កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) លើកឡើងថា ជនរងគ្រោះដែលស្លាប់និងរងរបួសធ្ងន់ធ្ងរដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ភាគច្រើនជាយុវជន ហើយមូលហេតុនៃគ្រោះថ្នាក់កើតឡើងដោយសារតែពួកគេមិនបានគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងសេពគ្រឿងស្រវឹង។
អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកាកន្លងនេះ បានបង្ហោះសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន ដោយសរសេរថា៖ «តើអ្នកដឹងទេថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍គឺជាបន្ទុកសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងខ្លាំង? ការខាតបង់ដែលបង្កដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ស្មើនឹង ៤៦៦,៨លានដុល្លារអាមេរិក ឬ ១,៧% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ ៨៨,៨% នៃការខាតបង់នេះ គឺដោយសារការបាត់បង់អាយុជីវិត និងការខាតបង់ប្រាក់ចំណូលពេញមួយជីវិតរបស់ជនរងគ្រោះ»។
ការលើកឡើងរបស់ UN ប្រចាំកម្ពុជាយ៉ាងដូច្នេះ ធ្វើឡើងក្រោយកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១នេះ បានផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្ដីពី «គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា ឬ Road Traffic Accidents in Cambodia» ដែលបានសិក្សានៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៤–២០១៩។
របាយការណ៍នោះបញ្ជាក់ថា ក្រាហ្វិកនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ភាគច្រើនកើតឡើងនៅថ្ងៃចុងសប្ដាហ៍ ពោលគឺថ្ងៃសៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យ ហើយពេលវេលានៃឧប្បត្តិហេតុភាគច្រើនកើតឡើងនៅម៉ោង៦ល្ងាច និងស្ទើរតែ ៥០% នៃអ្នករងគ្រោះ គឺបាត់បង់ជីវិត និងមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
UNDP បន្ថែមថា ទិន្នន័យទាក់ទងនឹងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ចំនួន៨០ ៣៩៨ករណី ដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជា ចន្លោះឆ្នាំ២០១៤-២០១៩ ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ការវិភាគ ក្នុងនោះ អ្នកស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មានចំនួន១១ ៨៩១នាក់, របួសធ្ងន់២៧ ៦០៣នាក់, របួសមធ្យម១៨ ៤៥៤នាក់, របួសស្រាល១៨ ៤៧៧នាក់ និង ៣ ៩៧៣នាក់ មិនដឹងស្ថានភាព។
របាយការណ៍ដដែលបន្តទៀតថា តាមរយៈទិន្នន័យនេះ ៨២% នៃករណីគ្រោះថ្នាក់សរុប ត្រូវបានរកឃើញថា មិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព ឬខ្សែក្រវាត់, ៨០% មិនកាន់បណ្ណបើកបរ និងគ្រោះថ្នាក់ ១៣% កើតឡើងក្នុងពិធីបុណ្យ ហើយភាគច្រើនកើតឡើងក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ (៦% នៃគ្រោះថ្នាក់សរុប)។
របាយការណ៍ដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «យុវជនច្រើនជាអ្នកបាត់បង់ជីវិតឬរបួសធ្ងន់ធ្ងរដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ប៉ុន្តែការស្រាវជ្រាវរកឃើញថា ពួកគេជាអ្នកដែលមិនគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងផឹកគ្រឿងស្រវឹង ព្រមទាំងបើកបរលើសល្បឿនកំណត់ក្នុងពេលតែមួយ»។
បើតាមការវិភាគរបស់ UNDP ឥរិយាបថរបស់អ្នកបើកបរ គឺជាបញ្ហាចម្បងដែលបណ្ដាលឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតនិងរបួសធ្ងន់ធ្ងរ និងថាយុវជនមិនមែនជាបញ្ហាទេ បើពួកគេមិនប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននិងមិនល្មើសច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ លទ្ធផលនៃការវិភាគដដែលនោះក៏បង្ហាញដែរថា ស្ត្រីមិនសូវជាមានករណីស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់នេះទេ។
UNDP អះអាងថា កត្តាផ្លូវ កត្តាយានយន្ត ភ្លៀង ការបើកបរពេលយប់ ករណីបុកហើយរត់គេច ការផឹកគ្រឿងស្រវឹងនិងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន កត្តាល្បឿន ការប្រើប្រាស់ទូរសព្ទ ការមិនគោរពច្បាប់ស្ដីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក អ្នកបើកបរមិនប្រុងប្រយ័ត្ន ងាយនឹងបង្កើនឱកាសនៃគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ហើយការសង្គ្រោះបឋមនៅកន្លែងកើតហេតុ មួកសុវត្ថិភាព ឬខ្សែក្រវាត់ ឬរថយន្តសង្គ្រោះ អាចជាកត្តាកាត់បន្ថយអត្រាការស្លាប់និងរបួសធ្ងន់។
អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោក លី បូរិន មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ករណីស្លាប់និងរបួសដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ កើតឡើងទាំងលើអ្នកដំណើរជាយុវជន និងមនុស្សចាស់។ យ៉ាងណា លោកសង្កេតឃើញថា យុវជនមានអត្រាបាត់បង់អាយុជីវិតច្រើនជាងគេ។
លោក លី បូរិន ថ្លែងថា៖ «រកឃើញអ៊ីចឹង វាត្រឹមត្រូវហើយ ពីព្រោះយើងឃើញកន្លងមក គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ច្រើនតែអ្នកមិនគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ច្រើនតែក្មេងច្រើនជាងមនុស្សចាស់។ ឃើញទេរាល់ថ្ងៃ? វាប្រជែងគ្នា វ៉ាគ្នាអត់មើលមុខមើលក្រោយ អ៊ីចឹងចេះតែគ្រោះថ្នាក់។ គាត់ជិះម៉ូតូអីបើកលើកទូរសព្ទលើកអីហ្នឹង ជាពិសេសក្រុមខាងដឹកអីវ៉ាន់អនឡាញហ្នឹង»។
លោកបន្ថែមថា កន្លងមក ក្រសួងសាធារណការ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ បានសហការផ្សព្វផ្សាយ អប់រំពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន និងការរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ ប៉ុន្តែគ្រោះថ្នាក់ហាក់មិនទាន់មានការថយចុះនៅឡើយ ដែលទាមទារឱ្យមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធបន្ថែមទៀត។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក លោក គង់ រតនៈ គាំទ្ររបាយការណ៍របស់ UNDP ដោយអះអាងថា ការសិក្សារបស់ស្ថាប័នក្នុងឆ្នាំកន្លងមកក៏រកឃើញដែរថា តួលេខអ្នកស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ភាគច្រើនជាយុវជន មានអាយុចន្លោះពី១៥ឆ្នាំទៅ២៩ឆ្នាំ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្មេងរហូតទៅដល់ចាស់ គាត់ត្រូវតែចូលរួមក្នុងការគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ មានន័យថា កន្លែងហ្នឹងគឺត្រូវតែសំខាន់ជាងគេបំផុត។ នៅពេលពលរដ្ឋលោកគោរពច្បាប់ ខ្ញុំជឿជាក់ថា នឹងកាត់បន្ថយបានច្រើន។ រឿងទី២ គឺសូមឱ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ហ្នឹង គឺគាត់ធ្វើការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញនូវកត្តាសុវត្ថិភាពទាក់ទងនឹងផ្លូវថ្នល់ ពីព្រោះកន្លែងមួយចំនួនហ្នឹងគឺអត់មានភ្លើងសញ្ញា អត់មានគំនូសសញ្ញា អត់មានសញ្ញាជូនដំណឹងផ្សេងៗ អាហ្នឹងគឺជាកក្តាដែលបណ្ដាលឱ្យមានបញ្ហាដែរ»។
លោកក៏បានជំរុញដល់អាជ្ញាធរត្រូវអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកឱ្យបានតឹងរ៉ឹងជាប្រចាំនិងប្រកបដោយតម្លាភាព៕
