របាយការណ៍អង្គការសង្គមស៊ីវិលបង្ហាញថា សេរីភាពជាមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជាបានបន្ដធ្លាក់ចុះនៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ ដោយសារស្ថានភាពនយោបាយតានតឹង ដែលធ្វើឱ្យការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋមានការធ្លាក់ចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់។
ក្នុងកម្មវិធី «សិទ្ធិមនុស្ស៣៦៥» ដែលចាក់ផ្សាយលើទំព័រហ្វេសប៊ុក វីអូឌី នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ក្រោមប្រធានបទ «សិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្ស» នាយិកាប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោកស្រី ចក់ សុភាព កត់សម្គាល់ថា រយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិជួបជុំដោយសន្ដិវិធី និងការបង្កើតសមាគម បានរងការរឹតត្បិតជាបន្ដបន្ទាប់ ពោលគឺចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិកាលពីពេលកន្លងទៅ ដូចជា ការបង្ក្រាបលើអតីតមន្ត្រីនិងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង សង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋដែលមាននិន្នាការនយោបាយប្រឆាំង។
លោកស្រី ចក់ សុភាព ក៏បានលើកឡើងអំពីរបាយការណ៍ឆ្នាំទី៥ ស្ដីពីការឃ្លាំមើលការអនុវត្ដសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានគិតត្រឹមចុងឆ្នាំ២០២០ ដែលបានស្ទង់មតិសាធារណជនអំពីការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុងជីវភាពសង្គមនិងនយោបាយ។
បើតាមលោកស្រី ចក់ សុភាព របាយការណ៍បង្ហាញថា ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋមានលក្ខណៈកាន់តែទាបទៅៗ ពោលគឺមានការធ្លាក់ចុះពីចំនួន៤៥ភាគរយ រហូតដល់២៥ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០២០។
លោកស្រីបន្ដថា៖ «ចំពោះការស្ទង់មតិសាធារណជនពាក់ព័ន្ធហ្នឹង ថាតើយល់ថាខ្លួនឯងមានសេរីភាពចូលរួមក្នុងជីវភាពនយោបាយកម្រិតណា! គឺមានការធ្លាក់ចុះមែនទែន! រាប់ពីឆ្នាំទី១ ដល់ឆ្នាំទី៥ [ក្នុងនោះ] ឆ្នាំទី១ គឺមាន៤៥ភាគរយ ដោយសារសាធារណជនថា គាត់មានសេរីភាពក្នុងការចូលរួមក្នុងជីវភាពនយោបាយ។ បើធៀបមកដល់ឆ្នាំទី៥នេះ សល់តែ២២ភាគរយ គឺតិចមែនទែន»។
ក្រៅពីនេះ លោកស្រី ចក់ សុភាព ក៏បានគូសបញ្ជាក់ដែរថា ថ្នាក់ដឹកនាំសង្គមស៊ីវិលនិងសហជីពបានបង្ហាញការខ្លាចរអារ និងលែងហ៊ានអនុវត្តសេរីភាពរបស់ពួកគេ នៅពេលនិយាយពីបញ្ហាសង្គមជាសាធារណៈឬបង្ហាញនិន្នាការផ្ទុយជាដើម។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍បន្ដថា៖ «ភាគរយដែលយើងបានមកពីការស្ទង់មតិជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំសង្គមស៊ីវិល យើងឃើញតួលេខហ្នឹងខ្ពស់មែនទែន។ ភាគរយដែលគាត់ជាប់ពិរុទ្ធខ្លួនឯង គឺឆ្នាំទី១ ចំនួន៨១ភាគរយ ឆ្នាំទី២ ចំនួន៨១ភាគរយដែរ ឆ្នាំទី៣ ចំនួន៨៨ភាគរយ ឆ្នាំទី៤ ចំនួន៨៨ភាគរយដែរ ហើយឆ្នាំទី៥ ឡើងដល់៨៩ភាគរយ»។
ក្នុងកម្មវិធីនេះ នាយករងទទួលបន្ទុកកម្មវិធីឃ្លាំមើលនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត កត់សម្គាល់ថា កត្ដាជំរុញឱ្យការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋក្នុងជីវភាពនយោបាយមានការធ្លាក់ចុះ គឺមកពីភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយ និងការធ្លាក់ចុះនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលបានធ្វើឱ្យសហគមន៍អន្ដរជាតិថ្កោលទោស និងព្រមានដាក់ទោសទណ្ឌជាបន្ដបន្ទាប់។
លោកបន្ដថា៖ «ស្ថានភាពនយោបាយនេះមានការរឹតត្បិតខ្លាំងតែម្ដង ទាក់ទងការអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ពោលគឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ ចាប់តាំងពីមានការរំលាយអតីតគណបក្សប្រឆាំង គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមក! យើងឃើញថា ភាពរឹតត្បិត ពិសេសសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងនយោបាយជាបញ្ហាចម្រូងចម្រាសធ្ងន់ជាងគេ»។
សហគមន៍អន្ដរជាតិ រួមមាន សហភាពអឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក និងអង្គការសហប្រជាជាតិ បានលើកឡើងម្ដងហើយម្ដងទៀត ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ ខណៈពេលពួកគេក៏ព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មទាំងផ្នែកការទូតនិងសេដ្ឋកិច្ច។
ប៉ុន្ដែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានច្រានចោលក្ដីកង្វល់នានារបស់សហគមន៍អន្ដរជាតិ ដោយចាត់ទុកកង្វល់ទាំងនោះថា ជាការប៉ុនប៉ងជ្រៀតជ្រែកឯករាជ្យភាពរបស់កម្ពុជា និងបកស្រាយថា វិធានការលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល សារព័ត៌មានឯករាជ្យ និងអតីតបក្សប្រឆាំងកាលពីពេលកន្លងមក គឺជាការអនុវត្តច្បាប់៕
ពលរដ្ឋអ្នកសារព័ត៌មាន CCIM លោក ប៉ាន បូរិន
