គណបក្សកាន់អំណាច នៅតែចាត់ទុក សកម្មភាពនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំងថា ជាផ្នែកមួយដែលខ្មៅងងឹតសម្រាប់ការរីកលូតលាស់នៃសង្គមកម្ពុជា ហើយក្រុមនេះ គឺជាគោលដៅនៃការកម្ទេច ដែលមិនអាចឱ្យចេញធ្វើសកម្មភាពបាន ព្រោះនាំឱ្យខាតប្រយោជន៍ជាតិ និងប៉ះពាល់ដល់ដំណើរនៃការកសាងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
នៅក្នុងសន្ទរកថារបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងពេលបើកសន្និបាតរយៈពេល២ថ្ងៃ កាលពីថ្ងៃទី១៦ និង១៧ ខែកក្កដា ចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ បង្ហាញថា ដោយសារភាពខ្លាំងរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ជម្នះបាននូវការលំបាកនានា ជាពិសេសបានធ្វើឱ្យបរាជ័យរាល់ឧបាយកលក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយម ដែលតែងយកជើងរាទឹក និងប៉ុនប៉ងបំផ្លាញដំណើរការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
បើតាមលទ្ធផលសង្ខេបនៃសន្និបាតនេះ គឺគណៈកម្មាធិការកណ្តាលវិសាមញ្ញ នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្រេចលើគោលការណ៍ធំៗ ចំនួន ៧ចំណុច ក្នុងនោះចំណុចដែលសំខាន់ ហើយគណបក្សនៅតែប្រកាន់យកមកពិគ្រោះយោបល់សារថ្មី គឺអង្គសន្និបាតប្តេជ្ញាគាំទ្រលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តី សម្រាប់នីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភាបន្តទៀត ហើយនឹងនៅតែគាំទ្រលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តីបន្តវេន។
បន្ថែមលើរបាយការណ៍ ដែលមាននៅក្នុងសន្និបាត អ្នកនាំពាក្យគណបក្សគ្រប់គ្រងអំណាច លោក ឈឹម ផលវរុណ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា អ្វីដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាត់ទុកក្រុមប្រឆាំង គឺដោយសារក្រុមនោះមាននិន្នានាការនយោបាយជ្រុលហួស និងធ្វើសកម្មភាពដែលមិនអាចលើកលែងឱ្យបាន។ លោកបន្តថា ក្រុមជ្រុលនិយមនេះ មិនមែនមាននៅតែកម្ពុជាទេ ពោលគឺនៅប្រទេសជឿនលឿន ក៏តែងមានក្រុមជ្រុលនិយមបែបនេះដែរ។
លោកបន្តថា៖ «យើងចង់សំដៅទៅលើចរិកនយោបាយជ្រុលនិយម។ យើងមិនមែនចង់សំដៅទៅលើអ្វីផ្សេងពីន័យហ្នឹងទេ។ ធម្មតាប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវតែមានការប្រកួតប្រជែង។ ប៉ុន្តែនេះវាមានចរិកនយោបាយជ្រុលនិយមហួសហេតុ ហើយចរិកនយោបាយជ្រុលនិយមហួសហេតុនៅអាមេរិក ក៏មានដែរ នៅអឺរ៉ុបក៏វាមានដែរ ហើយសព្វថ្ងៃពិភពលោក ក៏វាចលាចលដោយសារនយោបាយជ្រុលនិយមហ្នឹងដែរ ដូច្នេះយើងចង់សំដៅទៅលើនយោបាយជ្រុលនិយម »។
គេសង្កេតឃើញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សចាស់វស្សាមួយនៅកម្ពុជា ហាក់មានប្រៀបខាងនយោបាយទាំងនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ និងគណបក្សដែលនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល។មានគណបក្សនយោបាយមួយចំនួន ដែលមានសក្តានុពល នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែង ត្រូវបានគណបក្សកាន់អំណាច ផាត់ចេញពីឆាកនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់។ ក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិ លើកដំបូងកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលរៀបចំឡើងដោយ អ៊ុនតាក់ គណបក្សរាជានិយម ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច ដែលកាលណោះជាដៃគូនយោបាយ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ត្រូវធ្លាក់ចុះឥទ្ធិពល រហូតដល់គ្មានកៅអី នៅក្នុងរដ្ឋសភា។ ដោយឡែក គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវតុលាការកំពូលរំលាយ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ក៏ជាដៃគូនយោបាយដ៏ស្វិតស្វាញមួយដែរ ជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ត្រូវបានដួលរំលំ។
អ្នកជំនាញផ្នែកគោលនយោបាយ មើលឃើញថា ការអនុវត្តគោលការណ៍ ឬការប្រកួតប្រជែងដោយមិនមានតម្លាភាព និងអនុវត្តមិនតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនេះហើយ ដែលជួយឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តែងមានប្រៀបជានិច្ច នៅក្នុងនយោបាយសម្រាប់កម្ពុជា។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា ចាត់ទុកថា ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតែបន្តចោទប្រកាន់ និងធ្វើនយោបាយបែបនេះទៀត គួរប្តូរគោលការណ៍ពីប្រជាធិបតេយ្យ ទៅកុម្មុយនីស្តវិញល្អជាង។ លោកបន្តថា សម្រាប់ប្រទេសដែលសន្យាយកគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្សជាមូលដ្ឋាន ការប្រកួតប្រជែងតាមរយៈការបោះឆ្នោត គឺជារឿងធម្មតា ហើយការចាញ់ ឈ្នះតាមរយៈសន្លឹកឆ្នោត នឹងនាំទៅដល់ការផ្តាស់ប្តូរមេដឹកនាំប្រទេសដែរ។
បើតាមលោក ថាច់ សេដ្ឋា តួនាទីរបស់គណបក្សប្រឆាំងសព្វថ្ងៃ ក៏តែងអនុវត្តតួនាទី និងភារកិច្ចបែបនេះ ហើយប្រកាន់យកជានិច្ចនូវគោលការណ៍ច្បាប់ និងបទដ្ឋានគតិយុត្តិដទៃទៀត ជាយុត្តិសាស្រ្តក្នុងការប្រកួតប្រជែង ហើយមិនមែនការប្រកួតប្រជែងតាមបែបខ្មៅងងឹតនោះទេ។
លោកបន្តថា៖ «វាមិនមែនជាសត្រូវស៊ីសាច់ហុតឈាម ឬខ្មៅងងឹត យកជើងរាទឹករាដៃអី មិនមែនទេ។ ការប្រកួតប្រជែងទៅលើគោលនយោបាយដើម្បីរៀបចំប្រទេស។ វាមិនមែនឱ្យតែប្រឆាំងសុទ្ធតែឧបាយកលទុច្ចរិត អាហ្នឹងវាធ្វើដូចកុម្មុយនីស្តហើយ។ បើកុម្មុយនីស្តដឹកនាំតែឯងទៅ បើមិនចង់ឱ្យមានបក្សប្រឆាំង ធ្វើកុំឱ្យមានតែម្តងទៅ»។
សម្រាប់ អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ លោក វណ្ណ ប៊ុនណា យល់ឃើញថា នៅក្នុងប្រទេសដែលប្រកាន់យកគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ គណបក្សនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងតួអង្គផ្សេងទៀត គឺជាធាតុចូលដ៏ចាំបាច់បំផុត ដែលមិនអាចខ្វះបាន។ លោកបន្តថា រាល់ការតិះទៀនរបស់តួអង្គ នៅក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះ ត្រូវបានគោរព និងយកទៅពិចារណា សម្រាប់ឆ្លុះបញ្ចាំងទៅលើការអនុវត្តគោលនយោបាយ។
ប៉ុន្តែលោក វណ្ណ ប៊ុនណា សង្កេតឃើញថា សម្រាប់បរិបថនយោបាយនៅកម្ពុជាវិញ ហាក់ផ្ទុយពីនេះ ដោយសារគណបក្សនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល ត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាក្រុមដែលត្រូវកម្ទេចទៅវិញ ហើយការធ្វើនយោបាយទៀតសោត តែងយកការចាញ់ឈ្នះជាធំ។
លោកបន្តថា៖ «ជារួមតួអង្គគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ មានសារៈសំខាន់នៅក្នុងការត្រួតពិនិត្យ ឬក៏តាមដានពីទង្វើនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។ អ៊ីចឹងទេនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិតេយ្យ គេឱ្យតម្លៃខ្លាំង ក្រៅពីតួនាទីរបស់គណបក្សកាន់អំណាច តួនាទីរបស់គណបក្សប្រឆាំងហ្នឹង គឺមានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់ នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីធ្វើឱ្យគណបក្សកាន់អំណាចគាត់មានទំនួលខុសត្រូវ និងតម្លាភាពលើការងារបស់គាត់ជាប្រចាំថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែបើយើងមើលពីបរិបថកម្ពុជាដោយសារកម្ពុជាយើង បែបជានយោបាយគេហៅថានយោបាយបែបហិង្សា ជានយោបាយបែបក្តិចត្រួយ និងជានយោបាយបែបបែងជើង អ៊ីចឹងហើយ ទើបគណបក្សកាន់អំណាច គាត់មើលគណបក្សប្រឆាំងជាគូសត្រូវ មិនមែនគូប្រកួតប្រជែងដើម្បីស្តារសង្គមទេ »។
ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានអង្គការគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក កាលពីពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ផ្ដល់ចំណាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសមាននីតិរដ្ឋទាបបំផុត ដោយទទួលបានលេខ១៣៨ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១៣៩ លើពិភពលោក។ ចំណាត់ថ្នាក់នេះបង្ហាញថា សន្ទស្សន៍នីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា គឺល្អជាងប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡា តែមួយប៉ុណ្ណោះ៕
