អ្នកភូមិស្រែប្រាំង ក្នុងឃុំត្រពាំងព្រីង ស្រុកតំបែរ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ នៅតែរក្សាជំហរទាមទារដីពីក្រុមហ៊ុនចិន ខណៈពលរដ្ឋជិត៣០នាក់កំពុងជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ ពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនមួយនេះ។
របាយការណ៍ចងក្រងរបស់សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) ចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០២១ ឱ្យដឹងថា ដីព្រៃលិចទឹករបស់សហគមន៍ស្រែប្រាំង និងសហគមន៍បុស្សស្នោ ទំហំ៥៨០ហិកតារបស់ពលរដ្ឋប្រមាណ២៥០គ្រួសារ ផ្ដើមមានជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន «ហាម៉ីនី វីន អ៊ិនវេសមេន» ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៤ ខណៈពលរដ្ឋបានចូលទៅកាន់កាប់ដីនោះតាំងពីឆ្នាំ២០០២។
តំណាងសហគមន៍នៅក្នុងឃុំត្រពាំងព្រីង លោក សែម សាង ដែលទើបចេញពីពន្ធនាគារ ប្រាប់វីអូឌីនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ក្នុងជម្លោះដីធ្លីរវាងពលរដ្ឋនិងក្រុមហ៊ុនចិននោះ ខាងអាជ្ញាធរតែងតែគំរាមកំហែងមិនឱ្យអ្នកភូមិតវ៉ា ខណៈតំណាងពលរដ្ឋ៣នាក់បានជាប់ពន្ធនាគារ និងពលរដ្ឋ២៨នាក់ផ្សេងទៀតកំពុងជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ។
តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា ក្រោយមានការគំរាមកំហែងនិងការចាប់តំណាងពលរដ្ឋ៣នាក់ដាក់ឃុំជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩មក អ្នកភូមិបានផ្អាកការតវ៉ាបណ្ដោះអាសន្ន ដោយសារបារម្ភពីសុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែលោកថា អ្នកភូមិមិនបោះបង់ការតវ៉ាទាមទារដីធ្លីរបស់ពួកគេមកវិញឡើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ដោយសារអាជ្ញាធរភូមិឃុំស្រុកខេត្ត គេមកគំរាមកំហែងថា បើមិនឈប់តវ៉ាទេ គេនឹងចាប់ដាក់គុក។ ហើយមួយទៀត តុលាការបានចេញដីកាកោះហៅពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀត។ អ៊ីចឹងទៅ ពលរដ្ឋគាត់អត់ទាន់ហ៊ានចេញធ្វើសកម្មភាពអីទៀតទេ ប៉ុន្តែរឿងជម្លោះដីធ្លីនេះ យើងមិនទាន់បញ្ចប់ទេ។ យើងនៅតែវ៉ានិងប្ដឹងផ្តល់គ្នាបន្តទៀត»។
តំណាងពលរដ្ឋនៅសហគមន៍ស្រែប្រាំងម្នាក់ទៀត លោក ថា លីដា និយាយថា អ្នកភូមិបានខកខានចូលទៅអាស្រ័យលើដីរបស់ខ្លួនរយៈពេលជាង២ឆ្នាំហើយ ក្រោយពីអាជ្ញាធររារាំង និងការមានចាប់ឃុំខ្លួនតំណាងពលរដ្ឋក្នុងវិវាទដីធ្លីនេះរួចមក។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋយើងតាំងពីបាត់បង់ដីហ្នឹងមក គឺជួបផលលំបាកមែនទែន ពាក់ព័ន្ធជីវភាព ដោយសារអ្នកខ្លះបានចំណាកស្រុកចេញពីលំនៅឋានទៅក្រៅប្រទេស និងខ្លះទៀតទៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួនទៅធ្វើសំណង់ ដោយសារពួកគាត់គ្មានដីសម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម។ និយាយទៅ សឹងតែ៨០ភាគរយហើយនៅក្នុងសហគមន៍ដែលបានចំណាកស្រុក។ ពួកយើងមានការព្រួយបារម្ភដែរ ប៉ុន្តែការព្រួយបារម្ភមិនបានធ្វើឱ្យយើងបាត់បង់ក្នុងការតស៊ូមតិ ដើម្បីទាមទារដីធ្លីយើងមកវិញនោះទេ។ ពួកយើងតវ៉ាទាមទារដីយើងមកវិញ»។
យ៉ាងណា អភិបាលស្រុកតំបែរ លោក សុខ សារិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា ការរក្សាជំហរទាមទារបែបណានោះជាសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែដីដែលកំពុងមានជម្លោះនោះជាដីរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលមានបណ្ណកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់។ លោកអះអាងថា ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនបានប្រមូលទិញដីនោះពីប្រជាពលរដ្ឋ និងទទួលបណ្ណកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ដីតាំងពីឆ្នាំ២០១១ ខណៈអ្នកភូមិទើបចូលទៅបង្កបង្កើនផលលើដីនោះនៅដើមឆ្នាំ២០១៥។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងសំណូមពរជាបន្តបន្ទាប់ ថាបងប្អូនកុំចូលទៅបង្កបង្កើនផលទៀត ចៀសវាងការខាតបង់ផលប្រយោជន៍ ហើយពួកគាត់នៅតែបន្ត។ វាប្រឈមប៉ះពាល់ហ្នឹងហើយ ព្រោះដោយសារដីហ្នឹង គេមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការគ្រប់គ្រងពេញលេញ និងអភិវឌ្ឍន៍ដីគេ»។
ពាក់ព័ន្ធករណីនេះ ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) លោក ថេង សាវឿន បានទទូចដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធពិចារណាដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋឡើងវិញ ដោយឈរលើគោលការណ៍ច្បាប់ តម្លាភាព និងយុត្តធម៌ ដើម្បីកុំឱ្យពួកគេរងទុក្ខលំបាក។
លោកបន្ថែមថា៖ «ព្រោះថា ពួកគាត់គឺអ្នករងគ្រោះពិតប្រាកដ ហើយភាពរងគ្រោះរបស់ពួកគាត់នេះ ប្រសិនបើមិនបានដោះស្រាយទេ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាព មុខរបរ និងប្រាក់ចំណូលផងដែរ ពីព្រោះថា ពលរដ្ឋទាំងអស់ហ្នឹងរស់ដោយពឹងផ្អែកទៅដីសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មទាំងអស់ សម្រាប់មុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ពួកគាត់»។
កាលពីដើមឆ្នាំ២០២១ អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន៨៨ស្ថាប័នបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដោយទាមទារដល់តុលាការឱ្យទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់លើតំណាងសហគមន៍ដីធ្លីទាំងនោះ និងដោះលែងពួកគេឱ្យមានសេរីភាពវិញ។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះបានចាត់ទុកការចាប់និងឃុំខ្លួនតំណាងសហគមន៍ដីធ្លីទាំងនោះថា ជាការគំរាមកំហែងដោយផ្ទាល់និងប្រយោលចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ ដោយគ្រាន់តែពួកគេធ្វើសកម្មភាពនិងប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនតវ៉ាទាមទារដីធ្លីស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ។
កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានចេញរបាយការណ៍មួយដោយរកឃើញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១ មានពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លី១៥៧នាក់កំពុងជាប់បណ្ដឹងអាជ្ញានិងដាក់ឱ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតុលាការ ខណៈជនរងគ្រោះ១៧នាក់ទៀត កំពុងឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន ដោយសារការតវ៉ាទាមទារដីធ្លីរបស់ខ្លួន។
សមាគមមួយនេះបានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការចោទប្រកាន់និងចាប់ឃុំខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋក្នុងរឿងវិវាទដីធ្លីនៅកម្ពុជា ដោយថា ពួកគាត់គ្រាន់តែប្រើសិទ្ធិក្នុងការតវ៉ា ដើម្បីទាមទាររកយុត្តិធម៌តែប៉ុណ្ណោះ៕
