ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃតុលាការខេត្តរតនគិរី នៅថ្ងៃទី៣ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ បានលើកពេលសាកសួរមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក និងពលរដ្ឋតំណាងសហគមន៍២នាក់ដោយមិនកំណត់ពេល។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ឆន ផល្លា និងលោក ស៊ី ថាន់ញាន់ តំណាងសហគមន៍លំផាត់ មិនបានឆ្លើយបំភ្លឺទៅតាមដីកោះហៅរបស់តុលាការទេ នៅថ្ងៃទី៣ខែ កញ្ញា នេះទេ។ លោក នី សុខា ប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស នៃសមាគមអាដហុក ដែលអមដំណើរលោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ដែរ បានអះអាងថា ការខកខាននេះ ព្រោះតែចៅក្រមជាប់រវល់ ហើយមិនបានជូនដំណឹងឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធ នៅក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌនេះបានដឹងជាមុន។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣ ខែ កញ្ញា ថា រូបលោក និងតំណាងសហគមន៍២នាក់ទៀត ដែលជាប់បណ្តឹងមិនបានចូលឆ្លើយទៅតាមដីកោះហៅរបស់តុលាការទេ។ បើទោះជាបែបណា ប្រភពដដែលអះអាងថាលោកបានត្រៀមខ្លួនរួចហើយ នៅចំពោះមុខចៅក្រមស៊ើបសួរ នៅក្នុងរឿងក្តីនេះ។
លោកបន្តថា៖ «ទោះបីយើងឥឡូវជាចុងចោទ ប៉ុន្តែយើងនៅមានសេចក្តីក្លាហានក្នុងការដោះបន្ទុកយើង។ហើយយើងបានត្រៀមភស្តុតាង និងត្រៀមស្អីៗក្នុងការដោះបន្ទុកយើងទាំងអស់ហើយ »។
ក្នុងដីកោះដាច់ដោយឡែកពីគ្នាឲ្យចូលបំភ្លឺ របស់លោក សេង ស៊ឹមសុរិយា ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងខេត្តរតនគិរី ដែលវីអូឌី ទទួលបានឲ្យដឹងថា មន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និង តំណាងសហគមន៍លំផាត់ ត្រូវជាប់ចោទពីបទ ញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ហើយតម្រូវឲ្យចូលបំភ្លឺនៅថ្ងៃ៣ខែ កញ្ញាឆ្នាំ២០១៩។ ដីការ ដដែលបញ្ជាក់ទៀតថា បើពួកគេខកខានចូលឆ្លើយបំភ្លឺដូចការកំណត់ តុលាការមានសិទ្ធិចេញដីការបង្គាប់ឲ្យនាំខ្លួន។
លោក អង់ ប៊ុនធៀង អភិបាលស្រុកលំផាត់ បដិសេធថាមិនមានបទល្មើសព្រៃឈើទេ ហើយជាងនេះទៀត អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ក៏មិនបានប្តឹងផ្តល់អ្នកណាថែមទៀតផង។
លោកបន្តថា ៖«កើតពីពេលណា។ដូចអត់មានផងកម្លាំងនៅកន្លែងនឹងពេញហើយ។ទៅប្តឹងជាមួយពួកអាដហុកធ្វើអី »។
លោក អំ សំអាត នាយករងការិយាល័យស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការ លីកាដូ យល់ឃើញថានេះជាសញ្ញានៃការគំរាមកំហែងមកលើអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។ លោកបន្តថា ដើម្បីដាក់សម្ពាធទៅលើអ្នកណាម្នាក់អំពីសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ បទល្មើសដែលពេញនិយមគឺបទល្មើសញុះញង់នេះហើយ។
លោកបន្តថា៖ «បណ្តឹងបរិហារ្តិ៍ បើនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏គេចែងដែរពលរដ្ឋទាំងអស់មានសិទ្ធិធ្វើបណ្តឹងបរិហារ្តិ៍ទាក់ទងនិងបទល្មើសអីផ្សេងៗ។ អ៊ីចឹងទាក់ទងបទល្មើសព្រៃឈើនេះគឺប្រជាពលរដ្ឋឬក៏អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកការពារធនធានធម្មជាតិដើរតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការជួយចូលរួមដើម្បីទប់ស្កាត់ និងការពារព្រៃឈើហ្នឹង » ។
លោក សុក សំអឿន ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់អមរិន្ទមានមានប្រសាសន៏ថា ការចាត់ទុកជាបទញុះញង់ទៅបាន លុះត្រាបង្គាប់ឲ្យអ្នកណាម្នាក់ប្រព្រឹត្តបទល្មើសអ្វីមួយ។ លោក ថាផ្ទុយទៅវិញ បើគ្រាន់តែឲ្យយោបល់អំពីនីតិវិធីច្បាប់ថាធ្វើបែបណាខុស ឬធ្វើបែបណាត្រូវ មិនរាប់ថាជាបទល្មើសញុះញង់ទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«ញុះញង់បទឧក្រិដ្ឋឧទាហរណ៏ឥឡូវយើងទៅចាក់ចុចគេឲ្យទៅគេលួច ឬឲ្យគេសម្លាប់មនុស្ស អាហ្នឹងបានថាញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍។ ហើយដល់ដាក់ពាក្យប្តឹងវាមិនដែលជាបទញុះញង់ទេ “ ។
បើតាមលោក នី សុខា រឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌនេះ ផ្តើមចេញពីតំណាងសហគមន៍ សមុទ្រក្រោម និងសហគមន៍លំផាត់ដាក់បណ្តឹងបរិហារ្តិ៍នៅអំឡុងឆ្នាំ២០១៧ទៅតុលាការ ដែលមានលោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ជាអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្លូវច្បាប់។ នៅក្នុងបណ្តឹងនេះ សហគមន៍ចោទប្រកាន់ថា មន្រ្តីនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត បើកផ្លូវឲ្យឈ្នួញកាប់ឈើក្នុងដែនជម្រកការពារលំផាត់ និងដីព្រៃសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចសមុទ្រក្រោម។ប៉ុន្តែក្រោយមកពួកគាត់ ត្រូវរងបណ្តឹងចោទប្រកាន់វិញ ពីមន្រ្តីអាជ្ញាធរក្រោមបទថាញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តិបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍៕
