អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) ដែលទើបផ្លាស់មកថ្មីនៅខែមីនា បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយនៅថ្ងៃទី៦ ខែតុលា ដោយអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបញ្ចប់ការកាន់កាប់អំណាចផ្ដាច់មុខ និងស្ដារសិទ្ធិនយោបាយសម្រាប់សមាជិកបក្សប្រឆាំង និងជំរុញការផ្សះផ្សាគ្នាឡើងវិញ។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក Vitit Muntarbhorn បានព្រមានថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលកំពុងងាកចេញពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវធ្វើសកម្មភាពចាំបាច់មួយចំនួនដើម្បីពង្រីកលំហប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិស៊ីវិលឡើងវិញ។
សំណើទាំងនេះ គឺលោកធ្វើឡើងក្នុងបទបង្ហាញពីរបាយការណ៍ដំបូងរបស់ខ្លួនដែលមានកម្រាស់២០ទំព័រ ស្ដីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៤៨ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែតុលា នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ (Geneva) ប្រទេសស្វីស (Switzerland)។
ក្នុងរបាយការណ៍នោះ អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបានមើលឃើញពីការស្រុតចុះនៃលំហប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិស៊ីវិលនៅកម្ពុជា ខណៈអ្នករិះគន់បញ្ហាជំងឺកូវីដ-១៩ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងឥស្សរជននយោបាយជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំង ត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារក្រោមច្បាប់ស្តីពី «វិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ និងជំងឺឆ្លងកាចសាហាវ និងប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងទៀត» ដែលមានកម្រិតផ្ដន្ទាទោសដល់ទៅ២៥ឆ្នាំ។
ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសដដែលនោះ លោកបានស្នើយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ផ្អាកច្បាប់ដែលរឹតត្បិត និងកែទម្រង់ច្បាប់ទាំងនោះ ទម្លាក់ចោលករណីនៅតុលាការ និងបញ្ចប់ការឃុំឃាំងអ្នកដែលមិនយល់ស្របជាមួយអាជ្ញាធរ ស្ដារសិទ្ធិនយោបាយដល់សមាជិកគណបក្សប្រឆាំង និងជំរុញការផ្សះផ្សា ហើយចែករំលែកអំណាច និងបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងដោយផ្ដាច់មុខ»។
លោក Vitit ក៏បានបង្ហាញពីក្ដីបារម្ភចំពោះបរិយាកាសបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ក្នុងឆ្នាំ២០២២ និងការបោះឆ្នោតជាតិក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលអាចនឹងប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្មានវត្តមានគណបក្សប្រឆាំង ដែលនឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សិទ្ធិពលរដ្ឋក្នុងការចូលរួមពេញលេញក្នុងកិច្ចការសាធារណៈ។
យ៉ាងណា គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងមួយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៧ ខែតុលានេះ អំពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា វគ្គ២ ដែលមានកម្រាស់១៣ទំព័រ ដោយបានច្រានចោលមតិរិះគន់ និងរបាយការណ៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការស្ថាប័នមួយចំនួនទៀត។
ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយនេះបានចាត់ទុកការវាយតម្លៃពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជារបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការមួយចំនួនថា មានភាពលម្អៀង និងមិនមានមូលដ្ឋាន ដោយមាននិន្នាការនយោបាយប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ហើយមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតជាក់ស្ដែងនៅកម្ពុជាឡើយ។
ប្រភពដដែលបន្ថែមថា៖ «របាយការណ៍ទាំងនេះគ្រាន់តែធ្វើការប្រមូលបូកសរុបនូវព្រឹត្តិការណ៍និងធ្វើការសន្និដ្ឋានតែលើរូបភាពខាងក្រៅតែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺមិនបានសិក្សាលើមូលហេតុលម្អិតដែលនាំឱ្យកើតមានព្រឹត្តិការណ៍នីមួយៗ ទិដ្ឋភាពនិងនីតិវិធីច្បាប់ អង្គហេតុនៃបទល្មើស និងអំពើដែលជាធាតុផ្សំនៃបទល្មើសដែលនាំឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់នោះទេ»។
របាយការណ៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក Vitit Muntarbhorn នេះ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកបានជួបពិភាក្សាជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងនោះក៏មានជំនួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញាផងដែរ។
នេះគឺជាលើកទី១ហើយដែលអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក Vitit Muntarbhorn បានដាក់ចេញរបាយការណ៍ទៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានតែងតាំងជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីលោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត៕
