ពលរដ្ឋ៨០គ្រួសារនៅជាប់បឹងតាមោក ក្នុងសង្កាត់គោករកា ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ បានចោទក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយថាបានប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រនិងរថយន្តចាក់ដីរំលោភយកដីធ្លីរបស់ពួកគេ។
លោក ជ័រ សារិន ដែលអះអាងថាជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋ ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃសុក្រនេះថា ដី៧៩ហិកតារបស់អ្នកភូមិ៨០គ្រួសារ ដែលនៅជាប់បឹងកប់ស្រូវ ឬបឹងតាមោក ស្ថិតក្នុងភូមិកប់ស្រូវ សង្កាត់គោករកា ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយដែលមិនស្គាល់ឈ្មោះ បានធ្វើសកម្មភាពដឹកដីចាក់លុបយកធ្វើកម្មសិទ្ធិ តាំងពីចុងឆ្នាំ២០២១ ដោយមិនបានដោះស្រាយផលប៉ះពាល់។ លោកបន្តថា កន្លងមក ពួកគាត់បានរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរឱ្យជួយដោះស្រាយដែរ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរនៅមិនទាន់មានចំណាត់ការណាមួយនៅឡើយ។
លោកអះអាងថា ដីនោះ ពួកគាត់បានចូលកាន់កាប់និងអាស្រ័យផលធ្វើស្រែប្រាំង ដាំឈូក និងបន្លែបង្ការផ្សេងៗចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ លោកឱ្យដឹងថា គ្រួសារលោកមានដីទំហំជាង១០ហិកតា សម្រាប់បែងចែកឱ្យកូនៗ៩នាក់សម្រាប់បង្កបង្កើនផលចិញ្ចឹមជីវិត។
លោកបន្ថែមថា៖ «ឥលូវមិនដឹងជាក្រុមហ៊ុនមកពីណាទេ បានចាក់ដីលុបដីរបស់យើង គ្រាន់តែប្រជាជនគាត់ជិះម៉ូតូចូល គេហាមឃាត់មិនឱ្យចូលផងហ្នឹង។ អ៊ីចឹងខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់សម្ដេច ហ៊ុន សែន ឱ្យគាត់ជួយដោះស្រាយជូនពួកខ្ញុំផង។ បើក្រុមហ៊ុនចង់បានដីពួកខ្ញុំហើយ សុំជួយដោះស្រាយជាគោលនយោបាយដល់ពួកខ្ញុំផង បើមិនអ៊ីចឹងពួកខ្ញុំទាមទារយកដីខ្ញុំមកវិញហើយ ដើម្បីសង់លំនៅឋាន ព្រោះក្រុមហ៊ុនបានចាក់ដីពេញហើយ»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅភូមិកប់ស្រូវធំ លោក អៀវ ចំរើន និយាយថា ដីប្រហែល៤០អារបស់គ្រួសារលោកត្រូវបានក្រុមហ៊ុនចាក់លុបជាបណ្ដើរៗហើយ និងពុំទាន់មានការដោះស្រាយសំណងផលប៉ះពាល់ឡើយ។ លោកថា ដីនោះ គ្រួសារលោកបានធ្វើកសិកម្មដោយដាំបន្លែផ្សេងៗនៅរដូវទឹកស្រក។
លោក ចំរើន បន្តថា គ្រួសារលោក និងពលរដ្ឋភាគច្រើននៅក្នុងភូមិកប់ស្រូវ ពុំមានមុខរបរអ្វីផ្សេងក្រៅពីនេសាទត្រី និងធ្វើកសិកម្មដាំបន្លែបង្ការផ្សេងៗសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិតនោះទេ។ លោកថា ប្រសិនបើដីនោះត្រូវបានក្រុមហ៊ុនរំលោភយកអស់ និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់ ដោយសារតែការបាត់បង់មុខរបរ និងគ្មានដីសម្រាប់បង្កបង្កើនផល។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើច្បាប់អត់រកដំណោះស្រាយ រកយុត្តិធម៌ឱ្យ មានតែនៅនាំគ្នាតវ៉ាទៀតទៅ។ ហើយការតវ៉ា វាប៉ះពារគ្នាហើយ បើមិនអ៊ីចឹងម៉េចឮដល់សម្ដេច។ សម្ដេចគាត់ថាហើយ ដីដែលប្រជាពលរដ្ឋអាស្រ័យផល ត្រូវដោះស្រាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ។ ឥលូវក្រុមហ៊ុនចាក់លុបជិតអស់ហើយ ម៉េចអត់ឃើញដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋ ឃើញតែដោះស្រាយជូនបក្ខពួកគេ»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្ស នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើពលរដ្ឋបានចូលទៅអាស្រ័យផលយូរឆ្នាំ ដូចការអះអាងមែននោះ គឺរដ្ឋត្រូវតែដោះស្រាយសំណងណាមួយជូនពលរដ្ឋ ដើម្បីធានាពីសិទ្ធិទទួលបានជីវភាពសមរម្យរបស់ពួកគេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ព្រោះយើងបានសន្យាជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ និងកិច្ចសន្យាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋតាមរយៈរដ្ឋធម្មនុញ្ញហ្នឹង ដោយយើងបានធានាឱ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងមានជីវភាពសមរម្យ តែផ្ទុយទៅវិញពេលដែលពួកគាត់អាស្រ័យផលលើបឹងធម្មជាតិរបស់រដ្ឋអីចឹង ហើយពេលរដ្ឋត្រូវការយកវិញ បែរជាបោះបង់ពលរដ្ឋចោល អាហ្នឹងវាគឺជាការរំលោភទៅលើកិច្ចសន្យាហ្នឹង អីចឹងមានន័យថា វាក៏បានរំលោភទៅលើសិទ្ធិមនុស្សដែរ»។
ចៅសង្កាត់គោករកា លោក សន ស៊ីន អះអាងថា តំបន់ដីដែលកំពុងរងការចាក់លុបនោះ គឺជាដីរបស់រដ្ឋ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យផ្ដល់ជូនទៅក្រសួងមួយចំនួន ដើម្បីសាងសង់និងអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ។ លោកថា សកម្មភាពចាក់លុបបច្ចុប្បន្ននេះ មិនមែនជាក្រុមហ៊ុនឯកជននោះទេ គឺរដ្ឋជាអ្នកចាក់លុប។
ចៅសង្កាត់រូបនេះបន្តថា ការផ្ដល់សំណង ឬផ្ដល់ជាគោលនយោបាយយ៉ាងណាទៅឱ្យពលរដ្ឋដែលកំពុងរងផលប៉ះពាល់នោះ គឺលោកមិនដឹងនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «រដ្ឋាភិបាលបានចេញ ស.ជ.ណ ផ្ដល់ដីហ្នឹងទៅឱ្យក្រសួងនីមួយៗ ដូចជា ក្រសួងការពារជាតិ អគ្គស្នងការ និងក្រសួងសុខាភិបាលជាដើមហ្នឹង។ ពេលចាក់ដីរួច គេបែងចែកទៅក្រសួងប៉ុន្មានហិកតាម្នាក់ ដើម្បីអភិវឌ្ឍធ្វើអីអ៊ីចឹងទៅ។ អាហ្នឹងវាស្ថិតនៅគណៈរដ្ឋមន្ត្រីទាំងអស់ មិនស្ថិតនៅលើខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែជាអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ ការចាក់លុបហ្នឹងមិនមែនជាក្រុមហ៊ុនទិញលក់ទេ»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្ស នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើពលរដ្ឋបានចូលទៅអាស្រ័យផលយូរឆ្នាំ ដូចការអះអាងមែននោះ គឺរដ្ឋត្រូវតែដោះស្រាយសំណងណាមួយជូនពលរដ្ឋ ដើម្បីធានាពីសិទ្ធិទទួលបានជីវភាពសមរម្យរបស់ពួកគេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ព្រោះយើងបានសន្យាជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ និងកិច្ចសន្យាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋតាមរយៈរដ្ឋធម្មនុញ្ញហ្នឹង ដោយយើងបានធានាឱ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងមានជីវភាពសមរម្យ តែផ្ទុយទៅវិញ ពេលដែលពួកគាត់អាស្រ័យផលលើបឹងធម្មជាតិរបស់រដ្ឋអ៊ីចឹង ហើយពេលរដ្ឋត្រូវការយកវិញ បែរជាបោះបង់ពលរដ្ឋចោល អាហ្នឹងវាគឺជាការរំលោភទៅលើកិច្ចសន្យាហ្នឹង អ៊ីចឹងមានន័យថា វាក៏បានរំលោភទៅលើសិទ្ធិមនុស្សដែរ»។
ផ្ទៃបឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវមានផ្ទៃដីសរុប៣ ២៣៩ហិកតា ជាអាងស្ដុកទឹកកខ្វក់ និងរំដោះទឹកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ហើយបឹងនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យមួយកាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ ដោយកំណត់បឹងធម្មជាតិមួយនេះជាសម្បតិ្តសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។
បើយោងតាមអនុក្រឹត្យរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានចេញជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ដល់ចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ផ្ទៃបឹងតាមោកសរុបជាង២ ០០០ហិកតាហើយ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកាត់ឬដោះដូរទៅឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុនឯកជន និងបុគ្គលឯកជនមួយចំនួន ដែលគេដឹងថា ជាអ្នកមានប្រាក់និងមានអំណាច សម្រាប់សាងសង់អគារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ ព្រមទាំងធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន៕
