ក្រុមសហជីពធំៗនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១ មេសា បានរាយការណ៍អំពីស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដល់តំណាងបេសកម្មស្វែងរកការពិតផ្ទាល់ ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស (DCM) នៃអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ ILO។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា (CLC) លោក អាត់ ធន់ រួមទាំងសហជីពធំៗមួយចំនួនបានលើកឡើងអំពីបញ្ហាប្រឈមរបស់កម្មករនិយោជិត និងសហជីពផ្សេងៗ ដូចជា បញ្ហាសិទ្ធិកម្មករក្នុងការរៀបចំ និងចូលរួមសហជីព សិទ្ធិធ្វើជាតំណាង និងដោះស្រាយវិវាទ សិទ្ធិក្នុងការធ្វើកូដកម្មនៅណាហ្គាវើលដ៍ បញ្ហាចោទប្រកាន់បណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌមកលើតំណាងសហជីព និងកម្មករ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ និងបច្ចុប្បន្ន ការស្វែងរកឃាតករពិតសម្លាប់មេដឹងនាំសហជីពកាលពីឆ្នាំ២០០៤ សកម្មភាពធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងរើសអើងមកលើសហជីព ជាពិសេស ក្រុមហ៊ុនដឹកអ្នកដំណើរកាពីតូល ក្រុមហ៊ុនលក់ថ្នាំពេទ្យ VE ក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូជីងប៉ី ក្រុមហ៊ុនកាត់ដេរអេលីត និងក្រុមហ៊ុនហូលីដេរឌីហ្សាញជាដើម។
សហភាពការងារកម្ពុជា សង្ឃឹមថា តំណាងបេសកម្មស្វែងរកការពិតផ្ទាល់ ហៅកាត់ជាភាសារអង់គ្លេសថា (DCM) នឹងជម្រុញឱ្យភាគីនិយោជក និងរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិរបស់កម្មករនិយោជិតខ្មែរ បានប្រសើរឡើងនាពេលអនាគត។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ បានថ្លែងថា ការចុះមកបំពេញបេសកម្មរបស់តំណាងបេសកម្មស្វែងរកការពិតផ្ទាល់ នៃអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ ILO គឺបន្ទាប់ពីស្ថានភាពនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារនៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះខ្លាំង ជាពិសេសការធ្វើកូដកម្មរបស់បុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូណាហ្គាវើលដ៍។ អ្នកស្រីបន្តថា កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ក្រុមនេះ ក៏បានមកបំពេញបេសកម្មនៅកម្ពុជា និងបានផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកែលំអរស្ថានភាពខាងលើនេះដែរ។
អ្នកស្រីថា៖ «ធម្មតា DCM បើយើងក្រឡេកមើលជាទូទៅ គឺគេមិនអង្គុយចេះតែចុះទៅតាមប្រទេសមួយៗគ្រប់តែប្រទេសនោះទេ គឺគេចុះមកតែប្រទេសណាដែលមានបញ្ហាចាំបាច់ចឹងទៅ ទើបគេចុះមក ហើយនៅក្នុងបរិបទស្រុកខ្មែរយើង ដោយសារតែថ្មីៗហ្នឹង វាមានស្ថានភាពនៃការគោរពសិទ្ធិកម្មករ សិទ្ធិមនុស្សផ្សេងៗគឺមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង»។
តំណាងបេសកកម្មស្វែងរកការពិតដោយផ្ទាល់ (DCM) របស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារនេះដឹកនាំដោយលោក Takanobu Teramoto បានមកបំពេញបេសកកម្មនៅកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ដល់ថ្ងៃទី១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២។ គណៈប្រតិភូនេះ បានជួបពិភាក្សាជាមួយក្រសួងការងារ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ អង្គការវិជ្ជាជីវៈ និងដៃគូសង្គមផ្សេងៗទៀត ដើម្បីស្វែងយល់ពីស្ថានភាព និងវឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពអង្គការវិជ្ជាជីវៈនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រោយបញ្ចប់បេសកម្មនេះ តំណាងបេសកកម្មស្វែងរកការពិតដោយផ្ទាល់ (DCM) របស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ នឹងធ្វើរបាយការណ៍វាយតម្លៃមួយ ដើម្បីផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យរដ្ឋាភិបាល សហជីព និងភាគីពាក់ព័ន្ធយកទៅកែលំអរស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារនៅកម្ពុជាឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរឡើងវិញ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក អ៊ិត សំអេង បានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី១ ខែមេសាថា ការអនុវត្តសេរីភាពសមាគមនៅកម្ពុជាអាចធ្វើឡើងបាន តាមរយៈច្បាប់ស្តីពីសហជីព និងច្បាប់ផ្សេងទៀតដែលមានដូចជា ច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល (LANGO)។ លោកបន្តអ៊ួតប្រាប់តំណាងបេសកកម្មនេះថា ប្រទេសកម្ពុជាមិនហាមឃាត់ ឬរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់ជនណាម្នាក់ក្នុងការចូលរួមសហជីពណាមួយ ដោយផ្អែកលើឆន្ទៈរបស់ពួកគេឡើយ។ លោកថា សេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ក៏ដូចជាសេរីភាពក្នុងការចូលរួម ឬបង្កើតសហជីពដែលមានចែងក្នុងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់អន្តរជាតិ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងធានាក្រោមច្បាប់កម្ពុជា។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រទេសកម្ពុជាមិនត្រឹមតែមានប្រព័ន្ធច្បាប់ដែលធានាយ៉ាងទូលំទូលាយនូវការអនុវត្តសេរីភាពក្នុងការបង្កើតសមាគមប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងផ្តល់នូវជម្រើសជាក់ស្តែងសម្រាប់ការអនុវត្តសេរីភាពនៃសមាគមផងដែរ។
លោកបានសរសេរថា៖ «ដោយសារតែកម្ពុជាបានអនុវត្តបានយ៉ាងល្អនូវនយោបាយពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ផ្សាភ្ជាប់និងបទដ្ឋានការងារអន្តរជាតិ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងល្អជាមួយអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារដែលធានាបាននូវលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរ ធានានូវការការពារសិទ្ធិការងារ សិទ្ធិសេរីភាពអង្គការវិជ្ជាជីវៈ បានជាវិស័យកាត់ដេរ ផលិត ស្បែកជើង និងការបូប បានរីកចំរើនយ៉ាងខ្លាំង និងដើរតួរជាចន្ទល់សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមកម្ពុជា ចាប់តាំងពីទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០មក»។
លោកបន្តថា ជាក់ស្តែង វិស័យនេះបានចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងរោងចក្រចំនួន ៦៤ ដែលមានកម្មករនិយោជិតចំនួនប្រមាណ៨ម៉ឺននាក់នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នបានកើនឡើងជាង១២០០រោងចក្រ ដែលមានកម្មករនិយោជិតប្រមាណ៨០ម៉ឺននាក់។ តម្លៃនៃការនាំចេញនៅក្នុងវិស័យនេះបានកើនឡើងពី ២២៧ លានដុល្លារអាមេរិក ដល់ ៩ ៧៦៨ លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា។
គិតត្រឹមខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ កម្ពុជាមានអង្គការវិជ្ជាជីវៈបានចុះបញ្ជីចំនួន ៥ ៧៧៣ ក្នុងនោះមានសហជីពមូលដ្ឋានចំនួន ៥ ៤៦៤, សហព័ន្ធសហជីពចំនួន ២៥៧, សហភាពសហជីពចំនួន ៤០, និងសមាគមនិយោជកចំនួន១២។ ដោយឡែកនៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានចុះបញ្ជិកាសហជីពថ្មីចំនួន ២៦២៕
