ជនជាតិដើមភាគតិចខេត្តមណ្ឌលគិរី ចំនួន៥៧គ្រួសារ ស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលនិងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជួយថែរក្សាដីព្រៃសមូហភាពទំហំ៧០ហិកតា ក្រោយពីជនខិលខូចលួចលក់ទៅឱ្យបុគ្គលមានប្រាក់ម្នាក់ កាលអំឡុងឆ្នាំ២០១៦។
ការស្នើសុំនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអភិបាលក្រុងសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរី បានកោះហៅជនជាតិដើមភាគតិចពូនងចំនួន៣នាក់ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឱ្យទៅសម្របសម្រួលដោះស្រាយជាមួយភាគីអ្នកទិញ នៅរដ្ឋបាលក្រុងសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ ការកោះហៅនេះបានធ្វើឡើងក្រោយពីប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៥៧គ្រួសារ នៅភូមិឡៅកា សង្កាត់សុខដុម បាននាំគ្នាដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅសាលាដំបូងខេត្តមណ្ឌលគិរី ប្រឆាំងនឹងការលក់ដីព្រៃសមូហភាពចំនួន៧០ហិកតានេះទៅឱ្យឈ្មោះ ត្រឿង យុន កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០១៦។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចពូនង អ្នកស្រី ផ្លឹក ភីរុំ បានប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃនេះថា កន្លងមក ពួកគាត់បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅកាន់សាលាដំបូងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដើម្បីឱ្យតុលាការជួយរកដំណោះស្រាយដល់ពួកគាត់ ប៉ុន្តែតុលាការមិនបានដោះសា្រយឡើយរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
អ្នកស្រីបន្តថា នៅថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ អភិបាលក្រុងសែនមនោរម្យ បានកោះហៅពួកគាត់ទៅជួបចរចាក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ជាមួយនឹងឈ្មោះ ត្រឿង យុន ដែលជាអ្នកទិញដីព្រៃសមូហភាពរបស់ពួកគាត់ ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនព្រមលក់ដីនេះទេ។
អ្នកស្រីថា៖ «កាលពីឆ្នាំ២០១៩ តុលាការហ្នឹងថាឱ្យពួកគាត់យកដីហ្នឹងលក់ឱ្យគេទៅ ដល់ពេលអ៊ីចឹងពួកខ្ញុំថា ខ្ញុំមិនប្រគល់ឱ្យទេ ព្រោះដីហ្នឹងជាដីព្រៃរដ្ឋ ទុកនៅអាស្រ័យផល ដើម្បីការពារធនធានធម្មជាតិរបស់រដ្ឋ។ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន អត់ឃើញតុលាការកោះហៅទេ ប៉ុន្តែថ្មីៗហ្នឹងឮថា គ្រឿងចក្រភាគីដែលទិញឱ្យតុលាការ បានជជែកជាមួយពួកគាត់ហ្នឹងថាឱ្យសាលាក្រុងធ្វើការដោះសា្រយសំណងជាមួយពួកខ្ញុំអ៊ីចឹងទៅ ដោះសា្រយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការទៅ»។
អ្នកស្រី ផ្លឹក ភីរុំ បន្តថា កន្លងមក រូបគាត់តែងតែរងការគំរាមកំហែងនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ដោយសារការកោះហៅទៅតុលាការជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយពីអ្នកស្រីនិងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតមិនព្រមលក់ដីព្រៃសមូហភាព និងចេញមុខការពារធនធានធម្មជាតិរបស់រដ្ឋ។ អ្នកស្រីបន្តថា បច្ចុប្បន្ន ដីព្រៃដែលជនជាតិដើមភាគតិចធ្លាប់អាស្រ័យផលកន្លងមក ត្រូវបានជនខិលខូចលួចលក់ដោយមានការគប់គិតជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
អ្នកស្រីថា៖ «ពួកខ្ញុំថែរក្សាដីហ្នឹង តើមានប៉ុណ្ណា? សូម្បីតែបាយស៊ីក៏អត់មានដែរ ដើរ និងទៅតុលាការរហូតទៅ យូរៗឡើងអស់សាំងម៉ូតូ កូនអត់មានអីស៊ីទេ រវល់តែដើរ ដូចថាគេអត់មានចិត្តមេត្តាករុណាចំពោះយើងទេ។ អ៊ីចឹងបើសិនជាចិត្តរបស់គេមិនចេះអាណិតអាសូរពួកខ្ញុំ ពួកខ្ញុំដែលជាអ្នកការពារព្រៃឈើមិនបានយកមកធ្វើជាឯកជនរបស់ខ្លួនទេ ខំប៉ុណ្ណឹងដែរ សម្រាប់ការពារដីព្រៃរបស់រដ្ឋ។ ខ្ញុំចង់ឱ្យពួកគាត់ជួយថែរក្សា កុំមានការកាប់ទន្ទ្រានជាបន្តបន្ទាប់ទៀត ហើយចង់ឱ្យភូមិឃុំចេញប្លង់ ហើយមុននឹងចេញប្លង់ មុននឹងចុះហត្ថលេខា ត្រូវសួរពួកខ្ញុំសិន ដើម្បីកុំឱ្យមានរឿងទៅថ្ងៃក្រោយ»។
ជនជាតិដើមភាគតិចម្នាក់ទៀត លោក ឡក បឿន លើកឡើងដែរថា បើសិនពួកគាត់លក់ដីព្រៃសមូហភាពចំនួន៧០ហិកតានេះទៅ ពួកគាត់នឹងបាត់បង់មុខរបរដែលធ្លាប់អាស្រ័យផលបានរាល់ថ្ងៃ ហើយកូនចៅជំនាន់ក្រោយនឹងមិនមានដីសម្រាប់ធ្វើចម្ការឡើយ។ មួយវិញទៀត លោកថា ព្រៃសមូហភាពដែលពួកគាត់អាស្រ័យផលនេះមានសត្វជាច្រើនកំពុងរស់នៅ បើសិនជាដីព្រៃត្រូវបានលក់ សត្វទាំងនោះនឹងបាត់បង់ជម្រកមិនខាន។
លោកថា៖ «យើងអាចយកលុយហ្នឹងមកចាយបានមួយរយៈពេលទេ តែវាបាត់បង់ផលប្រយោជន៍យូរអង្វែងអ៊ីចឹង។ ពេលបាត់ផលប្រយោជន៍យូរអង្វែង ចុះកូនចៅយើងទៅមុខទៀត យើងអាចចាយលុយដល់កូនចៅទៅមុខទៀតបានអត់ យើងគិតអ៊ីចឹង! បើសិនជាយើងការពារធនធានធម្មជាតិបានយូរទៅ យើងអាចយកអនុផលព្រៃឈើ ទោះបីតិចតួចក្ដី មួយថ្ងៃ៤០ ០០០ទៅ៥០ ០០០រៀលក្ដី យើងអាចរកបានរាល់ថ្ងៃ ដល់កូនចៅយើងជំនាន់ក្រោយ»។
អភិបាលក្រុងសែនមនោរម្យ លោក ឃន់ អូន មានប្រសាសន៍ថា ការកោះហៅពលរដ្ឋ៣គ្រួសារ កាលពីមិ្សលមិញនេះ គឺដើម្បីធ្វើការសម្របសម្រួលក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ តាមការស្នើសុំរបស់ភាគីអ្នកទិញតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា ចំពោះដំណោះស្រាយយ៉ាងណានោះ អាស្រ័យភាគីទាំងពីរ សម្រាប់អាជ្ញាធរមិនមានយោបល់អ្វីឡើយ។
លោកថា៖ «រឿងហ្នឹងប្ដឹងទៅប្ដឹងមក គ្រាន់តែមិនទាន់ដឹងសម្រេចទៅខាងណាទេ ប៉ុន្តែខាងតុលាការឱ្យភាគីអ្នកប្ដឹងហ្នឹងមកសម្រួលនៅក្រុងហ្នឹងឱ្យអស់លទ្ធភាព។ ក្រុងឱ្យគាត់ជជែកគ្នាសិន ក្រុងមិនទាន់អារកាត់ថាម៉េចទេ គ្រាន់តែគាត់មានឆន្ទៈក្នុងការសម្របសម្រួលអ៊ីចឹង អត់មានថាត្រូវតែប្រគល់ដីឱ្យគេ ត្រូវតែចុះចេញ អត់មានទេ! គ្រាន់តែខ្ញុំធ្វើម៉េចឱ្យគាត់ព្យាយាមនិយាយគ្នានិងសហការជាមួយអាជ្ញាធរ ដើម្បីយើងជជែកគ្នា បានជុំគ្នា»។
អ្នកស្រី ផ្លឹក ភីរុំ អះអាងថា ដីព្រៃសមូហភាពនេះ ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង បានអាស្រ័យផលតាំងពីដូនតា ពោលគឺចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៥មកម្ល៉េះ ដែលជាសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ ប៉ុន្តែដីព្រៃនេះត្រូវបានជនខិលខូចលក់កាលពីឆ្នាំ២០១៦ ទៅបុគ្គលម្នាក់ឈ្មោះ ត្រឿង យុន ដោយការទិញលក់នេះ មានការចុះហត្ថលេខាពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
ក្នុងពិធីប្រកាសចូលកាន់មុខតំណែងរបស់អភិបាលខេត្តមណ្ឌលគិរីថ្មី កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះមន្ដ្រីមួយចំនួន ដែលបានប្រើអំណាចរបស់ខ្លួនទៅរំលោភយកដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋនិងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី មកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន។ លោកចាត់ទុកការរំលោភយកដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋនិងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋនោះ ដោយសារភាពលោភលន់របស់មន្ត្រីទាំងនោះតែម្តង៕