ពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្បែរស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្ត «ភូមិមូល» ឬ «បន្ទាយគូ» ដែលមានអាយុប្រមាណ១ពាន់ឆ្នាំមុនគ.ស អះអាងថា ក្រុមហ៊ុន ជីបម៉ុង បានសាងសង់អាគារបុរីនៅលើភូមិបុរាណនេះទាំងស្រុង។
ស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តភូមិមូល ឬបន្ទាយគូ ស្ថិតនៅភូមិស្រុកចេក សង្កាត់ជើងឯក ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។ បើទោះជាក្រុមហ៊ុនកំពុងសាងសង់ក្ដី ពលរដ្ឋនៅតែចង់ឱ្យក្រុមហ៊ុន ជីបម៉ុង បញ្ឈប់ការសាងសង់ និងងាកមកអភិរក្សកេរដូនតានេះសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ។
អ្នកភូមិម្នាក់ឈ្មោះ ជួន សៀម អាយុ៧៣ឆ្នាំ បានឱ្យដឹងថា មុនពេលដែលក្រុមហ៊ុនទិញដីប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ១រយគ្រួសារ ក្រុមហ៊ុនប្រាប់ថាពួកគេនឹងមិនសាងសង់បុរីអ្វីនោះទេ គឺទិញយកទីតាំងអភិរក្សភូមិមូលនោះប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនទិញដីពលរដ្ឋរួចរាល់ ក្រុមហ៊ុនក៏ចាប់ផ្ដើមសាងសង់បុរីលើទីតាំងស្ថានីយបុរេប្រវត្តិនេះទៅវិញ។
អ្នកភូមិរូបនេះថា ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនបានប្រាប់ពីគម្រោងសាងសង់បុរីលើស្ថានីយបុរេប្រវត្តិនេះមែន ប្រជាពលរដ្ឋនឹងមិនលក់ដីឱ្យក្រុមហ៊ុន ជីបម៉ុង ដែលលុបបំបាត់ទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ដូនតាខ្មែរដូចពេលនេះទេ។
អ្នកស្រីថា៖ «តែអ្នកខ្លះចេះដឹងទៅ គេសោកស្ដាយដែរ ថាធ្វើស្អីភូមិមូលសោះ តែឥលូវប្រែក្រឡាស់ទៅជាអ៊ីចឹងវិញទៀត។ មីងមិនដឹងថាភូមិមូលហ្នឹង កេរដូនតាយើងណា អត់ទាន់ដឹង! បើដឹង គ្មាននរណាមួយចង់ទេ ព្រោះបាត់បង់កេរដូនតាប្រវត្តិសាស្រ្ត»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតដែលរស់នៅជិតទីតាំងស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តនេះដែរ គឺអ្នកស្រី រុង គន្ធា បានឱ្យដឹងថា នៅពេលនេះ ក្រុមហ៊ុនបានចាក់ដីលុបលើស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តរួចរាល់ហើយ ដោយជំនួសមកវិញនូវអាគារបុរីរបស់ក្រុមហ៊ុន ជីបម៉ុង។ ជុំវិញករណីនេះ អ្នកស្រីក៏សោកស្ដាយ ដែលទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តនេះត្រូវបាត់បង់។
អ្នកស្រីថា៖ «មានសារៈសំខាន់ដែរតើ! ដោយសារបន្សល់ទុកពីកេរដូនតាអ៊ីចឹង»។
អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអ្នកសរសេរនិក្ខេបបទលើភូមិបុរាណផងនោះ លោកបណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន បានពន្យល់ថា ស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តភូមិមូល ដែលមានឈ្មោះដើមថា «បន្ទាយគូ» កកើតឡើងកាលពី៨រយ ទៅ១ពាន់ឆ្នាំមុនគ.ស គឺក្នុងសម័យយុគថ្មរំលីង ដែលដូនតាខ្មែរសម័យនោះបានសង់កំពែង និងគូទឹកនៅខាងក្នុង។
លោកថា៖ «ក្នុងន័យហ្នឹង គឺជាមនុស្សរស់នៅក្នុងសម័យយុគថ្មរំលីង ចូលសម័យយុគដែក ហើយទៅគេសង់កំពែងរាងមូលព័ទ្ធជុំវិញ ហើយគូទឹកខាងក្នុង ហើយគេរស់នៅខាងក្នុងហ្នឹង។ មានន័យថា ស្ថានភាពរស់នៅទីនោះប្រហែលជា១ពាន់ឆ្នាំ ទៅ៨០០មុនគ្រិស្តសករាជ ប៉ុន្តែគាត់រស់នៅហ្នឹងដល់សព្វថ្ងៃហ្នឹង»។
បុរាណវិទូរូបនេះ បន្ថែមថា ក្រោយពីសិក្សាលើទីតាំងស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តភូមិមូលនេះ ទាំងបុរាណវិទូខ្មែរ និងបរទេសមានបំណងកែប្រែទីតាំងបុរាណនេះទៅជាសារមន្ទីរ ដោយសារតែភូមិដូនតាខ្មែរនេះពិតជាមានសារៈសំខាន់ និងជាតឹកតាងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរសម្រាប់សកលលោកបានដឹង។
លោកថា៖ «យើងចង់មានបំណងចង់បង្កើតកន្លែងហ្នឹងជាសារមន្ទីជាតិ ដើម្បីពង្រីកសារមន្ទីរជាតិយើងសព្វថ្ងៃ»។
លោកបណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន បន្តថា ក្ដីស្រមៃរបស់បុរាណវិទូទាំងនេះមិនបានលេចចេញជារូបរាងនោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញបែរជាមានសំណង់អាគារសាងសង់លើ ដែលជារឿងសោកស្ដាយសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ហើយដែលភូមិមូលនេះ គេអាចកែច្នៃទៅជាទីតាំងដែលអាចរកចំណូលបាន។
បើទោះជាទីតាំងនេះត្រូវបានក្រុមហ៊ុនសាងសង់អាគារលើទៅហើយក្តី តែលោកបណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរនិងក្រុមហ៊ុនគិតពិចារណាជាថ្មី ក្នុងការស្ដារឡើងវិញតំបន់ទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគ្មានអីនឹងថ្លែងទេ ព្រោះក្នុងនាមអ្នកស្រាវជ្រាវ គឺមហាសោកស្ដាយទៅហើយ មានតែសុំអំពាវនាវទៅអ្នកមាន ឧកញ៉ា អ្នកមានអំណាចមួយចំនួនដែលមានកម្មសិទ្ធិលើដី ដែលជាដីប្រវត្តិសាស្រ្ត ដែលជាដីគ្រឹះប្រាសាទ ដែលជាកេតនភណ្ឌរបស់ជាតិហ្នឹង គួរតែពិភាក្សា គួរតែគិតឱ្យបានល្អិតល្អន់ គួរតែពិភាក្សាជាមួយអ្នកជំនាញ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «កាលណាយើងបាត់ប្រវត្តិសាស្រ្តជាតិ កាលណាយើងបាត់ភស្តុតាងសង្គម នោះយើងមិនអាចដឹងថាជនជាតិយើងមកពីណានោះទេ»។
ចៅសង្កាត់ជើងឯក លោក លាស់ សុខលឹម បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុន ជីបម៉ុង បានចាប់ផ្ដើមសាងសង់លើភូមិមូលនេះ ដោយបច្ចុប្បន្នស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្រ្តនេះបានបាត់បង់ទាំងស្រុងទៅហើយ។
លោកថា៖ «បាទ! ពីមុន “ភូមិមូល” បានន័យថា “ភូមិ” ដល់ឥលូវក្លាយជាភូមិវិញក៏មិនខុសដែរ គ្រាន់តែភូមិបែបបុរាណ និងភូមិបែបសម័យ។ ភូមិបែបបុរាណហ្នឹង វារលាយអស់ហើយ ទៅជាដីស្រែរបស់ពលរដ្ឋទូទៅអស់ហើយ។ ហើយឥលូវនេះក្លាយជាភូមិមួយដ៏អស្ចារ្យ»។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ឡុង ប៉ុណ្ណាស៊ីរីវត្ថ បានឆ្លើយតបវីអូឌីនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញនេះ ដោយបង្វែរសំណួរទៅកាន់អ្នកជំនាញ នៃអគ្គនាយកដ្ឋានបេតិកភណ្ឌ លោក អ៊ុក សុខា និងរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ប្រាក់ សុវណ្ណរ៉ា វិញ។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ប្រាក់ សុវណ្ណរ៉ា បានបដិសេធឆ្លើយតបនៅថ្ងៃនេះ ដោយថា លោកកំពុងមានជំងឺ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអគ្គនាយកដ្ឋានបេតិកភណ្ឌក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក អ៊ុក សុខា បានទេ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញនេះ។
ប្រធានកម្មវិធីផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ នៃសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង បានសម្ដែងការហួសចិត្តដែលមានក្រុមហ៊ុនឯកជន ជីបម៉ុង អាចសាងសង់ និងបំផ្លិចបំផ្លាញតំបន់បេតិកភណ្ឌ ខណៈដែលអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមិនអើពើជុំវិញករណីនេះទៅវិញ។
លោកថា៖ «ក្នុងនាមខ្ញុំជាកូនខ្មែរម្នាក់ មិនជឿថាមានក្រុមហ៊ុន និងក្រុមមនុស្សដែលយកផ្នូរដូនតា ដែលយកមរតកដូនតា យកទៅបំផ្លិចបំផ្លាញដើម្បីសាងសង់ជាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនបែបនេះនោះទេ។ វាមិនគួរសោះ! នៅពេលដែលភូមិដែលមានអាយុកាលរាប់ពាន់ឆ្នាំត្រូវបានយកមកបំផ្លិចបំផ្លាញជាប្រយោជន៍[ផ្ទាល់ខ្លួន]»។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះក៏ស្នើដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បកស្រាយបំភ្លឺជុំវិញករណីនេះ និងស្នើឱ្យក្រសួងដកហូតទីតាំងភូមិមូលនេះមកវិញ ដើម្បីថែរក្សាការពារជារបស់រដ្ឋផងដែរ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ជីប ម៉ុង អ្នកឧកញ៉ា ភាព ហៀក និងអ្នកឧកញ៉ា លាង ឃុន បានទេ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញនេះ។
ពេលអ្នកយកព័ត៌មានវីអូឌីទៅដល់ ទីតាំងនោះកំពុងស្ថិតនៅក្នុងការដ្ឋានសាងសង់របស់ក្រុមហ៊ុន ជីបម៉ុង តែនៅក្បែររបងក្រុមហ៊ុន ជីបម៉ុង មានបង្គោលដែលគេដោតស្ទើរតែកប់ចូលទៅក្នុងដីដែលចាក់លុប ហើយនៅលើបង្គោលទាំងនោះមានសរសេរថា «មន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ រាជធានីភ្នំពេញ»។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោកស្រី ភឿង សកុណា ក៏បានទៅធ្វើកំណាយនៅស្ថានីយភូមិមូលជើងឯក ដើម្បីប្រមែប្រមូលវត្ថុសិល្បៈនៅទីនោះ យកមកថែរក្សាទុកជាទ្រព្យសម្បតិ្តជាតិ ហើយក្នុងនោះក៏បានរកឃើញឧបករណ៍ធ្វើអំពីថ្មរំលីងតូចធំមួយចំនួនដែលគេប្រើធ្វើជាពូថៅ ឬជាចបជីក ជាដើម៕
