បក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនលើកឡើងថា សំណើរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលសុំធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាមួយចំនួនក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម នឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ប្រយោជន៍ជាតិ ហើយប៉ះពាល់ដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនម្ចាស់ឆ្នោត។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា មានប្រសាសន៍ថា ការស្នើកែមាត្រាមួយចំនួន ពិសេសមាត្រា៩៨ថ្មី(មួយ) ក្នុងចំណោមមាត្រាចំនួន៧ផ្សេងទៀតដែលសុំធ្វើវិសោធនកម្មនោះ ជារឿងមិនអាចទទួលយកបាន។
មាត្រា៩៨ថ្មី(មួយ)នោះ ចែងថា រដ្ឋសភាអាចទម្លាក់សមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ឬទម្លាក់រាជរដ្ឋាភិបាលពីតំណែង ដោយអនុម័តញត្តិបន្ទោសតាមសំឡេងឆ្នោតភាគច្រើនដាច់ខាតនៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។ ក្នុងករណីរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានទម្លាក់ពីមុខតំណែងដោយរដ្ឋសភា រាជរដ្ឋាភិបាលដែលត្រូវចេញពីមុខតំណែងនេះមានតែភារកិច្ចដឹកនាំការងារប្រចាំថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ រហូតដល់មានរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មីចូលកាន់តំណែង។
ចំណែកក្នុងវាក្យខណ្ឌទី២នៃមាត្រាដដែល ចែងថា ញត្តិបន្ទោសរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានលើកឡើងជូនរដ្ឋសភា ដោយតំណាងរាស្ត្រចំនួនមួយភាគបីនៃចំនួនសមាជិកសភាទាំងមូល អាចលើកយកមកពិភាក្សាបាន ខណៈមាត្រា៩៨ចាស់កំណត់ថា ញត្តិបន្ទោសរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានលើកឡើងជូនរដ្ឋសភា ដោយតំណាងរាស្ត្រចំនួន៣០នាក់ ទើបរដ្ឋសភាអាចលើកយកមកពិភាក្សាបាន។
ករណីនេះ លោក ថាច់ សេដ្ឋា អះអាងថា ការធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា៩៨ថ្មី (មួយ) ក្នុងការកំណត់ញត្តិបន្ទោសរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានលើកឡើងជូនរដ្ឋសភា ដោយតំណាងរាស្ត្រចំនួនមួយភាគបីនៃចំនួនសមាជិកសភាទាំងមូលអាចលើកយកមកពិភាក្សាបាន នឹងធ្វើឱ្យខាតប្រយោជន៍ជាតិ និងប៉ះពាល់ដំណើរការស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនម្ចាស់ឆ្នោត រួមទាំងផ្ទុយពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ជាដើម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «មួយអាសនៈមានមួយម៉ឺននាក់ប្លាយ បើនៅក្នុងតំណាងរាស្ត្រម្នាក់ ហើយរដ្ឋមន្ត្រីមួយ[ធ្វើខុស] គេហៅសួរមិនបាន…។ អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យម្នាក់ហ្នឹងបំផ្លាញប្រទេសជាតិ បំផ្លាញក្នុងខេត្តហ្នឹងមួយ ឬមណ្ឌលហ្នឹងមួយតែម្តងទៅ ឬទម្រាំកៀរគរបាន១ភាគ៣ វាមិនងាយទេ»។
ដោយឡែក អគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន លោក សាម អ៊ីន មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម ដោយឯកបក្ស ធ្វើឱ្យផ្ទុយពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងធ្វើឱ្យមានបញ្ហាប្រឈមនៅពេលក្រោយ ដោយសារការធ្វើវិសោធនកម្មនោះ ដើម្បីការពារប្រយោជន៍គណបក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើសិនជាវិសោធនកម្មហឹ្នងត្រូវបានអនុម័តជាផ្លូវការ វាធ្វើឱ្យកម្រិតទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះរដ្ឋសភា ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ វាកាន់តែខ្សោយជាងមុន។ នេះមិនមែនដើម្បីប្រយោជន៍គណបក្សទេ ដើម្បីប្រយោជន៍អ្នកកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រី អ្នកកាន់ការងារដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលតែម្តង»។
ប្រធានគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គង់ មុនីកា យល់ឃើញថា ដើមចមដែលនាំឱ្យរដ្ឋាភិបាលស្នើសុំវិសោធនកម្មមាត្រាមួយចំនួនក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមនេះ ជាពិសេសបន្ថែមមាត្រា៩៨ថ្មី(មួយ) ដោយសារការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិខាងមុខ បក្សកាន់អំណាចទំនងជាមើលឃើញថាអាចនឹងមានគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាប់ជាតំណាងរាស្ត្រ។
បញ្ហានេះ លោកថា បក្សកាន់អំណាចខ្លាចតំណាងរាស្ត្រទាំងនោះដាក់ញត្តិបន្ទោសទៅមន្ត្រីរបស់ខ្លួន ដូចកាលតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ ដែលធ្លាប់ធ្វើញត្តិបន្ទោសរដ្ឋមន្ត្រីរបស់ខ្លួន។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើសំណើវិសោធនកម្មមាត្រាមួយចំនួនក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់បោះឆ្នោត ដើម្បីឱ្យស្ថាប័ន គ.ជ.ប មានភាពឯករាជ្យវិញ ប្រសើរជាង។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាជារឿងមួយមិនគួរធ្វើទេ ផ្ទុយទៅវិញ នៅមានបញ្ហាជាច្រើនទៀតដែលរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើ ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងសមាសភាព គ.ជ.ប ដែលបានកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គួរតែធ្វើការពិចារណា ធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីឱ្យស្ថាប័ន គ.ជ.ប ក្លាយជាស្ថាប័នមួយឯករាជ្យពិតប្រាកដ ប្រសើរជាង»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន និងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន បានទេ នៅថ្ងៃពុធនេះ។
កាលពីម្សិលមិញ លោក សុខ ឥសាន អះអាងយ៉ាងខ្លីថា នៅក្នុងច្បាប់បានកំណត់ថា រដ្ឋាភិបាលមានសិទ្ធិស្នើសុំវិសោធនកម្មច្បាប់ ហើយរដ្ឋសភាអនុវត្តតាមច្បាប់ មិនមានអ្វីខុសនោះទេ។
ប្រតិកម្មរបស់បក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះ ក្រោយពេលប្រធាននិងសមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ បានប្រជុំពេញអង្គសម្រេចអនុម័តគាំទ្រដោយគ្មានសំឡេងជំទាស់ ដើម្បីស្នើថ្វាយព្រះមហាក្សត្របើកផ្លូវឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន៦ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម ចំនួន២មាត្រា ដោយថា ការធ្វើវិសោធនកម្មនេះមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជានោះទេ។
មាត្រាដែលរដ្ឋាភិបាលបានស្នើសុំធ្វើវិសោធនកម្ម មាត្រាចំនួន៦ ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ រួមមាន មាត្រា១៩ថ្មី(មួយ) មាត្រា៨៩ មាត្រា៩៨ មាត្រា១០២ថ្មី មាត្រា១១៩ថ្មី(មួយ) និងមាត្រា១២៥ថ្មី។ ចំណែកមាត្រាចំនួន២ក្នុងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម រួមមាន មាត្រា៣ថ្មី និងមាត្រា៤ថ្មី។
អ្នកនាំពាក្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ លោក ព្រហ្ម វិចិត្រអក្ខរា បញ្ជាក់ក្រោយកិច្ចប្រជុំពេញអង្គនាព្រឹកថ្ងៃនេះដែរថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងថ្វាយព្រះមហាក្សត្រពាក់ព័ន្ធរឿងបើកផ្លូវឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រាសរុបចំនួន៨ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម នាពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយជើងចាស់ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលមិនមានអ្វីចាំបាច់ត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមនោះទេ ពីព្រោះច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិដែលបង្កើតឡើងតាំងពីសម័យអន្តរកាលឆ្នាំ១៩៩៣នេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈនិងស្មារតីប្រជាពលរដ្ឋពិតប្រាកដទៅហើយ។
ករណីនះ លោកថា បើរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភា ធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមនោះ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ស្មារតីនិងខ្លឹមសារដើម ខណៈការធ្វើវិសោធនកម្មនោះធ្វើឡើងដោយឯកបក្ស។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ច្បាប់ហ្នឹងវាបង្កើតជាបញ្ហា ហើយច្បាប់អត់មាននីត្យានុកូលភាព គឺអត់មានកម្លាំងសីលធម៌ និងកម្លាំងច្បាប់ អត់មានទម្ងន់»។
គិតចាប់តាំងពីការបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កម្ពុជាបានធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន១០លើកមកហើយ ខណៈច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម ក៏ត្រូវយកមកធ្វើវិសោធនកម្មជាមួយគ្នាផងដែរ៕
