ក្រុមអ្នករត់ម៉ូតូកង់បី និងអ្នករត់ម៉ូតូឌុប ឱ្យដឹងថា ក្នុងអំឡុងពីរសប្ដាហ៍មកនេះ មានរថយន្តក្រុងជាច្រើនគ្រឿងបានដឹកពលករបរទេសទៅកាន់កាស៊ីណូ ក្នុងក្រុងបាវិត ខេត្តស្វាយរៀង។
ពួកគេបានប្រាប់អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានវីអូឌី កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ថាក្នុងចំណោមអ្នកទាំងអស់នោះ មានអ្នកខ្លះត្រូវបានដឹកឆ្លងកាត់ព្រំដែនភាគខាងកើត និងត្រលប់ទៅប្រទេសវៀតណាមវិញ។ ទោះយ៉ាងណា មនុស្សជាច្រើនត្រូវបានឱ្យស្នាក់នៅនិងធ្វើការក្នុងកាស៊ីណូនៅក្រុងបាវិត ដែលបរិវេណស្ទើរតែទាំងអស់ព័ទ្ធដោយលួសបន្លា បង្អួចជាច្រើនបាំងដោយរនាំងដែក ឬរបងលួស ហើយនៅតាមបន្ទប់ពោរពេញទៅដោយសម្លៀកបំពាក់ដាក់ហាល មានភ្លើងនៅតាមបន្ទប់ មានការជជែកគ្នាជាភាសាបរទេស និងមានមនុស្សកំពុងមើលតាមយ៉ដ៏តូចចង្អៀត។
អ្នករត់ម៉ូតូកង់បី បាននិយាយថា ពួកគេស្គាល់អ្នកបើករថយន្តក្រុងទាំងនោះច្បាស់។ អ្នកបើករថយន្តក្រុង បានប្រាប់ពួកគេថា ពលករបរទេសទាំងនោះ ត្រូវបានដឹកមកពីខេត្តព្រះសីហនុ។
ខេត្តព្រះសីហនុ ដែលស្ថិតនៅជាប់មាត់សមុទ្រ ភាគខាងត្បូងប្រទេសកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការឆ្មក់របស់នគរបាល ចំពោះការជួញដូរមនុស្ស ដែលត្រូវបានរកឃើញថា មានការបង្ខាំង ការធ្វើទារុណកម្ម និងមានពលករបរទេសរាប់ពាន់នាក់ដែលមិនមានឯកសារត្រឹមត្រូវ។ អស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំមកនេះ ពលករបរទេសជាច្រើននាក់បានចាញ់បោកគេមកធ្វើការនៅកម្ពុជា ដែលការងារនោះជាការឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត និងត្រូវបានបង្ខំឱ្យបង់ប្រាក់រាប់ពាន់ដុល្លារជាថ្នូរនឹងការដោះលែង។
ប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ចុងក្រោយនេះ នគរបាលកម្ពុជាបានចាប់ផ្ដើមស៊ើបអង្កេតលើទីតាំងមួយចំនួនដែលមានពលករបរទេសកំពុងធ្វើការនៅទីនោះ ក្នុងអាជីវកម្មខុសច្បាប់ដែលបង្កប់ក្នុងវិស័យកាស៊ីណូ ហើយទីតាំងជាច្រើនក្នុងក្រុងព្រះសីហនុមិនមានមនុស្សនៅឡើយ។
ទោះយ៉ាងណា ទីតាំងធំៗមួយចំនួនក្នុងក្រុងបាវិត ហាក់កាន់តែមានមនុស្សច្រើនឡើង។
អ្នកមកថ្មី
អ្នករត់ម៉ូតូកង់បីម្នាក់ បាននិយាយថា ប្រហែល២០ថ្ងៃមុន រថយន្តក្រុងប្រហែល៤គ្រឿងបានដឹកមនុស្សមក «កាស៊ីណូក្រោន» នៅពេលយប់ ហើយនៅខាងក្រោយកាស៊ីណូក្រោន មានកន្លែងស្នាក់នៅសម្រាប់ពលករ។
អ្នករត់ម៉ូតូកង់បីរូបនោះបន្តថា ជួនកាលគាត់ឮមនុស្សប៉ុនប៉ងរត់គេចខ្លួន និងមនុស្សលោតពីលើអគារ។ ដោយសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ គាត់បាននិយាយថា គាត់មិនអាចចូលទៅក្នុងទីតាំងទាំងនោះបានទេ ដោយសារជាធម្មតា គាត់ចាំភ្ញៀវនៅខាងក្រៅកាស៊ីណូ ហើយអាចប្រឈមមុខនឹងផលវិបាក ប្រសិនបើនិយាយអំពីអ្វីដែលគាត់បានឃើញ។
អ្នករត់ម៉ូតូឌុបម្នាក់ទៀតដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដែរនោះ បានបញ្ជាក់ថា រថយន្តក្រុងទាំង៤ បានមកដល់កាស៊ីណូក្រោន។
ក្រុមអ្នករត់ម៉ូតូកង់បីប្រហែល៥នាក់ បាននិយាយថា នៅទីតាំងមួយទៀតមានអ្នកមកថ្មីប្រហែល២សប្ដាហ៍មុន ដែលមានរថយន្តក្រុងចំនួន១០គ្រឿង មកដល់ក្រុងបាវិត ប្រហែលម៉ោង១០យប់។
អ្នករត់ម៉ូតូកង់បីម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកទាំងនោះ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បាននិយាយថា រថយន្តក្រុងប្រមាណ៤ទៅ៥គ្រឿងដឹកមនុស្សមករៀងរាល់យប់ ក្នុងរយៈពេលមួយឬពីរសប្ដាហ៍ ដែលភាគច្រើនឈប់នៅបរិវេណ «កាស៊ីណូម៉ុកបាយ»។
អ្នករត់ម៉ូតូកង់បីរូបនោះបាននិយាយថា៖ «យើងស្គាល់អ្នកបើករថយន្តក្រុង។ ពួកគេប្រាប់យើងថា ពួកគេដឹកមកពីខេត្តព្រះសីហនុ»។
រូបភាពពីផ្កាយរណបបង្ហាញថា ការអភិវឌ្ឍជំរុំពលករបាននិងកំពុងបន្តអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ក្នុងក្រុងបាវិត ដោយមានអគារជាច្រើនបានលេចឡើងនៅឆ្នាំ២០១៩ ហើយក្រោយមក ទីតាំងទាំងនោះត្រូវបានសាងសង់បន្ថែម។
យោងតាមរូបភាពពីផ្កាយរណប និងការទៅមើលដោយផ្ទាល់ អគារដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា «កាស៊ីណូម៉ុកបាយ» លាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីប្រមាណ២០ហិកតា និងមានអគារលំនៅឋានប្រហែល៣០។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ក៏មានអគារស្រដៀងគ្នាប្រហែល៣០ នៅខាងក្រោយកាស៊ីណូក្រោន នៅភាគខាងត្បូង ក្នុងតំបន់ដែលគេស្គាល់ថាជា «កាស៊ីណូក្រោន» និង «កាស៊ីណូហេងហេង»។
អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន មិនអាចទាក់ទងកាស៊ីណូម៉ុកបាយបានឡើយ តាមរយៈលេខទូរសព្ទ និងអាសយដ្ឋានអ៊ីម៉ែលមួយចំនួន ខណៈប្រធានរដ្ឋបាលរបស់កាស៊ីណូក្រោន មិនឆ្លើយថាតើអគារសម្រាប់ពលករស្នាក់នៅជាផ្នែកមួយនៃកាស៊ីណូក្រោន ឬយ៉ាងណា និងបានបិទទូរសព្ទនៅពេលត្រូវបានសួរថាតើអាជ្ញាធរបានសាកសួរក្រុមហ៊ុនឬទេអំពីពលករបរទេស។
កាស៊ីណូក្រោន ពាក់ព័ន្ធនឹងឧកញ៉ា កុក អាន ដែលជាបុគ្គលដ៏មានឥទ្ធិពលម្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងទីតាំងឆបោកមួយទៀតនៅខេត្តព្រះសីហនុ។
ខាងត្បូងកាស៊ីណូក្រោន និងផ្នែកមួយនៃអគារ «កាស៊ីណូហេងហេង» គឺជាកន្លែងកំពុងសាងសង់ ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតថា ជាក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ «ហេង ហ៊ីបាវិត» ជាក្រុមហ៊ុនដែលមានទំនាក់ទំនងដោយប្រយោលទៅនឹងទីតាំងឆបោកក្រុងព្រះសីហនុ និងខេត្តពោធិ៍សាត់ ព្រមទាំងក្មួយប្រុសលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺលោក ហ៊ុន តូ និងឧកញ៉ា ទ្រី ភាព។
នាយកប្រតិបត្តិម្នាក់របស់ក្រុមហ៊ុន ហេងហ៊ីបាវិត គឺលោក ចេន អាល់ឡែន (Chen Al Len) ដែលជានាយកនៅសណ្ឋាគារ KB ដែលជាទីតាំងប្រតិបត្តិការឆបោក ដែលធ្លាប់ជាកម្មសិទ្ធិរបស់អតីតប្រធានក្លឹបបាល់ទាត់ភ្នំពេញក្រោន លោក រិទ្ធី សំណាង។ នាយកក្រុមហ៊ុន ហេងហ៊ី បាវិត ម្នាក់ទៀត គឺលោក ស៊ូ លាងសេង (Su Liangsheng) ដែលក៏ជានាយកនៅក្រុមហ៊ុន MDS Heng He Investment និង ធនាគារហេងហ៊ី។ លោក ហ៊ុន តូ ជានាយកធនាគារហេងហ៊ី ហើយលោក ទ្រី ភាព ជានាយកនៅក្រុមហ៊ុន MDS Heng He ដែលជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន MDS Thmor Da SEZ ដែលជាទីតាំងប្រព្រឹត្តអំពើឆបោកមួយទៀត។
អគារសម្រាប់បុគ្គលិកកាស៊ីណូម៉ុកបាយ ស្នាក់នៅភាគច្រើនមានកម្ពស់៩ជាន់ ហើយអគារនីមួយៗមានប្រហែល១០០បន្ទប់។
ច្រកចូលដំបូងទៅកាន់បរិវេណ គឺបើកទ្វារ ប៉ុន្តែនៅខាងក្នុងមានរបាំងការពារម៉ូតូ និងរថយន្ត ដែលតម្រូវឱ្យភ្ញៀវបង្ហាញកាតដើម្បីអាចចេញចូលបាន។ នៅក្នុងបរិវេណមានហាងកាត់សក់ ហាងកែសម្ផស្ស ហាងលក់ផ្លែឈើ និងភោជនីយដ្ឋាន។
នៅច្រកចូលកាស៊ីណូម៉ុកបាយ មានស្ត្រីម្នាក់បកខ្នុរ និងខ្ចប់ក្នុងថង់ប្លាស្ទិក យកទៅឱ្យកន្លែងដែលបិទទ្វារ ។
សញ្ញានៃបញ្ហា
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា បុរសជនជាតិវៀតណាមម្នាក់បានលោតពីលើជាន់ទី២ នៃទីអគារមួយក្នុងក្រុងបាវិត ស្ថិតនៅចន្លោះកាស៊ីណូម៉ុកបាយ និងកាស៊ីណូ New Venetian ដោយព្យាយាមរត់គេចខ្លួន។ នគរបាលមិនបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យគាត់ព្យាយាមរត់គេចខ្លួនឡើយ តែបាននិយាយថា មិនមានការបង្ខាំងទេ និងបានឱ្យដឹងថា បុរសនោះបានស្លាប់បន្ទាប់ពីលោត។
៤ថ្ងៃក្រោយមក ជនជាតិវៀតណាមមួយក្រុមជាង៦០នាក់បានរត់ចេញពីកាស៊ីណូម៉ុកបាយ។ ម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេបានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន VnExpress ថាគាត់ត្រូវបានគេបោក៣ខែមុនពេលមកធ្វើការ និងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចាកចេញពីបរិវេណឡើយ។
កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ក៏មានករណីឃាតកម្មកើតឡើងនៅក្នុងកាស៊ីណូម៉ុកបាយផងដែរ។ ដោយឡែក កាស៊ីណូក្រោន មានបុរសជនជាតិវៀតណាមម្នាក់បានស្លាប់ បន្ទាប់ពីធ្លាក់ពីលើជាន់ទី៨ កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២។ ជនជាតិវៀតណាម ឥណ្ឌូនេស៊ី និងជនជាតិផ្សេងទៀតដែលជាប់ក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោក ត្រូវបានជួយសង្គ្រោះពីកាស៊ីណូម៉ុកបាយ បន្ទាប់ពីអំពាវនាវរកជំនួយតាមអ៊ីនធឺណិត។
ចៅសង្កាត់បាវិត លោក សាញ់ សាខុន បាននិយាយថា ប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណពី ៣ទៅ៤ម៉ឺននាក់ បានធ្វើការក្នុងវិស័យកាស៊ីណូនៅបាវិត ដែលបានកើនឡើងចាប់តាំងពីជំងឺកូវីដ-១៩ បានធូរស្រាល។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា លោកមិនដឹងថាមានពលករបរទេសប៉ុន្មាននាក់នោះទេ។
អធិការនគរបាលក្រុងបាវិត លោក អែម សុវណ្ណារិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា នគរបាលបានត្រួតពិនិត្យពលករបរទេសតាមផ្ទះសំណាក់ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ថ្មីៗនេះ ប៉ុន្តែបរិវេណកាស៊ីណូ គឺស្ថិតនៅក្រៅដែនសមត្ថកិច្ចរបស់យើង។
លោក អ៊ូ សុខឿន ប្រធានមន្ទីរការងារខេត្តស្វាយរៀង មិនបញ្ជាក់ថាតើបរិវេណកាស៊ីណូត្រូវបានចុះពិនិត្យនៅពេលថ្មីៗនេះ ឬយ៉ាងណានោះទេ។ ទោះយ៉ាងណា ខាងមន្ទីរចុះពិនិត្យមួយឆ្នាំម្ដង និងឆ្លើយតបនឹងពាក្យបណ្ដឹង។ លោកបានបន្ថែមថា កន្លងមក មន្ទីរធ្លាប់បានជូនដំណឹងអំពីករណីបង្ខាំងមនុស្ស ប៉ុន្តែមិនចាំទីតាំងទេ។
លោកបន្តថា កាស៊ីណូផ្ដល់របាយការណ៍ប្រចាំខែដល់លោក ហើយបច្ចុប្បន្នពលករបរទេសនៅក្រុងបាវិតចំនួន២ ៨០០នាក់ មានបណ្ណការងារ។
អភិបាលរងខេត្តស្វាយរៀង លោក រស់ ផារិទ្ធ បានបង្វែរសំណួរអំពីកាស៊ីណូម៉ុកបាយ និងកាស៊ីណូក្រោន ក៏ដូចជាពលករដែលទើបតែមកពីក្រុងព្រះសីហនុ ទៅកាន់ស្នងការនគរបាលខេត្ត ប៉ុន្តែលោក ពេជ្រ វីរៈ ស្នងការនគរបាលខេត្ត បានបិទទូរសព្ទ មុនពេលត្រូវបានសួរសំណួរ។ ទាំងលោក រស់ ផារិទ្ធ និងលោក ពេជ្រ វីរៈ បាននិយាយថា កំពុងពិនិត្យស្ថានភាពអន្តោប្រវេសន៍របស់ពលករបរទេស។
វីអូឌី មិនអាចទាក់ទងលោក កែវ វ៉ាន់ថន អ្នកនាំពាក្យនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ បានទេ។
នៅខេត្តព្រះសីហនុ អាជ្ញាធរបានឆ្មក់ចូលទីតាំងចំនួន១០ និងបានរកឃើញពលករបរទេសចំនួន២ ៧៦០នាក់។ ពលករជាង១ ៦០០នាក់ត្រូវបានរៀបចំសម្រាប់ការនិរទេស។ បច្ចុប្បន្ននេះ ទីក្រុងព្រះសីហនុហាក់មានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ បន្ទាប់ពីប្រជាពលរដ្ឋឃើញរថយន្តក្រុងជាច្រើនដឹកមនុស្សចេញពីទីតាំងទាំងនោះ។
ការពង្រីកទីក្រុង
នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវធំ ក្នុងក្រុងបាវិត កាលពីសប្ដាហ៍មុន មានកាស៊ីណូមួយចំនួនកំពុងរៀបចំបើកថ្មី ហើយមួយចំនួនទៀតបើកឡើងវិញបន្ទាប់ពីជួសជុលរួច។ អគារមួយចំនួនមានក្រណាត់ក្រហមគ្របលើផ្លាកសញ្ញាដែលនឹងត្រូវបើកបង្ហាញក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដែលស្ថិតនៅអមជាមួយនឹងភោជនីយដ្ឋាន និងហាងថ្មីៗ ខណៈមានការដ្ឋានសាងសង់កំពុងតែរីកដុះដាលនៅក្រុងបាវិត។
កម្មករសំណង់ម្នាក់ឈ្មោះ សួន ឃីម និង ស៊ុត តាក់ មកពីខេត្តសៀមរាប កាលពី៥ឆ្នាំមុន ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើ។
អ្នកនាង សួន ឃីម អាយុ២៧ឆ្នាំ បាននិយាយថា ប៉ុន្មានខែកន្លងទៅនេះ គាត់ឃើញមានសំណង់ជាច្រើន និងមានអ្នកចំណូលថ្មីជាច្រើន។ គាត់ទើបតែបានបញ្ចប់ការងារសាងសង់កន្លែងស្នាក់នៅសម្រាប់ពលករមកថ្មីនៅកាស៊ីណូ New Venetian ដែលទើបបើកថ្មី។
គាត់បាននិយាយថា៖ «កាងារនោះជួយផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង និងជួយដោះបំណុលរបស់យើង»។
គាត់បន្ថែមថា អ្នកគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ គឺជាជនជាតិចិន។
អ្នកនាង សួន ឃីម បន្ថែមថា ក្រុងបាវិតហាក់មានភាពរីកចម្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ប៉ុន្តែពិបាកនឹងដឹងថាតើវារីកចម្រើនយូរប៉ុនណា។
គាត់បន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើក្រុងបាវិតគ្មានការងារធ្វើ ប្រហែលជាយើងនឹងធ្វើចំណាកស្រុកទៅប្រទេសថៃ»។
អ្នកនាង លីន អាយុ៣០ឆ្នាំ ដែលជាអ្នកលក់នំបញ្ចុកនៅខាងក្រៅការដ្ឋានសាងសង់មួយ បាននិយាយថា គាត់ទើបតែចាប់ផ្ដើមលក់បានពីរបីសប្ដាហ៍មុន បន្ទាប់ពីឈប់ពីការងារនៅកាស៊ីណូដែលគាត់ធ្វើការជាអ្នកបកប្រែភាសាវៀតណាម។ អ្នកនាងបន្តថា ការងារកាស៊ីណូបានប្រាក់ខែសមរម្យ គឺប្រហែល ៤៥០ដុល្លារក្នុងមួយខែ ប៉ុន្តែអ្នកគ្រប់គ្រងរបស់គាត់បានជេរប្រមាថគាត់ ដូច្នេះ គាត់ចង់រកស៊ីខ្លួនឯងវិញ។
អ្នកនាង លីន បន្ថែមថា ក្រុងបាវិតបានប្រែកាយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ខណៈវិស័យកាស៊ីណូកាន់តែកើនឡើង។
ស្ត្រីរូបនេះបន្តថា «អ្វីគ្រប់យ៉ាងបានផ្លាស់ប្ដូរ» ដោយលើកឡើងពីការកើនឡើងនៃអាជីវកម្មថ្មីៗ រួមទាំងឧក្រិដ្ឋកម្មផងដែរ។ គាត់ថាមានភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត ប៉ុន្តែបញ្ហាអសន្តិសុខក៏ជាក្ដីបារម្ភសម្រាប់គាត់ដែរ។
ដោយសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះពេញ ស្ត្រីរូបនេះបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមានក្ដីបារម្ភច្រើន។ ខ្ញុំលក់រាល់ថ្ងៃហ្នឹងមិនដឹងអាចលក់ដល់ពេលណាទេ»៕
បកប្រែនិងសម្រួលចេញពីអត្ថបទដើមភាសាអង់គ្លេស៖ Echoes of Sihanoukville Troubles in Cambodian Border Town
