចេញនៅមុនដំណាច់ឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ។ ក៏ប៉ុន្តែអស់រយៈពេល៦ឆ្នាំមកនេះ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះនៅមិនទាន់អនុម័តនៅឡើយ។
បើតាមអ្នកស្រី Claudia De La Fuente បច្ចុប្បន្ន សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការការពារសាក្សី និងបុគ្គលរាយការណ៍នេះ បានឆ្លងផុតពីដៃក្រសួងយុត្តិធម៌ហើយ ហើយបច្ចុប្បន្នកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ ចំណែកសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានវិញ ក៏បានឆ្លងផុតពីដៃក្រសួងយុត្តិធម៌ហើយដែរ ហើយបច្ចុប្បន្នកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់ក្រសួងព័ត៌មាន។
វីអូឌី មិនអាចទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់ពីលោក ឱម យិនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បានទេ នៅថ្ងៃពុធនេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន លោក មាស សុភ័ណ្ឌ បានប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃពុធនេះថា ក្រសួងព័ត៌មានបានបញ្ចប់ការពិភាក្សាពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ជាមួយក្រសួងយុត្តិធម៌រួចហើយ ហើយបច្ចុប្បន្នក្រសួងព័ត៌មានកំពុងរៀបចំឯកសារពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត ដើម្បីភ្ជាប់ជាមួយនឹងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ។ លោកថា ក្រសួងគ្រោងនឹងបញ្ជូនទៅកាន់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីក្នុងពេលខាងមុខនេះ តែលោកមិនបានបញ្ជាក់ពីពេលវេលាជាក់លាក់នោះឡើយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងនឹងព្យាយាមខិតខំនៅក្នុងការជំរុញ ក៏ដូចជាដាក់ស្នើសុំនូវសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះទៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI) លោក ប៉ិច ពិសី បានលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋនឹងមិនហ៊ានរាយការណ៍ពីអំពើពុករលួយឬបទល្មើសផ្សេងៗឡើយ ប្រសិនបើមិនមានច្បាប់ការពារសាក្សី និងបុគ្គលរាយការណ៍នេះ។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹងបើយើងធ្វើយុទ្ធនាការឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួម ហើយយើងអត់មានច្បាប់ការពារគាត់នៅពេលដែលគាត់ចូលរួម ឧទាហរណ៍ថា រឿងខ្លះពាក់ព័ន្ធសុខសុវត្ថិភាពគាត់ គាត់អាចផ្ដល់ព័ត៌មានរឿងការរកស៊ីគ្រឿងញៀន ក្រុមជនទុច្ចរិតកាចសាហាវអី គាត់ភ័យណាស់! អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋគាត់អត់ចង់ចូលរួមទេ កាលណាគាត់គិតថាគាត់ចូលរួមទៅ គាត់អត់មានអ្នកការពារផង ហើយមានហានិភ័យដាក់ខ្លួន អ៊ីចឹងខ្ជិលតែម្ដង»។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ (TI) បានវាយតម្លៃថា កម្ពុជាទទួលបាន២៣ពិន្ទុ ដោយស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់ទី១៥៧ ក្នុងចំណោម១៨០ប្រទេសនិងដែនដី នៃសន្ទស្សន៍យល់ឃើញពីអំពើពុករលួយនៅក្នុងពិភពលោក។ ពិន្ទុនេះបង្ហាញថា កម្រិតអំពើពុករលួយក្នុងប្រទេសក្រីក្រមួយនេះមានភាពប្រសើរតិចតួចប៉ុណ្ណោះ បើធៀបឆ្នាំមុន។ កាលពីឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជាទទួលបានពិន្ទុ២១ ដោយជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី១៦០លើ១៨០ប្រទេសនិងដែនដី។
ក្រៅពីជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនក្នុងការអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីការការពារសាក្សី និងបុគ្គលរាយការណ៍ហើយនោះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏បានស្នើឱ្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពី«ការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ»ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តកាលពីឆ្នាំ២០១០ផងដែរ។ ការធ្វើវិសោធនកម្មដោយផ្ដោតលើមាត្រាមួយចំនួន ជាពិសេសមាត្រាដែលទាក់ទងការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ ដែលគួរធ្វើឡើងជាចំហនិងតម្លាភាព និងមាត្រាស្ដីពី «ការបង្កើតក្រមសីលធម៌ វិជ្ជាជីវៈការងារ» ជាដើម៕
