ពលរដ្ឋ៦នាក់ដែលជាសមាជិកសហគមន៍បានរងបណ្ដឹងនៅតុលាការ ក្រោយពីពួកគេនាំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងក្រុមទាហានមិនឱ្យធ្វើសកម្មភាពឈូសឆាយនិងកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍មួយកន្លែង ស្ថិតក្នុងឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។
តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ទិន សុចិត្រា បានកោះហៅសមាជិកសហគមន៍ចំនួន៦នាក់ នៅភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរ ឱ្យចូលបំភ្លឺនៅថ្ងៃទី២៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ក្រោមបទចោទដូចៗគ្នាចំនួន៤ រួមមាន «ធ្វើឱ្យខូចខាតដោយចេតនា គំរាមកំហែង ជេរប្រមាថជាសាធារណៈ និងញុះញង់បង្កអសន្តិសុខធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សង្គម» ទៅតាមបណ្ដឹងរបស់បុគ្គលឈ្មោះ ប៉ែន សារិទ្ធ។
បើតាមដីកា ពលរដ្ឋទាំង៦នាក់ដែលតុលាការកោះហៅឱ្យចូលទៅឆ្លើយបំភ្លឺនោះ រួមមាន លោក ឡោ សុលី, លោក ឈួន ខឿន, លោក ខន សារិទ្ធ, លោក ឈន ធា, លោក សយ សាត និងពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត។
សមាជិកសហគមន៍ម្នាក់ដែលត្រូវតុលាការកោះហៅ លោក ខន សារិទ្ធ ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ករណីតុលាការកោះហៅនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីពួកគាត់សកម្មក្នុងការតវ៉ាប្រឆាំងក្រុមទាហានមិនឱ្យកាប់បំផ្លាញនិងឈូសឆាយដីព្រៃសហគមន៍ «ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ហៅ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ»។
លោកចាត់ទុកករណីតុលាការកោះហៅនេះថា ជាការគំរាមកំហែងបំបាក់ស្មារតីមិនឱ្យរូបលោកនិងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតហ៊ានចេញតវ៉ាប្រឆាំងការឈូសឆាយដីព្រៃសហគមន៍ពីសំណាក់ទាហានបន្តទៀត ខណៈពួកគាត់មិនបានប្រព្រឹត្តដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគ្រាន់តែការពារដីព្រៃសហគមន៍ទុកជាប្រយោជន៍រួមសោះ មកចោទប្រកាន់និងប្ដឹងពួកខ្ញុំអ៊ីចឹង វាអយុត្តិធម៌ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ពួកខ្ញុំ។ តុលាការគួរតែទម្លាក់ចោលបទចោទ ឬអត់ចាត់លើបណ្ដឹងហ្នឹង ពីព្រោះពួកខ្ញុំមិនធ្វើខុសដូចគេចោទប្រកាន់ក្នុងបណ្ដឹងហ្នឹងទេ»។
សហជិកសហគមន៍ និងជាអ្នកជាប់បណ្ដឹងម្នាក់ទៀត លោក ឈួន ខឿន បានបង្ហាញការខកចិត្តចំពោះតុលាការដែលមិនកោះហៅអ្នកកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ បែរជាមកកោះហៅពួកគាត់អ្នកការពារទៅវិញ។
សហជិកសហគមន៍រូបនេះបន្តថា ទាហានបានដាក់គ្រឿងចក្រឈូសឆាយ និងប្រើប្រាស់កម្លាំងឱ្យចូលកាប់បំផ្លាញព្រៃសហគមន៍ «ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ដែលពួកគាត់បានការពារជាង២០ឆ្នាំជាបន្តបន្ទាប់និងអស់ជាច្រើនហិកតា ដោយគ្មានការជួយទប់ស្កាត់ពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធឡើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា រឿងនេះវាដូចជាហួសហេតុពេកដែរ ដោយយើងគ្រាន់តែការពារសម្បត្តិរួម សម្បត្តិសមូហភាពទាំងអស់គ្នាសោះ បែរជាមកប្ដឹងយើងទៅតុលាការ។ អ៊ីចឹងវាដូចជាអយុត្តិធម៌ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ពួកយើង។ បើខ្ញុំតវ៉ាយកមកធ្វើកម្មសិទ្ធិខ្លួនឯងទៅ វាសមប្ដឹងខ្ញុំ។ បើតាមខ្ញុំគិត គេប្ដឹងយើងនេះ គេចង់បំបាក់ស្មារតីមិនចង់ឱ្យតវ៉ា ធ្វើឱ្យខូចខាតផលប្រយោជន៍គេ»។
វីអូឌី មិនអាចរកការឆ្លើយតបពីដើមបណ្ដឹង ឈ្មោះ ប៉ែន សារិទ្ធ ដែលក្រុមពលរដ្ឋអះអាងថាជាមន្ត្រីទាហាន និងប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ឱម ម៉ាក់ធារី បានទេ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ។
ប៉ុន្តែលោក ឱម ម៉ាក់ធារី ប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ថាអាជ្ញាធរប្ដឹងពលរដ្ឋទាំងនោះទៅតុលាការ ដោយសារតែពួកគេបង្កការរំខានដល់ការអនុវត្តការងាររបស់អាជ្ញាធរនិងទាហានក្នុងការឈូសឆាយដីព្រៃ ដើម្បីបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ព និងពលរដ្ឋ៤១គ្រួសារ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចផ្ដល់ឱ្យរួចទៅហើយ។
ប្រធានកម្មវិធីផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង បានបង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះតុលាការ ដែលកោះហៅសមាជិកសហគមន៍ឱ្យចូលបំភ្លឺ ដោយសារតែពួកគេធ្វើសកម្មភាពការពារព្រៃឈើ ឬដីព្រៃសហគមន៍របស់ពួកគេ។
លោកបន្តថា កន្លងមក អាជ្ញាធរតែងតែប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការប្ដឹងប្រឆាំងសកម្មជនព្រៃឈើ បរិស្ថាន និងសកម្មជនសង្គមផ្សេងៗ មិនឱ្យពួកគេហ៊ានធ្វើសកម្មភាពការពារផលប្រយោជន៍រួមបន្តទៀត។ លោកថា រូបភាពនេះបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា អាជ្ញាធរមិនបានការពារផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ និងមិនបានចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិឡើយ។
លោក ហេង គឹមហុង បន្ថែមថា៖ «អ្វីដែលខ្ញុំបង្ហាញការសោកស្ដាយម្ដងហើយម្ដងទៀតជុំវិញករណីនេះ គឺប្រជាពលរដ្ឋគួរតែជាផ្នែកមួយចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិ និងធនធានធម្មជាតិនៅមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ស្របទៅតាមមាត្រា៣៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រា២១និង២៩ នៃច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ។ ទន្ទឹមជាមួយគ្នានេះដែរ ខ្ញុំស្នើដល់តុលាការពិចារណាក្នុងការទម្លាក់ចោលបទចោទប្រឆាំងទៅលើប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកការពារធនធានធម្មជាតិ ជាពិសេសបទញុះញង់នេះ»។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យមួយកាត់ដីទំហំជាង២៦០ហិកតា (២៦២,២៤ហិកតា) ពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ស្ថិតភូមិសាស្ត្រភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ពនៃបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះកងទ័ពជើងគោក និងពលរដ្ឋចំនួន៤១គ្រួសារ សម្រាប់ធ្វើលំនៅឋាននិងបង្កបង្កើនផល។
អាជ្ញាធរឃុំត្រពាំងជោរ អះអាងថា ដីជាង២៦០ហិកតាដែលរដ្ឋាភិបាលកាត់ទៅគ្រួសារកងទ័ពនេះមិនស្ថិតក្នុងដី «សហគមន៍ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ដូចការចោទប្រកាន់របស់អ្នកភូមិឡើយ។
បើតាមសមាជិកសហគមន៍ លោក ខន សារិទ្ធ កាលពីដើមឡើយ សហគមន៍ «ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» មានផ្ទៃដីព្រៃទំហំជាង២ ០០០ហិកតា ប៉ុន្តែក្រោយមក មានក្រុមហ៊ុនឯកជននិងក្រុមទាហានបានចូលទៅរំលោភយកជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបច្ចុប្បន្ន សហគមន៍នេះសល់ដីទំហំ៨៨៧ហិកតាប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្តថា សហគមន៍ «ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ហៅ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» ត្រូវបានព្រះសង្ឃមួយអង្គព្រះនាម ព្រំ សុជាតិ ចូលទៅគង់នៅនិងថែរក្សាជាង២០ឆ្នាំហើយ ដោយបច្ចុប្បន្ន ក្នុងព្រៃនេះមានសត្វជាច្រើនប្រភេទ ដូចជា សត្វក្ងោក មាន់ព្រៃ ស្វា ទោច និងសត្វព្រៃផ្សេងទៀតកំពុងរស់នៅជាមួយព្រះសង្ឃដែលគង់នៅទីនោះ៕
