នៅពេលដែលកញ្ញា សូ មេត្តា បានផ្ដើមចូលរួមធ្វើបាតុកម្មជាមួយក្រុមសកម្មជនមួយក្រុមដែលមានឈ្មោះថា ខ្មែរថាវរៈ កញ្ញាបានគិតទៅដល់ពាក្យមួយឃ្លាពីអ្នកវិភាគសង្គមម្នាក់ដែលបាត់បង់ជីវិតទៅហើយនោះគឺលោក កែម ឡី ដែលលោកបាននិយាយថា ចំពោះបុគ្គលដែលដាក់ខ្លួនធ្វើការងារសង្គមក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នឹងទទួលបានទិដ្ឋាការមួយក្នុងចំណោម៣ដែលក្នុងនោះមានរត់ចោលស្រុក ជាប់គុក ឬស្លាប់។
កញ្ញាបានប្រាប់វីអូឌីកាលពីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុន នៅឯហាងកាហ្វេមួយកន្លែងដែលមានចម្ងាយប្រមាណជា១៥គីឡូម៉ែត្រពីភ្នំពេញថា៖ «មុននឹងចូល ខ្ញុំបានតាំងចិត្តរួចហើយ ព្រោះការងារអស់ហ្នឹង យើងប្រឈមទាំងអស់ ព្រោះយើងប្រឈម បើមិនជាប់គុក ក៏ស្លាប់ ឬក៏រត់ចោលស្រុកដែរ»។
ពាក្យសម្ដីរបស់លោក កែម ឡី មានខ្លឹមសារនិងត្រូវតាមទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែងមែន ដោយបច្ចុប្បន្នកញ្ញាកំពុងស្ថិតក្នុងការឃុំឃាំងជាមួយសមាជិក៣នាក់ទៀតរបស់កញ្ញាដែលត្រូវបានគេឃាត់ខ្លួនកាលពីល្ងាចថ្ងៃចន្ទ បន្ទាប់ពីពួកគេចូលរួមជាមួយមនុស្សចំនួន៥០ទៀត ដើម្បីធ្វើបាតុកម្មដោះលែងសកម្មជននិងអ្នកប្រឆាំងផ្សេងៗដែលកំពុងស្ថិតក្នុងការឃុំឃាំង។
នៅពីក្រោយការតវ៉ាជាក្រុមតូចៗដែលនៅតែបន្តកើតមាន ដែលភាគច្រើនធ្វើឡើងនៅខាងក្រៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បណ្តាញក្រុមសកម្មជនយុវជនបាននិងកំពុងកើនឡើង ហើយអាជ្ញាធរក៏បានប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីរារាំងការតវ៉ារបស់ពួកគេ។
វីអូឌីសាកសួរ មេត្តា អំពីចលនាខ្មែរថាវរៈកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៏មុន។ នៅពេលដែលអ្នកយកព័ត៌មានព្យាយាមទាក់ទងកញ្ញាកាលពីថ្ងៃចន្ទ អំពីការចាប់ខ្លួនសកម្មជនដទៃទៀត ទូរសព្ទរបស់កញ្ញាត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ភ្លាមៗ ក្រោយពីទទួលការហៅចូលបានតែប៉ុន្មានវិនាទី។
អ្នកនាំពាក្យស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ លោក សាន សុខសីហា បានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃអង្គារថា កញ្ញា មេត្តា ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃចន្ទ វេលាម៉ោងប្រហែល៦ល្ងាច។ មិត្តរួមការងាររបស់កញ្ញា មេត្តា បាននិយាយថា កញ្ញាត្រូវបានចាប់ខ្លួនបន្ទាប់ពីបានស្វែងរកការជ្រកកោននៅការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយសារតែមន្ត្រីប៉ូលិសបានតាមនាង។
អ្នកនាំពាក្យនគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមខឿន ក៏បានបញ្ជាក់ថា មេត្តា ត្រូវបានគេចាប់ខ្លួន ប៉ុន្តែលោកមិនបានបញ្ជាក់ពីទីតាំងនៃការចាប់ខ្លួនឡើយ។
លោក គឹម ខឿន បាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារថា៖ «គេចាប់បាត់ហើយ […] បងអត់អាចឆ្លើយជូនបានទេ»។
មេត្តា បានចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាពក្រោមឈ្មោះក្លែងក្លាយ ដើម្បីការពារអត្តសញ្ញាណរបស់នាងប៉ុន្តែថ្មីៗនេះ កញ្ញាក៏បានប្រើឈ្មោះពិតរបស់នាងគឺ អេង ម៉ាឡៃ ដើម្បីបង្ហោះពីការរៀបចំធ្វើបាតុកម្ម។
សមាជិកស្នូលពីរនាក់របស់ខ្មែរថាវរៈគឺលោក ហ៊ុន វណ្ណៈ និងអ្នកនាង ឈឿន ដារ៉ាវី ត្រូវបានឃុំខ្លួនពីបទញុះញង់ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា នៅពេលដែលប៉ូលិសបានឆ្មក់ចូលផ្ទះជួលរបស់នាងនិងមិត្តរួមការងាររបស់នាងនៅក្នុងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ។ សមាជិកខ្មែរថាវរៈម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ថា ឡាវី ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្នុងការតវ៉ាមួយកាលពីថ្ងៃចន្ទ ដោយសារតែក្រសួងមហាផ្ទៃបានប្រកាសសកម្មភាពរបស់ក្រុមនេះថា «ខុសច្បាប់»។
មេត្តា បាននិយាយថា វាកំពុងក្លាយជារឿងពិបាកទៅៗហើយក្នុងការរៀបចំការតវ៉ាម្ដងៗ ប៉ុន្តែកញ្ញាក៏បានរៀបចំផ្លូវចិត្តក្នុងការប្រយុទ្ធតបតជាមួយអាជ្ញាធរផងដែរ។
កញ្ញានិយាយថា៖ «ដល់ចឹង ពួកខ្ញុំបានត្រៀមចិត្តដាក់កាយដាក់ចិត្តអស់ហើយ ហើយពួកខ្ញុំអត់ភ័យខ្លាចទេសូម្បីតែបន្តិច ហើយគេកាន់តែគំរាមកំហែង គេកាន់តែតាមធ្វើបាប ខ្ញុំកាន់តែមានអាទឹកចិត្ត យើងកាន់តែផុសឡើងៗ ចេះតែចង់ដើរទៅមុខទៀត»។
ចូលរួមទាំងអស់គ្នា
កញ្ញា មេត្តា បានពន្យល់ថា ខ្មែរថាវរៈចាប់ផ្ដើមឡើងជាមួយក្រុមការងារស្នូលដែលមានសកម្មជនប្រមាណជា៣០នាក់កាលពីខែមករា ជាមួយនឹងក្រុមតូចៗដែលមានមនុស្ស៤ទៅ៥នាក់ចូលរួមបន្តិចម្ដងៗក្នុងអំឡុងពេល៩ខែកន្លងទៅ។ កញ្ញាផ្ទាល់ក៏បានចូលរួមតាមវិធីនេះដែរ ដោយកញ្ញាធ្លាប់បានធ្វើការជាមេចុងភៅនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋានខេត្តក្រចេះ ហើយក្រោយមកទៀតនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋានចិនមួយនៅភ្នំពេញ ប៉ុន្តែកញ្ញាតែងតែតាមដានបញ្ហាសង្គមដែលមាននៅក្នុងព័ត៌មាន។
នៅពេលដែលសកម្មជនបរិស្ថាន លោក អ៊ូច ឡេង ត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងឃុំខ្លួននៅឯសាលាដំបូងខេត្តក្រចេះកាលពីខែមីនាកន្លងទៅ កញ្ញាបានចូលរួមក្នុងការធ្វើបាតុកម្មចំនួន៣ថ្ងៃនៅមុខតុលាការ ដោយភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយសមាជិកខ្មែរថាវរៈ។ កញ្ញាបានចាប់ផ្ដើមសម្រាកច្រើនថ្ងៃពីការងារនៅភោជនីយដ្ឋានចិន ដើម្បីចូលរួមយុទ្ធនាការ ហើយបន្ទាប់មកនាងបានប្តេជ្ញាចិត្តធ្វើសកម្មភាពពេញលេញបន្ទាប់ពីម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានរបស់នាងបានបិទហាងហើយវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសចិនវិញ ដោយសារកង្វះភ្ញៀវទេសចរអំឡុងពេលកូវីដ១៩។
កញ្ញានិយាយថា៖ «តាមដានបុគ្គលដែលឆ្នើមៗដូចពួកគាត់ចឹងទៅ ក៏ធ្វើឱ្យខ្ញុំមានអាចិត្តហ្នឹងចង់ចូលរួមជាមួយសង្គមរបស់យើងដែរ ដោយសារយើងមើលឃើញពីបរិបទសង្គមរបស់យើងហ្នឹងវាមានបញ្ហាជាច្រើនដែលបានកើតឡើងចឹងទៅ ណាមួយខ្ញុំជាយុវជនហើយខ្ញុំចង់ចួលរួមកែលម្អឱ្យសង្គមយើងវាមកល្អដែរ»។
កញ្ញាបានប្រាប់ថា ក្រុមរបស់កញ្ញាមានសមាជិកប្រមាណជា២០០នាក់នៅទូទាំងខេត្តនានា ដោយពួកគេរួមគ្នាចង់ឃើញប្រជាជនកម្ពុជា ជាពិសេសយុវជនចូលរួមក្នុងបញ្ហានយោបាយ ស្រឡាញ់ប្រទេសជាតិនិងមានសាមគ្គីភាពរវាងគ្នានឹងគ្នា។
សមាជិកស្ថាបនិកពីរនាក់គឺលោក វណ្ណៈ និងអ្នកនាង ដារ៉ាវី បានចាប់ផ្តើមសកម្មភាពរបស់ពួកគេជាយូរមកហើយ ដោយធ្វើការជាសកម្មជនលេចធ្លោនៅក្នុងក្រុមបរិស្ថានមាតាធម្មជាតិ ដែលត្រូវបានក្លាយជាគោលដៅរបស់អាជ្ញាធរក្នុងខែនេះផងដែរ។ កញ្ញា មេត្តា បាននិយាយថា អ្នកទាំងពីរបានចាកចេញពីក្រុមបរិស្ថាន ដើម្បីផ្តោតលើបញ្ហាផ្សេងៗដែលនៅក្រៅវិសាលភាពរបស់អង្គការមាតាធម្មជាតិ ដោយរួមមានទាំងព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម និងសិទ្ធិដីធ្លីជាដើម។
មុនពេលតវ៉ាស្នើសុំឱ្យដោះលែងក្រុមរបស់ខ្លួន ក្រុមខ្មែរថាវរៈបានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើបាតុកម្មទាមទារឱ្យមានការដោះលែងប្រធានសហជីព លោក រ៉ុង ឈុន ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនបន្ទាប់ពីបានលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភជុំវិញការបោះបង្គោលព្រំដែនក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំជាមួយវៀតណាម។
មេត្តា បានប្រាប់ថា បញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជានិងការរារាំងមិនឱ្យបញ្ចេញយោបល់ក្នុងការនិយាយពីរឿងនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃការចាប់អារម្មណ៍របស់ក្រុមនាងតាំងពីដំបូង។
កញ្ញាលើកឡើងថា៖ «មូលហេតុដោយសារពួកខ្ញុំព្រួយបារម្ភពីរឿងបាត់ទឹកដី។ ពួកខ្ញុំផ្ដោតសំខាន់គឺទឹកដីយើង មួយទៀតគឺពួកខ្ញុំឃើញពីសង្គមយើងសព្វថ្ងៃ អាកម្រិតនៃសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋត្រូវការសម្ដែងមតិហ្នឹង វាទាបទៅៗ […] ដល់ចឹងពួកខ្ញុំឃើញពីអាពីរបីចំណុចហ្នឹង ពួកខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តថា យើងចងក្រងជាក្រុម យើងបង្កើតជាក្រុម យើងធ្វើរឿងហ្នឹងទាំងអស់គ្នា»។
មុនពេលចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន ក្រុមនេះបានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើការតវ៉ានៅមុខគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក្នុងខេត្តបាត់ដំបងកាលពីខែឧសភា ករណីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនោះមិនទទួលយកសំណើសុំការពន្យារពេលសងការប្រាក់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
កាលពីខែមិថុនា ព្រះសង្ឃដែលពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុម បានធ្វើបាតុកម្មស្ងាត់ស្ងៀមនៅខេត្តបាត់ដំបង និងបង្កើតវីដេអូយុទ្ធនាការតស៊ូមតិដល់អ្នកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធ ដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចការសង្គម។ ភ្លាមៗបន្ទាប់មក មន្រ្តីសង្ឈខេត្តសៀមរាប បានស៊ើបអង្កេតនិងបញ្ជាឱ្យចាប់ផ្សឹកសកម្មជន លួន សុវ៉ាត ដែលត្រូវបានចោទពីបទរំលោភបំពាននារីភេទ។
ក្រុមខ្មែរថាវរៈបានប្រឈមមុខនឹងអាជ្ញាធរជាថ្មីម្តងទៀតក្នុងថ្ងៃខួប៤ឆ្នាំនៃការបាញ់សម្លាប់អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក កែម ឡី។ ពួកគេត្រូវបានបញ្ឈប់ទាំងការធ្វើបាតុកម្មនៅស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈដែលជាកន្លែងលោក កែម ឡី ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ និងពីការដើរហែក្បួនទៅកាន់ស្រុកកំណើតលោក កែម ឡី នៅខេត្តតាកែវ។
ការតស៊ូនៅតែបន្ត
បន្ទាប់ពីការចាប់ខ្លួនអ្នកនាង ដារ៉ាវី និងលោក វណ្ណៈ មេត្តា បានប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថាក្រុមនេះកំពុងអនុវត្តការប្រុងប្រយ័ត្នបន្ថែមទៀតជាមួយនឹងការប្រាស្រ័យទាក់ទងរបស់ពួកគេប៉ុន្តែពួកគេមិនបានផ្លាស់ប្តូរផែនការទេ បើទោះបីជាមានការចាប់ខ្លួនសមាជិកក៏ដោយ។
មេត្តា បាននិយាយថា ពួកគេបានធ្វើសំណើចំនួនពីរទៅអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីធ្វើការតវ៉ារយៈពេលប្រាំបីថ្ងៃនៅឯទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងទីក្រុង តែសំណើទាំងពីរត្រូវបានបដិសេធ។ អ្នកយកព័ត៌មាន VOD បានឃើញ មេត្តា នៅឯការតវ៉ាកាលពីថ្ងៃចន្ទ មុនពេលមានសេចក្តីរាយការណ៍ពីការចាប់ខ្លួនរបស់នាងនៅល្ងាចនោះ។
លោក សុខ រដ្ឋា សមាជិកសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ (KSILA) បានប្រាប់ថា អង្គការរបស់លោកបានចាប់ផ្តើមធ្វើការជាមួយខ្មែរថាវរៈ បន្ទាប់ពីក្រុមទាំងពីរបានទៅស្ថានីយប្រេងកាល់តិចដែលជាកន្លែងលោក កែម ឡី ត្រូវបានសម្លាប់ កាលពីខែកក្កដា។
KSILA ជាក្រុមតស៊ូមតិមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ដែលផ្តោតលើបញ្ហាព្រំដែន បានឃើញថា ក្រុមទាំងពីរមានភាពស្រដៀងគ្នាលើជំនឿថា ភាពអយុត្តិធម៌កំពុងកើតឡើងសម្រាប់កម្ពុជាទាក់ទងនឹងការចរចាតាមព្រំដែន។ ចាប់ពីពេលនោះ ពួកគេបានចាប់ផ្តើមសហការគ្នាលើការតវ៉ានាពេលអនាគត រួមទាំងបាតុកម្មកាលពីថ្ងៃចន្ទផងដែរ។
សមាជិកពីរនាក់នៃក្រុមនេះគឺព្រះតេជគុណ កើត សារ៉ាយ និងលោក មាន ព្រហ្មមុនី ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីចុងសប្តាហ៍។ យោងតាមអង្គការលីកាដូ អ្នកទាំងពីរត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅការិយាល័យអង្គការខ្មែរថាវរៈ។
មេត្តា បានអះអាងថា ទោះបីខ្មែរថាវរៈបានរីកចម្រើនយ៉ាងណាក្តី ក្រុមនេះនៅតែធ្វើការជាក្រុមរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ និងធ្វើគោលនយោបាយជាមួយគ្នា។
កញ្ញាបញ្ជាក់ថា៖ «នៅក្រុមខ្ញុំគឺអត់មានអ្នកមេអ្នកណាជាកូនទេ គឺមេទាំងអស់ គឺពួកខ្ញុំបង្ហាត់បង្រៀនខ្លួនឯងឱ្យជាមេទាំងអស់ អ៊ីចឹងនៅក្រុមរបស់ខ្ញុំអត់មានអ្នកជាតំណាងឬក៏ជាមេអីទេ ពួកខ្ញុំសុទ្ធតែមេដឹកនាំទាំងអស់គ្នា»។
មេត្តា បានលើកឡើងថា គោលនយោបាយផ្ទៃក្នុងមួយរបស់ក្រុមនេះ គឺមិនត្រូវសារភាពទទួលកំហុសណាមួយឡើយ ប្រសិនបើពួកគេមិនបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ដែលនេះជាការលើកទឹកចិត្តមិនឱ្យសមាជិកណាមួយរបស់ពួកគេចុះហត្ថលេខាលើចម្លើយសារភាពពីមន្រ្តីប៉ូលិសឱ្យបោះបង់ចោលការងាររបស់ពួកគេនោះទេ។
ការប្តេជ្ញាចិត្តនោះធ្វើឱ្យសកម្មជនរបស់ពួកគេប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគារ។ មេត្ តាបានឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរបានប្រាប់អ្នកនាង ដារ៉ាវី និងលោក វណ្ណៈ ថានឹងដោះលែងពួកគេ ប្រសិនបើពួកគេយល់ព្រមចុះហត្ថលេខាបញ្ឈប់សកម្មភាពនយោបាយ ហើយឈប់ផ្តល់ព័ត៌មានដល់អ្នកកាសែត។ តាមកញ្ញា មេត្តា លោក វណ្ណៈបានបដិសេធ។ មេត្តា បានអះអាងថា ប្រសិនបើមានការដាក់សម្ពាធ សមាជិកខ្មែរថាវរៈដទៃទៀតក៏នឹងបដិសេធមិនទទួលយកចម្លើយសារភាពណាមួយដែរ។
នាងបាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុនថា៖ «ប្រសិនបើអាជ្ញាធររារាំងសកម្មភាពក្រុមរបស់យើង យើងនឹងរក្សាការទាមទាររបស់យើងរហូតដល់គ្នារបស់យើងទាំងពីរត្រូវបានដោះ លែង រួមទាំងអ្នកផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនផងដែរ»។
មួយថ្ងៃក្រោយការចាប់ខ្លួន សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានធ្វើការចោទប្រកាន់កញ្ញា សូ មេត្តា និងយុវជនខ្មែរថាវរៈម្នាក់ទៀតដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃជាមួយគ្នា ក្រោមបទញុះញង់បង្កភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម។ មេត្តា ត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃស៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទដើមជាភាសាអង់គ្លេស
