សហមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យជនជាប់ចោទលោក កឹម សុខា ចាត់ទុកនីតិវិធីនៃការដេញដោលក្នុងសវនាការនៅថ្ងៃនេះថា តុលាការហាក់ទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវរឿងក្ដីព្រហ្មទណ្ឌមួយនេះសម្រាប់តែកូនក្ដីរបស់ខ្លួនតែម្នាក់គត់ ក្នុងពេលដែលបទចោទនេះ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងការគប់គិតជាមួយរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស ប៉ុន្តែនីតិវិធីនៃការតាំងសំណួររបស់តុលាការបែរជាដាក់បន្ទុកហួសប្រមាណប្រឆាំងកូនក្តីរបស់ខ្លួនទៅវិញ។
ប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ សហមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យលោក កឹម សុខា គឺលោក ចាន់ ចេន ឱ្យដឹងថា ការប្រើពេលជំនុំជម្រះតាំងពីដើមទីរហូតមកដល់ដំណាក់កាលនេះ មើលទៅតុលាការហាក់ដូចមិនចង់ឱ្យកូនក្តីរបស់ខ្លួនរួចផុតពីការចោទប្រកាន់ បើទោះជាមានភស្តុតាងដោះបន្ទុកបែបណាក្តី។
ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកថា រឿងក្តីនេះ តុលាការហាក់មិនចង់ឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធដទៃទៀតក្នុងបទចោទ «ត្រូវរ៉ូវជាមួយរដ្ឋបរទេស» រួមចំណែកក្នុងការទទួលខុសត្រូវ ដោយព្យាយាមដាក់បន្ទុកប្រឆាំងតែលោក កឹម សុខា ម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្តថា៖ «អ្វីដែលខ្ញុំសង្កេតឃើញ តំណាងអយ្យការតាំងសំណួរយ៉ាងក្តៅគគុកមកលើឯកឧត្តម កឹម សុខា ហាក់បីដូចជាគ្រប់រឿងទាំងអស់ គឺទម្លាក់មកលើឯកឧត្តម កឹម សុខា។ វាមិនខុសពីពាក្យគេនិយាយសាមញ្ញថា “គុយទាវមួយតុ ឱ្យម៉ុកចេញលុយតែឯង” ស្ថានភាពឯកឧត្តម កឹម សុខា គឺដូចគ្នា។ ប៉ុន្តែជាការឆ្លើយតបរបស់តំណាងអយ្យការរាល់សំណួរជាច្រើននោះ ឯកឧត្តម កឹម សុខា គាត់បញ្ជាក់ហើយថា ទាំងអតីតកាល បច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ទាំងក្នុងបេះដូងរបស់គាត់ ទាំងក្រៅបេះដូងរបស់គាត់ គឺគាត់ធ្វើការងារនៅក្នុងក្របខណ្ឌដោយអហិង្សា និងដោយសន្តិវិធី ហើយកិច្ចការងាររបស់គាត់ គឺទៅបោះឆ្នោត ដែលវាស្របទៅតាមច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ជាពិសេសគោរពទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
សម្រាប់ការសួរដេញដោលនៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ តុលាការបានចាក់ឃ្លីបវីដេអូមួយដែលនិយាយពីការហាត់សមនៃការធ្វើបាតុកម្មដោយអហិង្សានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ អំឡុងខែកញ្ញា និងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣។ ប៉ុន្តែសំណួរដែលតាំងឡើងដោយតំណាងអយ្យការលើកនេះ គឺព្យាយាមទាញភ្ជាប់ជនជាប់ចោទ ទៅនឹងស្ថានទូតបរទេសប្រចាំនៅកម្ពុជា ខណៈដែលលោក កឹម សុខា បានថ្លែងប្រាប់អ្នកគាំទ្រកាលណោះថា លោកទើបតែបានជួបជាមួយតំណាងទូតមហាអំណាចមួយប្រចាំតំបន់អាស៊ី។
បើតាមលោកមេធាវី ចាន់ ចេន បើទោះជាតំណាងអយ្យការព្យាយាមឈ្លេចសួរជនជាប់ចោទ ដើម្បីទាញឱ្យចូលអង្គហេតុយ៉ាងណាក្តី ក៏កូនក្តីរបស់ខ្លួនបានជម្រាបអង្គជំនុំជម្រះថា ជំនួបជាមួយគ្រប់អង្គទូតប្រចាំនៅកម្ពុជា គឺសុទ្ធតែធ្វើឡើងដោយស្របច្បាប់។ មួយវិញទៀត ការជួបសន្ទនារបស់លោកជាមួយតំណាងស្ថានទូត ដែលលោកមិនបានបញ្ចេញអត្តសញ្ញាណនេះ ក៏មិនមែនធ្វើឡើងក្នុងរូបភាពដើម្បីរៀបចំយុទ្ធសាស្រ្តប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដោយកម្លាំងមហាជននោះដែរ។
គិតមកដល់ពេលនេះ ការជំនុំជម្រះលើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ជុំវិញបទចោទ «សន្ទិដ្ឋិភាព» ត្រូវរ៉ូវដោយសម្ងាត់ជាមួយរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស ចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលនេះ បានបន្តអូសបន្លាយប្រមាណ២ឆ្នាំមកហើយ គិតចាប់តាំងពីចាប់ផ្តើមបើកការជំនុំជម្រះកាលពីដើមឆ្នាំ២០២០មក។
បទចោទនេះត្រូវបានតុលាការយោងទៅលើឃ្លីបវីដេអូដែលមានរយៈពេលជាង៣នាទី យកមកដាក់បន្ទុកនិងចោទប្រកាន់ ដែលឃ្លីបវីដេអូនេះកាត់ចេញពីឃ្លីបវីដេអូដើមដែលមានរយៈពេលជាងមួយម៉ោង។ ឃ្លីបវីដេអូដែលតុលាការយកមកធ្វើជាភស្តុតាងនេះ ត្រូវបានរកឃើញក្នុងពេលលោក កឹម សុខា ថ្លែងនៅប្រទេសអូស្រ្តាលី កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣។
ក្រៅពីនេះ នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះដែរ លោក កឹម សុខា ក៏បានបង្ហោះសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក ស្របពេលដែលលោកបានជួបជាមួយឧបការីរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយលោកបង្ហាញពីការប្រកាន់យកគោលនយោបាយតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យដូចបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន ក្នុងនោះមានដូចជា ប្រទេសជប៉ុន ដែលជាមហាអំណាចនៅទ្វីបអាស៊ី សហភាពអឺរ៉ុប អាល្លឺម៉ង់ និងបារាំង ដែលជាមហាអំណានៅទ្វីបអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក នៅទ្វីបអាមេរិក ជាដើម។
ដោយឡែក ឧបការីរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក លោក Daniel J.Krintenbrink បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះថា សហរដ្ឋអាមេរិកពិតជាមានកង្វល់ចំពោះសំណុំរឿងរបស់លោក កឹម សុខា ដែលកំពុងតែបន្តនីតិវិធីនៅក្នុងដៃតុលាការ។
លោកបន្តថា៖ «បានមានឱកាសជួបឯកឧត្តម កឹម សុខា កាលពីម្សិលមិញ ហើយយើងបានជជែកគ្នាអំពីបញ្ហាមួយចំនួន ខ្ញុំបានដឹងអំពីស្ថានភាពរបស់គាត់ ហើយខ្ញុំក៏មានឱកាសបង្ហាញគាត់ពីក្តីកង្វល់របស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ទាក់ទងនឹងការប្រព្រឹត្តចំពោះគាត់»។
នាយកចាត់ការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត ក៏ឯកភាពដែរថា សវនាការក្នុងសំណុំរឿងនេះហាក់នៅទ្រឹងមួយកន្លែង ក្នុងពេលតុលាការតាំងសំណួរដូចមិនមានអ្វីថ្មី។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើការជំនុំជម្រះនេះនៅតែបន្តអូសបន្លាយពេលវេលាទៀត នឹងធ្វើឱ្យអ្នកដែលខាតប្រយោជន៍គឺជនជាប់ចោទ លោក កឹម សុខា។
លោកបន្តថា៖ «បើយើងមើលទៅលើសវនាការ ហើយការជជែកដេញដោលគ្នាហាក់ដូចជាមិនមានអ្វីដែលមានភាពជឿនលឿនទៅមុខ។ បើយើងមើលសំណួរដែលសួរ វាហាក់ដូចជាត្រលប់ចុះត្រលប់ឡើង ដដែលជាដដែល»។
តុលាការនឹងបន្តសវនាការលើសំណុំរឿងនេះជាថ្មីទៀត នៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ទី២០ ខែកក្កដា។ គេសង្កេតឃើញថា សម្រាប់ការជំនុំជម្រះលើកនេះក៏មិនខុសពីលើកមុនៗដែរ គឺអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា នៅតែបន្តចូលរួមតាមដានសវនាការនេះនៅមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ដូចសព្វមួយដង។ ចំណែកកម្លាំងសមត្ថកិច្ចវិញក៏ត្រូវបានគេដាក់ពង្រាយដែរ ប៉ុន្តែសន្តិសុខនៅខាងមុខតុលាការមិនត្រូវបានគេរឹតបន្តឹងទេ៕
