សកម្មជនបរិស្ថានដែលទើបចេញពីពន្ធនាគារ បានស្នើទៅអាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាបពិនិត្យឡើងវិញពីការបង្ហូរទឹកស្អុយចូលស្ទឹងសៀមរាប ដើម្បីការពារនិងទប់ស្កាត់ផលប៉ះពាល់សុខភាពសាធារណៈនិងបរិស្ថាន ក្រោយពួកគេរកឃើញថា ទឹកស្អុយហូរចេញពីលូចូលស្ទឹងនោះមិនបានចម្រោះជាមុននោះឡើយ។
សកម្មជនមាតាធម្មជាតិ លោក ថុន រដ្ឋា ដែលទើបចេញពីពន្ធនាគារកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ដែលកំពុងរងការចោទប្រកាន់ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់» នោះ បានចេញផ្សាយវីដេអូដំបូង ស្ដីពី «បញ្ហានៃការបង្ហូរទឹកស្អុយចូលស្ទឹងសៀមរាប»។
ក្នុងវីដេអូដែលមានរយៈពេលជិត៣នាទី លោក ថុន រដ្ឋា សកម្មជនបរិស្ថានដែលកំពុងជាប់បម្រាមនៅតុលាការផងនោះ បានលើកឡើងថា ក្នុងខេត្តសៀមរាបមានអាងចម្រោះទឹកស្អុយមួយកន្លែងដែលមានទំហំជាង១២ហិកតា ដែលចំណាយថវិកាអស់១៤លានដុល្លារសម្រាប់ចម្រោះទឹកស្អុយដែលហូរចេញពីលូ មុននឹងបង្ហូរចូលស្ទឹងសៀមរាប។ តែបច្ចុប្បន្ន លោកថា អាងចម្រោះទឹកនោះបែរត្រូវបានគេយកទៅចិញ្ចឹមត្រីទៅវិញ។
លោក ថុន រដ្ឋា បន្តអះអាងថា បច្ចុប្បន្ននេះ ទឹកស្អុយដែលហូរចេញពីផ្សារ ពីមន្ទីរពេទ្យ សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ ភោជនីយដ្ឋាន និងផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ កំពុងបង្ហូរចូលស្ទឹងសៀមរាប ដោយមិនបានចម្រោះឱ្យស្អាតនោះឡើយ។
លោកថា៖ «អាងចម្រោះទឹកកង្វក់នេះប្រែក្លាយជាអាងចិញ្ចឹមត្រីទៅវិញ ខ្ញុំក៏បានព្យាយាមស្វែងរកព័ត៌មានទាក់ទងនឹងអាងចម្រោះទឹកថ្មី តែរកមិនឃើញទាល់តែសោះ។ ខ្ញុំបារម្ភថា ទឹកស្អុយដែលបង្ហូរចូលស្ទឹងសៀមរាប ហើយបន្តហូរចូលបឹងទន្លេសាបដោយមិនបានឆ្លងកាត់ការចម្រោះ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់មុខមាត់កម្ពុជា និងបំផ្លាញជីវចម្រុះក្នុងទឹក មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ទឹកនេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីស្រោចដំណាំ ដាំបន្លែ ចិញ្ចឹមត្រី និងនេសាទ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាពសាធារណៈ»។
សកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះបន្តថា ក្នុងនាមខ្លួនជាយុវជនដែលស្រឡាញ់សន្តិភាពពេញលេញ និងបរិស្ថានស្អាតនោះ លោកចង់ឃើញទឹកស្ទឹងសៀមរាប មានទឹកថ្លាស្អាត ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរទៅលេងកម្សាន្ត មិនមែនប្រែក្លាយជាស្ទឹងទឹកលូទៀត។ ករណីនេះ លោក ថុន រដ្ឋា ស្នើទៅមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធក្នុងខេត្តសៀមរាប ពិនិត្យឡើងវិញ និងដោះស្រាយដោយបើកឱ្យដំណើរការអាងចម្រោះទឹកស្អាតដែលយកទៅចិញ្ចឹមត្រីនោះឡើងវិញ។
លោក ថុន រដ្ឋា បានបន្ថែមថា មូលហេតុដែលលោកចាប់ផ្ដើមចូលរួមសកម្មភាពសង្គមវិញ ក៏ដូចជាការចេញជាវីដេអូខ្លីនេះ ដោយសារតែលោកយល់ថា សកម្មភាពដែលលោកបានធ្វើកន្លងមកមិនមែនជារឿងខុសច្បាប់ ហើយការធ្វើនេះក្នុងនាមជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាយុវជនម្នាក់ដែលខ្វល់ខ្វាយ និងឈឺឆ្អាលរឿងបរិស្ថាន រួមទាំងចង់បានបរិស្ថានស្អាត។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា អាហ្នឹងវារឿងដែលធ្វើឱ្យខ្លាចជាងគេ ហើយខ្ញុំជឿជាក់ថា វីដេអូដែលខ្ញុំធ្វើទាក់ទងរឿងបរិស្ថាន មិនគួរត្រូវបានចាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែបើសិនមានការចាប់ខ្លួនទៀត គឺជារឿងដែលគួរឱ្យអស់សំណើច ហើយបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ប្រទេសយើង គឺលែងមានការបញ្ចេញសិទ្ធិសេរីភាពហើយ ព្រោះគ្រាន់តែយុវជននិយាយក្នុងវីដេអូ ហើយនិយាយរឿងបរិស្ថាន ដើម្បីទាមទារឱ្យមានដំណោះស្រាយ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងចោទប្រកាន់បន្តទៀតនោះ នឹងធ្វើឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិចាប់ផ្ដើមមើលពីការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា»។
អតីតសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ លោក ថុន រដ្ឋា កញ្ញា ភួន កែវរស្មី និងកញ្ញា ឡុង គន្ធា ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារជាង១ឆ្នាំ ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» ករណីពួកគេបាននាំគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការដើរថ្មើជើងពីវត្តភ្នំទៅកាន់ផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្បែរវិមានឯករាជ្យ រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីសុំអន្តរាគមន៍ឱ្យបញ្ឈប់ការលុបបឹងតាមោក។
ពួកគេត្រូវបានតុលាការដោះលែងពីពន្ធនាគារកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ បន្ទាប់អនុវត្តទោសចប់ ប៉ុន្តែអ្នកទាំង៣ក៏ត្រូវបានចៅក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ចោទប្រកាន់លើពួកគេមួយករណីទៀត ពីបទ «រួមគំនិតក្បត់»។
ការចោទប្រកាន់នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសមត្ថកិច្ចចាប់ឃុំខ្លួនយុវជនបរិស្ថានមាតាធម្មជាតិ៣រូបផ្សេងទៀត ក្នុងនោះមានកញ្ញា ស៊ុន រដ្ឋា លោក យឹម លាងហ៊ី និងលោក លី ចន្ទ្រដារ៉ាវុធ ក្រោមបទចោទប្រកាន់ «រួមគំនិតក្បត់» និង «ប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ» ហើយពួកគេត្រូវបានតុលាការឃុំនៅពន្ធនាគារអស់រយៈពេល៥ខែ។
ក្រោពីចេញពន្ធនាគារភ្លាមៗនិងកំពុងជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ សកម្មជនមាតាជាតិទាំង៦នាក់ បានទទួលពានរង្វាន់ជួរមុខលើសកម្មភាពការពារបរិស្ថានប្រចាំនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងឆ្នាំ២០២១ ពីអង្គការអន្តរជាតិ ហ្រ្វន់ឡាញឌីហ្វិនឌឺ (Frontline Defenders) មានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអៀរឡង់ (Ireland)។ ការទទួលពានរង្វាន់នេះ ផ្ដោតលើភាពក្លាហាននិងការហ៊ានប្រថុយគ្រោះថ្នាក់ ដើម្បីការពារបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិនៅប្រទេសកម្ពុជា។
វីអូឌី មិនអាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តសៀមរាប លោក ទៀ សីហា និងអភិបាលរងខេត្ត លោក លី សំរិទ្ធ បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃនេះ៕
