ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១០គ្រួសារ នៅឃុំរុនតាឯក ស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ដែលកំពុងរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់រុនតាឯក រក្សាជំហរមិនទទួលយកការដោះដូរដីឡូត៍ត្រឹមដី «២០ម៉ែត្រ គុណ ៣០ម៉ែត្រ» ដោយថា ការដោះស្រាយនេះពុំមានតម្លាភាព។
រដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើការអភិវឌ្ឍភូមិធម្មជាតិរុនតាឯកថ្មី លើដីទំហំ១ ១១២ហិកតា ក្នុងឃុំរុនតាឯក សម្រាប់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរទៅរស់នៅតំបន់នេះវិញ។
លោក ហ័ន រ៉ាវុធ រស់នៅភូមិតានី ឃុំរុនតាឯក ប្រាប់វីអូឌីថា ក្រោមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ភូមិធម្មជាតិរុនតាឯកថ្មីនេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ដីអាស្រ័យផលពួកគាត់២៣គ្រួសារ ដែលមានដីស្រែសរុប ៨២,៤៥ហិកតា ប៉ុន្តែក្រោយពីអស់សង្ឃឹមក្នុងការទទួលបានយុត្តិធម៌ជុំវិញរឿងជម្លោះដីធ្លីនេះ អ្នកភូមិចំនួន១៣គ្រួសារបានសម្រេចចិត្តទទួលយកសំណងទាំងបង្ខំ ដោយបច្ចុប្បន្ននេះនៅសល់ពលរដ្ឋ១០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះដែលមិនព្រមទទួលយក។
លោកបន្តថា គ្រួសារលោក និងពលរដ្ឋ៩គ្រួសារទៀត មិនព្រមទទួលយកការដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរនេះទេ ដោយសារតែពួកគាត់មានដីអាស្រ័យផលធំ ប៉ុន្តែសំណងដែលអាជ្ញាធរផ្តល់ត្រលប់មកវិញនោះ មានចំនួនតិចតួចពេក មិនអាចឱ្យពួកគាត់បង្កបង្កើនផលចិញ្ចឹមជីវិតបាន ខណៈពួកគាត់ជាប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ គ្មានមុខរបរផ្សេងក្រៅពីធ្វើស្រែចម្ការ។
លោក ហ័ន រ៉ាវុធ អះអាងថា គ្រួសារគាត់បានកាន់កាប់និងអាស្រ័យផលបន្តពីដូនតាលើដីទំហំជិត២ហិកតា ហើយលោកក៏មានលិខិតបញ្ជាក់ការកាន់កាប់ដីពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានថែមទៀត ប៉ុន្តែក្រោយមានគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នៅតំបន់រុនតាឯក អាជ្ញាធរបែរជាចោទពួកគាត់ថា រស់នៅលើដីរដ្ឋដោយខុសច្បាប់ និងបង្ខំឱ្យពួកគាត់ដោះដូរសំណងត្រឹមដី២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រទៅវិញ។
លោកបន្ថែមថា៖ «តើឱ្យខ្ញុំទៅយកដីត្រឹម៣ឡូត៍ហ្នឹងទៅប្រកបរបរអាជីវកម្ម កសិកម្មធ្វើម៉េច? ព្រោះយើងចេះតែរបរធ្វើស្រែចម្ការ អ៊ីចឹងយើងយកដីត្រឹម៣ឡូត៍ទៅធ្វើស្រែចម្ការយ៉ាងម៉េច? បានស្រូវប៉ុន្មានការ៉ុងសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ? នេះជាមូលហេតុដែលពួកខ្ញុំមិនព្រមទទួលយក។ ហើយមួយទៀត ពួកខ្ញុំដែលកំពុងតវ៉ាដីធ្លីនេះ គឺជាប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅយូរលង់ណាស់មកហើយ ជាអ្នកភូមិកំណើតរស់នៅទីនេះ ហើយដីស្រែចម្ការយើងនេះ គឺជាដីកេរមរតកដូនតារបស់យើង»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ ហ៊ុប ទូច អាយុ៦៣ឆ្នាំ និយាយថា គ្រួសារលោកបានអាស្រ័យផលដោយធ្វើស្រែចម្ការលើដី៩ហិកតាបន្តពីឪពុកម្តាយ និងទុកចែកឱ្យកូន៦នាក់ រួមទាំងចៅៗជំនាន់ក្រោយទៀត។ លោកថា វាជារឿងអយុត្តិធម៌មួយដែលអាជ្ញាធរយកដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ទៅបែងចែកឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់អង្គរ។
បុរសវ័យ៦០ឆ្នាំរូបនេះ ទាមទារទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យដោះស្រាយដោយផ្ដល់ដីមកឱ្យគ្រួសារលោកវិញ ចំនួន៥០ភាគរយ និងចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិជូនពួកគាត់ ដូចពលរដ្ឋចំណូលថ្មីដែលបានដីនៅទីនោះដែរ។ លោក ហ៊ុប ទូច កំពុងបារម្ភពីផលប៉ះពាល់ជីវភាព ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនដោះស្រាយបញ្ហានេះឱ្យបានសមរម្យសម្រាប់ពួកគាត់។
លោកបន្ថែមថា៖ «ឱ្យខ្ញុំយកដី១ឡូត៍ ចុះបើខ្ញុំមានគោក្របីផង ឱ្យខ្ញុំនៅកន្លែងណា? ដីឡូត៍នៅបានតែអ្នកផ្សារ គេមានការងារកន្លែងផ្សេងធ្វើ ចុះបើខ្ញុំជាអ្នកស្រែនៅម៉េចកើត? រាល់ថ្ងៃស៊ីឈ្នួលគេ រកលុយទិញម្សៅស៊ុបឱ្យកូនស៊ីមិនគ្រប់ផង ចុះទម្រាំរកលុយទិញអង្ករហូបទៀត មិនដាច់ពោះកូនចៅងាប់ទេ?»
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក ហួន នាង អះអាងថា គ្រួសារលោកប៉ះពាល់ដីធ្លីទំហំជាង២ហិកតា ខណៈដីនេះ ឪពុកម្ដាយរបស់លោកបានចែកឱ្យបងប្អូនរបស់លោកចំនួន៨នាក់ សម្រាប់ធ្វើស្រែ។ លោកបន្តថា អាជ្ញាធរបានចុះទៅសម្របសម្រួលឱ្យអ្នកភូមិទទួលយកដី២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រចំនួន៣ឡូត៍ ប៉ុន្តែគ្រួសារលោកនៅតែមិនព្រមទទួលយក ដោយសារបងប្អូនលោកច្រើន ចែកគ្នាមិនគ្រប់។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើគេដោះស្រាយឱ្យ៥០ភាគរយម្នាក់ ដោយពលរដ្ឋបានដី៥០ភាគរយ ខាងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបាន៥០ភាគរយ នោះវាអាចថាយើងសល់ដីសម្រាប់ដាំបន្លែបង្ការខ្លះៗ ព្រោះយើងអស់មុខរបររកហើយ យើងចេះតែធ្វើរកទៅ ហើយសល់ចែកបងប្អូនខ្លះរស់នៅរៀងខ្លួនៗ។ ចុះនេះឱ្យគ្នា២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រ រស់នៅផ្ដុំគ្នាម៉េចកើត?»
ពលរដ្ឋម្នាក់ដែលព្រមទទួលយកការដោះដូរ អ្នកស្រី ឈឺន នៅ អាយុ៥៦ឆ្នាំ និយាយថា គ្រួសារអ្នកស្រីបានកាន់កាប់និងអាស្រ័យផលលើដីទំហំ ២ហិកតា និងធ្លាប់មានជម្លោះជាមួយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា តាំងពីឆ្នាំ២០១៤ ក្រោយពីអាជ្ញាធរមករៀបចំអភិវឌ្ឍនៅតំបន់រុនតាឯកនេះ។
អ្នកស្រី ឈឺន នៅ បន្តថា ថ្មីៗនេះ អាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាបបានចុះមកសម្របសម្រួលឱ្យអ្នកស្រីចាកចេញពីដីខ្លួនឯង ដោយដោះដូរទៅយកដីឡូត៍២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រ ចំនួន៣ឡូត៍ អ្នកស្រីក៏យល់ព្រមដោះដូរ។ អ្នកស្រីថា អ្នកស្រីទទួលយកនេះទាំងបង្ខំចិត្តនោះទេ ដោយសារអស់ជំនឿលើការដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរ និងមិនសង្ឃឹមទទួលបានយុត្តិធម៌ពីជម្លោះដីធ្លីនេះ។
ពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា ក្រោយជម្លោះដីធ្លីនេះ គឺមានពលរដ្ឋជាច្រើននាក់បានជាប់បណ្តឹងនៅតុលាការ ក្នុងនោះក៏មានស្វាមីអ្នកស្រីដែលបានស្លាប់ផងដែរ ក្រោយពីដើរតវ៉ាទាមទារដីធ្លីរបស់ខ្លួនមកវិញ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំតវ៉ាយូរហើយ ហើយអស់ជំនឿលើការដោះស្រាយដោយយុត្តិធម៌ពីអាជ្ញាធរ អស់សង្ឃឹម! ខ្ញុំយកទាំងទឹកភ្នែក ខ្ញុំយកទាំងសោកស្តាយ ខ្ញុំស្រណោះដីខ្ញុំណាស់ តែមិនដឹងធ្វើម៉េច»។
មេឃុំរុនតាឯក អ្នកស្រី ឈួន អឹម សុំមិនឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះ ដោយនិយាយយ៉ាងខ្លីថា ករណីនេះបានដល់ដៃតុលាការ ហើយពលរដ្ឋទាំងនោះក៏បានចាញ់ក្ដីអាជ្ញាធរផងដែរ។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកប្រចាំខេត្តសៀមរាប លោក សួស ណារិន ដែលតាមដានករណីនេះ មានប្រសាសន៍ថា តាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោក គឺពលរដ្ឋបានកាន់កាប់និងអាស្រ័យផលលើដីមានជម្លោះនោះជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ និងមានលិខិតបញ្ជាក់ការកាន់កាប់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានថែមទៀត។
លោកបន្តថា ការដោះស្រាយដោយផ្ដល់ដីឡូត៍ត្រឹមតែ ២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រ ខណៈដីពលរដ្ឋមានទំហំរាប់ហិកតានោះ គឺពុំមានតម្លាភាព ហើយទង្វើនេះបានរំលោភសិទ្ធិពលរដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបានទទូចដល់រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ពិចារណាដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋឡើងវិញ ដោយធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិពលរដ្ឋក្នុងការទទួលបានដីធ្លី ដែលធានាដោយច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹងមានន័យថា ការអនុវត្តបង្ខំឱ្យពួកគាត់យកដីឡូត៍ត្រឹម២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រហ្នឹង គឺជាការរំលោភលើសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការកាន់កាប់ដីធ្លីដោយស្របច្បាប់ ព្រោះថា មិនមានហេតុផលណាមួយដែលមិនអាចដោះស្រាយឱ្យពួកគាត់បានទេ ព្រោះថាដីទំហំដល់ទៅ១ ០០០ហិកតា គួរតែកាត់ឆ្វៀលឱ្យគាត់ទៅ វាចប់បាត់ហើយ»។
រដ្ឋាភិបាលកំពុងរៀបចំតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរឡើងវិញ ដោយប្រកាសឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅនិងអាស្រ័យផលនៅតំបន់ការពារមួយនេះ ស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរលំនៅឋានទៅនៅទីតាំងថ្មីដែលរៀបចំដោយអាជ្ញាធរ នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រុនតាឯក ស្ថិតក្នុងស្រុកបន្ទាយស្រី និងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ពាក់ស្នែង ស្ថិតក្នុងស្រុកអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប ដោយក្នុង១គ្រួសារទទួលបានដីឡូត៍ ២០ម៉ែត្រគុណ៣០ម៉ែត្រ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក ជា សុផារ៉ា សរសេរលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា គិតមកដល់ថ្ងៃទី១០ ខែតុលានេះ មានពលរដ្ឋចំនួន៨ ០៣១គ្រួសារ ដែលរស់នៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ បានទៅចាប់ឆ្នោត និងស្ម័គ្រចិត្តដោះដូរទៅរស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ភូមិធម្មជាតិរុនតាឯក៕
