សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានផ្ដន្ទាទោសថ្នាក់ដឹកនាំ សកម្មជន និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវរំលាយ ចំនួន៧រូប ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី១៨ខែដល់៣ឆ្នាំ ក្រោមបទ «ញុះញង់ និងប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ» ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្ហោះសារលើបណ្ដាញសង្គម។
ការប្រកាសសាលក្រមរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃពុធនេះ បន្ទាប់ពីតុលាការបើកសវនាការកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ លើសំណុំរឿង «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម និងបទប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ» ដែលមានជនជាប់ចោទចំនួន៧នាក់។
ជនជាប់ចោទទាំងនោះ រួមមាន លោក ឡុង រី, លោក ម៉ន ផល្លា, លោក ម៉ោញ សារ៉ាត់, លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ, អ្នកនាង កឹម តុលា ព្រមទាំងអ្នកស្រី ឡាញ់ ថាវរី ដែលជាមេឃុំជាប់ឆ្នោតគណបក្សប្រឆាំងនៅឃុំឫស្សីក្រោក ស្រុកមង្គលបុរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ចំណែកមួយរូបទៀត លោក ម៉ិច ហ៊ាង ជាពលករនៅប្រទេសថៃ និងជាអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិផង ត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់បញ្ជូនខ្លួនមកកម្ពុជាវិញ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃុន សូណា បានប្រកាសសាលក្រមដោយផ្ដន្ទាទោសមេដឹកនាំគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក ឡុង រី, លោក ម៉ន ផល្លា, លោក ម៉ោញ សារ៉ាត់, លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ, អ្នកនាង កឹម តុលា ព្រមទាំងអ្នកស្រី ឡាញ់ ថាវរី ចំនួន១៨ខែ ក្រោមបទប្រកាន់ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»។
ចំណែកលោក ម៉ិច ហ៊ាង ត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារចំនួន៣ឆ្នាំ ក្រោមបទប្រកាន់ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម និងបទប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ» ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្ហោះសារលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។
បន្ទាប់ពីស្ដាប់ចៅក្រមប្រកាសសាលក្រមរួច លោក ម៉ិច ហ៊ាង បានស្រែក្នុងបន្ទប់សវនាការ ថាជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់រូបលោក ដោយលោកមិនអាចទទួលយកសាលក្រមនេះបានទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា រូបលោកនឹងប្ដឹងសាទុក្ខទៅតុលាការជាន់ខ្ពស់បន្តទៀត។
លោកថា៖ «ខ្ញុំមិនទទួលយកដាច់ខាត ការផ្ដន្ទាទោសនេះមិនត្រឹមត្រូវទេ។ ខ្ញុំមិនបានធ្វើដូចការចោទប្រកាន់ទេ។ វាអយុត្តិធម៌សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា»។
ការប្រកាសសាលក្រមនាថ្ងៃពុធនេះ ធ្វើឡើងនៅចំពោះមុខជនជាប់ចំនួន២រូប ក្នុងនោះ អ្នកស្រី ឡាញ់ ថាវរី និងលោក ម៉ិច ហ៊ាង ដោយឡែកអ្នកផ្សេងទៀតត្រូវបានធ្វើឡើងដោយកំបាំងមុខ ឬគ្មានវត្តមានក្នុងពេលប្រកាសសាលក្រមឡើយ។
ក្រៅពីផ្ដន្ទាទោស ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ លោក ឃុន សូណា បានបង្គាប់ឱ្យសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនលោក ឡុង រី, លោក ម៉ន ផល្លា, លោក ម៉ោញ សារ៉ាត់, លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ និងអ្នកនាង កឹម តុលា មកអនុវត្តទោសផងដែរ។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ថា ការបន្តកាត់ទោសលើថ្នាក់ដឹកនាំ និងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវតុលាការរំលាយ មិនបានចំណេញអ្វីដល់ជាតិឡើយ ស្របពេលដែលអន្តរជាតិអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបើកលំហសិទ្ធិនយោបាយ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សនោះ។
លោកថា៖ «រឿងវិវាទនយោបាយ កម្ពុជាហាក់មិនឃើញមានការចំណេញអ្វីទេ មានតែមានការកត់សម្គាល់ មានការឃ្លាំមើល ការទទូចពីខាងសហគមន៍អន្តរជាតិ ខាងប្រទេសលោកសេរីហ្នឹង គឺគេស្នើឱ្យមានការបើកលំហ ដោយកុំមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស កុំធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើសកម្មជននយោបាយទាំងអស់ហ្នឹង ហើយផ្ដល់ឱកាសពួកគាត់បានបំពេញសកម្មភាពនយោបាយទៅតាមនិន្នាការដែលខ្លួនពេញចិត្តទាំងអស់។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ ទោះបីជាមានការអំពាវនាវពីសហគមន៍អន្តរជាតិក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែទាំងអាជ្ញាធរកម្ពុជា ទាំងតុលាការ ដូចជានៅតែបន្តនីតិវិធីក្នុងការសម្រេចសេចក្ដី ឬកាត់សេចក្ដីទៅសកម្មជនបក្សជំទាស់ដដែល»។
អំឡុងពេលសវនាការកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា តុលាការបានបង្ហាញសារដែលអ្នកស្រី ឡាញ់ ថាវរី បង្ហោះលើហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ២០១៨ ដែលមានខ្លឹមសារឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្រោកឡើងតស៊ូឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរលើការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
អ្នកស្រីទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនពិតជាបានបង្ហោះសារមែន ប៉ុន្តែអ្នកស្រីគ្មានបំណង«ញុះញង់»ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។
ចំណែកលោក ម៉ិច ហ៊ាង ក៏បានប្រាប់ទៅចៅក្រមអំឡុងពេលសវនាការថា លោកគ្រាន់តែសម្ដែងមតិទេ ស្របតាមច្បាប់ ក្នុងបំណងឱ្យសង្គមកម្ពុជាមានភាពប្រសើរឡើង ហើយលោកធ្វើដោយចិត្តខ្លួនឯង គ្មានអ្នកណានៅពីក្រោយនោះទេ។
អ្នកស្រី ឡាញ់ ថាវរី គឺជាមេឃុំជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលតុលាការរំលាយ នៅឃុំឫស្សីក្រោក ស្រុកមង្គលបុរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ហើយលោកស្រីបានរស់នៅភៀសខ្លួនក្នុងប្រទេសថៃជាង៤ឆ្នាំ។ ក្រោយពីបានភៀសខ្លួនអស់រយៈពេល៤ឆ្នាំ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំមុន អាជ្ញាធរថៃបានចាប់ខ្លួននិងបញ្ជូនអ្នកស្រីមកកម្ពុជាវិញតាមច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត។
ក្រៅពីអ្នកស្រី ឡាញ់ ថាវរី នោះ អាជ្ញាធរថៃក៏បានចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងពីរនាក់ទៀតដែលមានឋានៈជាជនភៀសខ្លួនទទួលស្គាល់ដោយឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន គឺលោក វឿង សំណាង និងលោក វឿន វាសនា ហៅ «គ្រញូងព្រៃឡង់» បញ្ជូនមកឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា ហើយតុលាការបានចោទប្រកាន់ពួកគេទាំងពីរ ជុំវិញបទ «រួមគំនិតក្បត់» និងឃុំខ្លួននៅដាក់ពន្ធនាគារព្រៃស។
ការចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនដែលជាសកម្មជនបក្សប្រឆាំងទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញជាបន្តបន្ទាប់នេះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Right watch) និងឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន (UNHCR) ប្រចាំប្រទេសថៃ សោកស្ដាយ និងថ្កោលទោសចំពោះរដ្ឋាភិបាលថៃ និងកម្ពុជា ដោយថាកំពុងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនអាចទទួលយកបានឡើយ៕
