គណបក្សនយោបាយដែលនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកវិភាគពីបញ្ហាសង្គម យល់ស្របគ្នាថា រដ្ឋាភិបាលគួរផ្ដួចផ្ដើមឱ្យមានកិច្ចសន្ទនាជាមួយបក្សដទៃទៀត ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិដែលបានអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ជាពិសេសបញ្ហាសង្គមដែលកំពុងកើតឡើងចាក់ស្រេះដោះស្រាយមិនចេញ ជាជាងផ្ដល់យោបល់ពីដំណោះស្រាយលើបញ្ហាអ៊ុយក្រែន។
ការរិះគន់នេះធ្វើឡើងក្នុងពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ បានផ្ដល់ជាដំណោះស្រាយលើវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែន។ បើតាមលោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះនេះបាន គឺមិនមែនយកសង្រ្គាមបញ្ចប់ដោយសង្រ្គាមទេ។ ក្នុងន័យនេះ លោកបញ្ជាក់ថា មានតែការចរចាប៉ុណ្ណោះទើបអាចរកដំណោះស្រាយវិបត្តិនៅអ៊ុយក្រែននេះបាន។
លោក យ៉ែម បុញ្ញឬទ្ធិ ប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយម ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃចន្ទនេះថា លោកទទួលស្គាល់និងឯកភាពពីនយោបាយការបរទេសដូចអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន លើកឡើង។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងយកពេលវេលាទៅគិតគូរពីបញ្ហាតំបន់និងសកលលោកនេះ លោកថា កម្ពុជាគួរបើកផ្លូវឱ្យមានដំណោះស្រាយផ្ទៃក្នុងដែលកំពុងតែប្រឈមអស់ពេលជាច្រើនឆ្នាំណាស់មកហើយ។
លោក យ៉ែម បុញ្ញឬទ្ធិ បន្តថា ប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីគិតគូរពីវិបត្តិផ្ទៃក្នុងដែលកម្ពុជាកំពុងតែមាន ដូចដែលលោកបានផ្ដល់ជាដំណោះស្រាយសម្រាប់ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់និងសកលលោកនេះ ប្រហែលកម្ពុជាមិនរងនូវការរិះគន់ថាជារដ្ឋាភិបាលល្មោភអំណាច និងព្យាយាមងាកចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ។
លោកបន្តថា៖ «យើងមានបញ្ហាជាច្រើនដែលត្រូវដោះស្រាយពីរឿងវិបត្តិនយោបាយ ពីរឿងការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង និងពីរឿងសកម្មជនមួយចំនួនដែលលោករងគ្រោះ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រការផ្សេងជាមួយរឿងនយោបាយជាដើម។ ហេតុផលទាំងអស់នេះ កិច្ចការទាំងអស់នេះ គួរមានដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីនិងអហិង្សា ដោយការពិនិត្យឱ្យបានច្បាស់លាស់ពីផ្លូវច្បាប់ និងពីអ្វីដែលជាមូលហេតុចម្បង»។
លោក អ៊ិត សារម្យ ប្រធានគណបក្សបំណងពលរដ្ឋ ក៏ឯកភាពដែរថា ទាំងបញ្ហានយោបាយនិងបញ្ហាសង្គមដែលកំពុងតែកើតឡើងនៅកម្ពុជានេះ រដ្ឋាភិបាលមិនបានខ្វល់ខ្វាយនិងយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីដោះស្រាយទេ។
តែយ៉ាងណា លោកគាំទ្រសាររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលលើកឡើងថាមានតែច្រកមួយប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីអាចឈានទៅបញ្ចប់វិវាទទៅបាន នោះគឺការចរចា។ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកនយោបាយរូបនេះចាត់ទុកថា សារនយោបាយដែលលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីលើកឡើងនេះ ថាគ្រាន់តែដើម្បីពិរោះស្ដាប់ និងមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីស្ថានភាពនៅកម្ពុជា។
លោកបន្តថា ធាតុពិត ភាគីជម្លោះ ជាពិសេសក្នុងរឿងនយោបាយជាមួយបក្សប្រឆាំង គឺរដ្ឋាភិបាលបានបិទផ្លូវជានិច្ច បើទោះជាសហគមន៍ជាតិនិងអន្តរជាតិចាត់ទុកថា កម្ពុជាកំពុងតែជួបវិបត្តិផ្នែកនយោបាយយ៉ាងណាក្ដី។
លោកបន្តថា៖ «អ៊ីចឹងចំណុចដែលសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលគាត់លើកឡើងថា គ្មានអ្វីដែលសំខាន់ជាងការចរចា បើយើងស្ដាប់ទៅដូចជាត្រឹមត្រូវ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្ដែង សម្រាប់ស្ថានភាពរបស់ប្រទេសយើង គឺកម្ពុជាហ្នឹង យើងឃើញវិបត្តិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹង មិនត្រូវបានដោះស្រាយដោយការចរចារវាងភាគីខ្មែរនិងខ្មែរទេ»។
ជានិច្ចជាកាល លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន តែងខ្វាយខ្វល់មិនថាបញ្ហានៅក្នុងតំបន់និងពិភពលោកទេ។ ក្នុងពេលដែលភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រឈមមុខវិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុង ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រើប្រាស់ពេលវេលារបស់លោក ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យមានដំណោះស្រាយនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសរដ្ឋសហព័ន្ធមួយនេះ។ ប៉ុន្តែយុទ្ធសាស្រ្តដែលលោក ហ៊ុន សែន ដាក់ចេញនេះ ហាក់មិនត្រូវបានមីយ៉ាន់ម៉ាអនុវត្តឡើយ។
ជាថ្មីទៀត បញ្ហាវិបត្តិយោធានៅអ៊ុយក្រែន លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានផ្ដល់ជាដំណោះស្រាយបន្ថែមទៀត។ បើតាមលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី មានតែការចរចាមួយទេដែលអាចឈានទៅបញ្ចប់ជម្លោះប្រដាប់អាវុធនៅអ៊ុយក្រែននេះបាន។
ទាំងលោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល និងលោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច មិនអាចសុំការឆ្លើយតបបន្ថែមបានទេ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។
ចំណែកអ្នកនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកវិភាគពីបញ្ហាសង្គម យល់ឃើញថា ប្រសិនបើពេលនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីយកបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាកំពុងតែកើតឡើង ដូចជាបើកផ្លូវឱ្យមានការចរចារវាងបក្សកាន់អំណាចនិងបក្សប្រឆាំង ដូចអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន បានផ្ដល់ជាដំណោះស្រាយទៅលើជម្លោះនៅអ៊ុយក្រែន ប្រហែលកម្ពុជាត្រូវគេចាត់ទុកថានឹងក្លាយជារដ្ឋគំរូខាងផ្សះផ្សាជាតិ និងគោរពសិទ្ធិនយោបាយពីបក្សផ្សេងដោយពេញលេញ។
លោកបណ្ឌិត សេក សុជាតិ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត មានប្រសាសន៍ថា ជាទម្លាប់របស់មនុស្ស គឺកម្រទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនមានកំហុសណាស់ ហើយការសម្រេចចិត្តក្នុងការដោះស្រាយទំនាស់នេះទៀតសោត ផ្អែកលើគំនិតរបស់មេដឹកនាំប៉ុណ្ណោះ។ បើតាមលោកបណ្ឌិត សេក សុជាតិ អ្នកនយោបាយកម្ពុជាល្មមដល់ពេលមានភាពចាស់ទុំ ចេះសម្របសម្រួល និងអត់ឱន ហើយអធ្យាស្រ័យឱ្យគ្នា ដើម្បីជាគំរូសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយផង។
លោកបន្តថា៖ «ដូចខ្ញុំបានបញ្ជាក់មុនហ្នឹងអ៊ីចឹងថា កំហុសខ្លួនឯងមើលមិនសូវឃើញទេ ប៉ុន្តែមិនមានន័យថាគាត់មិនដឹងទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថាឆន្ទៈក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាផ្ទៃក្នុងនយោបាយជាតិហ្នឹង ព្រមធ្វើឬមិនព្រមធ្វើ គឺអាស្រ័យទៅលើការសម្រេចចិត្តរបស់មេដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង ហើយកុំឱ្យនាំគ្នាគិតតែពីផលប្រយោជន៍បក្សពួក គួរតែគិតទៅដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋជាធំវិញ»។
ជាថ្មីម្ដងទៀត លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ កន្លងទៅនេះ អះអាងថា លោកនឹងមិនបើកផ្លូវឱ្យមានការចរចាណាមួយជាមួយស្ថាបនិកគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលតុលាការរំលាយ គឺលោក សម រង្ស៊ី នោះទេ។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បង្ហាញពីជំហរបិទខ្ទប់ការប៉ុនប៉ងវិលចូលកម្ពុជាវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែរ ប្រសិនបើមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះគ្មានការប៉ះប៉ូវណាមួយ ដែលលោក ហ៊ុន សែន ហៅថា បានធ្វើឱ្យកិត្តិយសគ្រួសាររបស់លោកត្រូវធ្លាក់ចុះ ព្រោះតែការប្រមាថភរិយានិងកូនប្រុសរបស់លោក ដែលជាការឈឺចាប់មួយ។ ប៉ុន្តែលោក សម រង្ស៊ី បានអះអាងម្ដងហើយម្ដងទៀតថា លោកមិនដែលបានថ្លែងសារនយោបាយដូចអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន ចោទប្រកាន់ម្ដងណានោះទេ៕
